چرا باید مصرف ویپ را ترک کنیم؟
آیا سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار مناسب است؟ از عوارض آن چه می دانید؟
مصرف سیگار الکترونیکی یا ویپ هفت رنگ محبوبیت بالایی میان نوجوانان پیدا کرده‌است و نگرانی‌ها درباره استفاده جوانان از این مدل سیگارها بالا است. براساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، در حال حاضر سیگارهای الکترونیک محبوب‌ترین دخانیات میان جوانان آمریکایی به‌شمار می‌آیند و تصور می‌شود تهدیدی برای سلامتی ندارند. تصور اینکه سیگارهای الکترونیکی ضرری برای سلامتی ندارند، کاملاً اشتباه است. در این مطلب می‌خواهیم بیشتر در مورد این نوع سیگارها بدانیم. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
سیگار الکترونیکی یا ویپ چیست؟
ویپ چیست؟ ویپ یا سیگار الکترونیکی به انگلیسی e-cigarette، وسیله‌ای شبیه سیگار، سیگار برگ، لوله، قلم، یا یو‌اس‌بی درایو است که با باتری کار می‌کند و محلول بخار شکلی را حین استنشاق بیرون می‌دهد. مایع داخل ویپ رایحه میوه دارد، اما میزان نیکوتین آن بالاست. این مدل سیگارها بدون آنکه دودی داشته‌باشند، حس استنشاق دود تنباکو را در فرد ایجاد می‌کنند. این محصول در بازار با نام سیگارهای الکترونیک، قلیان‌های الکترونیک، سیگار بخاری، ویپ‌ها (Vaping) و ویپ‌های قلمی شناخته‌می‌شود. مثلاً دستگاه‌های JUUL شبیه به یو‌اس‌بی درایوها هستند که در بازار آمریکا عرضه شده و اکنون به پرفروش‌ترین برند ویپ در آمریکا تبدیل شده‌اند.
تولیدکننده‌ها، سیگارهای الکترونیکی را به‌عنوان ابزار ترک سیگار یا کاهش مصرف آن به بازار عرضه می‌کنند، اما براساس دسته‌بندی اداره غذا و دارو آمریکا، سیگار الکترونیکی جزء محصولات تنباکویی و دخانیات محسوب می‌شود. مواد داخل سیگار طعم‌هایی مثل خیار خنک، انبه و نعنا دارند که به ظاهر طبیعی و بی‌ضرر می‌آیند اما مواد داخل JUUL به اندازه یک بسته سیگار بیست‌تایی حاوی نیکوتین است. در ادامه به محتویات درون این سیگارها، کارهایی که برای سلامتی ضرر دارد و سلامت بدن انسان را تهدید می‌کند، خواهیم پرداخت.
انواع سیگار الکترونیکی کدام است؟
دستگاه سیگار الکترونیکی که به‌عنوان e-cigarettes یا ویپ نیز شناخته‌می‌شوند، انواع مختلفی دارند. در اینجا برخی از رایج‌ترین انواع سیگارهای الکترونیکی آورده‌شده‌است:
۱. سیگار الکترونیکی پاد
POD نوعی سیگار الکترونیکی فشرده است که از کارتریج‌های قابل تعویض یا غلاف پر از مایع الکترونیکی استفاده‌می‌کنند. استفاده از پاد ویپ آسان است و نیاز به نگهداری کمی دارند.
۲. سیگار الکترونیکی iqos
آیکاس نوعی سیگار الکترونیکی است که به جای سوزاندن تنباکو از سیستم «حرارت-نه-سوختن» برای گرم کردن تنباکو استفاده می‌کند. این ماده یک آئروسل تولید می‌کند که توسط کاربر استنشاق می‌شود و به‌عنوان یک جایگزین کمترمضر برای سیگار کشیدن سنتی به بازار عرضه می‌شود. بااینحال، خطرات سیگار الکترونیکی آیکاس مثل سایر سیگارهای الکترونیکی غیرقابل‌انکار است.
۳. سیگار الکترونیکی بدون نیکوتین
سیگارهای الکترونیکی بدون نیکوتین وسایلی هستند که عمل سیگار کشیدن را بدون استفاده از نیکوتین شبیه‌سازی می‌کنند. آنها با گرم کردن محلول مایع طعم‌داری که حاوی نیکوتین نیست، کار می‌کنند. کاربر بخار حاصل را استنشاق می‌کند که حسی شبیه به کشیدن سیگار سنتی ایجاد می‌کند.
سیگارهای الکترونیکی بدون نیکوتین اغلب توسط افرادی استفاده می‌شود که در تلاش برای ترک سیگار هستند، اما همچنان می‌خواهند احساس سیگار کشیدن داشته‌باشند. بااینحال، توجه به این نکته مهم است که اگرچه سیگارهای الکترونیکی بدون نیکوتین ممکن است کمتر از سیگارهای حاوی نیکوتین مضر باشند، اما کاملا بی‌خطر نیستند و همچنان می‌توانند اثرات منفی بر سلامتی مانند علائم انسداد ریه داشته‌باشند.
۴. سیگار الکترونیکی بخار آب
سیگارهای الکترونیکی بخار آب که به عنوان بخارساز یا قلم بخار آب نیز شناخته‌می‌شوند، با حرارت دادن محلول مایع که معمولا حاوی نیکوتین، طعم‌دهنده‌ها و سایر مواد شیمیایی است، کار می‌کنند. بخار تولید‌شده توسط سیگارهای الکترونیکی به‌عنوان «بخار آب» نامیده می‌شود، اما در حقیقت، این یک آئروسل است که ممکن است حاوی انواع مختلفی از مواد شیمیایی از جمله پروپیلن گلیکول و گلیسیرین باشد. توصیه می‌کنیم قبل از خرید سیگار الکترونیکی بخار اب اطلاعات بیشتری درباره کارکرد آن به دست آورید.
۵. سیگالیکس یا Cigalikes
این سیگار الکترونیکی از نظر اندازه و شکل شبیه سیگارهای تنباکوی سنتی هستند. آنها یکبار مصرف بوده و عمر باتری محدودی دارند.
۶. ویپ جعبه ای
مدل‌های جعبه‌ای ویپ، بزرگتر و قدرتمندتر از سایر سیگارهای الکترونیکی هستند. آنها شکل جعبه مانندی دارند و می‌توانند با مخازن، باتری‌ها و کویل‌های مختلف سفارشی شوند.
۷. ویپ قلمی
این سیگارهای الکترونیکی بلند و باریک بوده و شبیه خودکار هستند. استفاده و دوباره پر کردن آنها آسان است به همین دلیل به انتخابی محبوب برای مبتدیان تبدیل شده است.
۸. سیگار الکترونیکی یکبار مصرف
این سیگارهای الکترونیکی از قبل با مایع الکترونیکی پر شده‌اند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فقط یکبار از آنها استفاده شود. این نوع از سیگار ویپ، برای مسافرت یا برای کسانی که می‌خواهند ویپ را امتحان کنند، مناسب است. سیگارهای الکترونیکی بلند و باریک بوده و شبیه خودکار هستند.سیگارهای الکترونیکی بلند و باریک بوده و شبیه خودکار هستند.
۹. سیگار الکترونیکی طعم دار
سیگارهای طعم‌دار بیشترین ریسک بیماری های قلبی را در میان سایر سیگارهای الکترونیکی دارند. طعم‌های شیمیایی نیکوتین منجر به اثرات نامطلوب جدی بر روی تمام اندام‌های بدن می‌شوند. یک حلال حاوی پروپیلن گلیکول و گلیسیرین گیاهی در آن وجود دارد که علت اصلی آسیب به مجاری تنفسی می‌شود.
وقتی مصرف ویپ را متوقف می‌کنید چه اتفاقی می‌افتد؟
شواهد نشان می‌دهد ویپ یا همان سیگار الکترونیک، که زمانی گفته می‌شد کمتر از سیگار مضر است، باعث آسیب ریه می‌شود و حتی می‌تواند کُشنده باشد. ضمناً ویپ نیز اعتیادآور بوده و ترک آن برای هر کسی که استفاده از آن را شروع کرده می‌تواند سخت باشد. فقط این را بدانید در همان لحظه‌ای که عادت استفاده از ویپ را کنار می‌گذارید، بدنتان این تفاوت را احساس می‌کند و فواید ترک ویپ تقریباً خیلی فوری شامل حالتان خواهد شد؛ اما ترک ویپ می‌تواند دشوار باشد، درست مانند تلاش برای ترک سیگار! پس بهتر است کلاً استفاده از ویپ را شروع نکنید.
بیست دقیقه بعد: بهبود وضعیت قلب و عروق
در عرض ۲۰ دقیقه بعد از توقف مصرف ویپ، ضربان قلبتان به حالت عادی برمی‌گردد، فشار خونتان پایین می‌آید و گردش خونتان شروع می‌کند به نرمال شدن.
تنفستان هم بهتر می‌شود: دو عنصر موجود در سیگار الکترونیک یعنی پروپیلن گلیکول و گلیسیرین گیاهی، وقتی گرم می‌شوند مواد شیمیایی تولید می‌کنند که برای سیستم تنفسی‌تان مضر است. اما وقتی ویپ را ترک می‌کنید، متوجه می‌شوید تنفستان بهتر شده و انگار هوای تمیزتری در ریه‌هایتان جاری است.
چند ساعت بعد: علائم ترک نیکوتین
نیکوتین اعتیادآور است و ممکن است موقتاً علائمی از ترک این ماده سراغتان بیاید. علائم حاد ترک نیکوتین می‌تواند فیزیکی و روانی باشد. علائم روانی شامل تمایل زیاد به نیکوتین، نوسانات خلقی، مشکل در تمرکز، تحریک عصبی و اضطراب می‌شود. علائم فیزیکی نیز شامل سردرد، تعریق، لرز، بی‌خوابی، افزایش اشتها، گرفتگی‌های شکم و یبوست می‌شود.
اینها اولین اثراتی هستند که احتمالاً بعد از ۲۴ ساعت بعد از ترک ویپ احساس می‌کنید. این علائم حدود سه روز در اوج خود هستند و تدریجاً طی سه تا چهار هفته کم‌کم کاهش می‌یابند؛ بنابراین ترک عادت مصرف ویپ حدود یک ماه طول می‌کشد.
یک روز بعد: کاهش ریسک حمله قلبی
طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، مصرف روزانه سیگار، ریسک حمله قلبی فرد را دوبرابر می‌کند. اما اگر سیگار را ترک کنید، این خطر خیلی سریع پایین می‌آید. بعد از فقط یک روز، ریسک حمله قلبی‌تان به دلیل کاهش فشارخون، افزایش سطح اکسیژن خون و کاهش اثرات منفی سیگار بر کلسترول و کاهش ریسک لخته خون، به میزان قابل‌توجهی کمتر خواهد شد.
دو روز بعد: قوی‌تر شدن حس بویایی و چشایی
مصرف ویپ مانند کشیدن سیگار می‌تواند قدرت حس بویایی و چشایی‌تان را کمتر کند. بعد از ۴۸ ساعت ترک ویپ، کم‌کم متوجه می‌شوید توانایی بویایی و چشایی‌تان خصوصاً در مورد غذا بهتر شده است. نیکوتین فقط بر مغز اثر نمی‌گذارد: تحقیقات نشان می‌دهد نیکوتین می‌تواند قند خونتان را نیز بالا ببرد.
سه روز بعد: پاک‌سازی بدن از نیکوتین
اگر تاکنون علائم ترک نیکوتین را نداشته‌اید به‌احتمال زیاد الان که به روز سوم رسیده‌اید آنها را تجربه خواهید کرد. نیکوتین در روز سوم بعد از ترک ویپ از سیستم بدنتان خارج می‌شود و به همین دلیل علائم به اوج خود می‌رسند. ممکن است علائم ترک نیکوتین را به‌صورت سردرد، عرق‌کردن، شکم‌درد یا تمایل به نیکوتین تجربه کنید.
یک ماه بعد: ریه‌ها کم‌کم به شما نشان می‌دهند که چقدر سالم‌تر شده‌اند
سیگاری‌ها معمولاً مدام تک‌سرفه دارند یا وقتی نفس می‌کشند سینه‌شان خس‌خس می‌کند. حتی سیگار الکترونیک یا ویپ هم می‌تواند سلامت ریه‌ها را به خطر بیندازد و ترک نیکوتین را دشوار کند. اما ترک ویپ، وضعیت ریه‌هایتان را فوراً به حالت نرمال برگرداند. بعد از یک ماه، ظرفیت ریه‌هایتان بیشتر شده و به میزان چشمگیری سرفه‌ها و تنگی نفستان کمتر می‌شود.
بعد از سه ماه: گردش خون بهتر
نیکوتین موجود در سیگار، رگ‌های خونی پوست و اطراف قلب را سفت می‌کند و نیکوتین موجود در ویپ هم می‌تواند به همان اندازه مضر باشد. اما بعد از ترک ویپ، گردش خون در بدنتان بهتر می‌شود؛ چون رگ‌ها به اندازهٔ نرمال خود برمی‌گردند. اگر نگران هستید که ترک عادت به ویپ باعث افزایش وزنتان شود (یک نگرانی رایج)، بدون افزایش وزن هم می‌توانید سیگار را ترک کنید.
بعد از ۹ ماه: تقویت بدن برای مبارزه با عفونت‌ها
بعد از ۹ ماه به دلیل تولید ساختارهای مومانند داخل ریه‌ها که کمک می‌کنند موکوس به بیرون رانده شده و با عفونت مبارزه شود، سلامت ریه‌هایتان به‌اندازه قابل‌توجهی بهتر می‌شود. این اتفاق می‌تواند احتمال برخی از عفونت‌ها و عوارض ناشی از بیماری‌هایی مانند پنومونی و آنفلوانزا را بسیار کاهش دهد.
بعد از یک سال: ریسک حمله قلبی نصف می‌شود
حالا که رگ‌هایتان به سایز نرمال خود برگشته‌اند، ضربان قلبتان هم به‌سرعت طبیعی خود برمی‌گردد و فشار خونتان پایین می‌آید و ریسک حمله قلبی‌تان کمتر خواهد شد. بعد از یک سال، ریسک عوارض قلبی و عروقی به میزان پنجاه‌درصد کاهش پیدا می‌کند.
بعد از پنج سال: ریسک سکته مغزی خیلی کمتر می‌شود
اثرات بلندمدت تقویت سلامت قلب و کاهش فشارخون یک فایدهٔ مهم دیگر هم دارد: خطر سکته مغزی‌تان کمتر می‌شود. کسانی که از ویپ استفاده می‌کنند در مقایسه با افراد غیرسیگاری، ۷۱ درصد بیشتر در معرض سکته مغزی قرار دارند. اما ترک سیگار و ویپ می‌تواند تقریباً فوری این ریسک را کاهش دهد و این ریسک باگذشت هر ماه، به کاهش خود ادامه می‌دهد.