مسواک زدن صحیح چگونه است؟

بسیاری از ما هر روز مسواک می زنیم اما آیا این کار را به روش صحیح انجام می دهیم؟ مسواک زدن تنها یک عادت روزانه نیست؛ بلکه رکن اصلی بهداشت دهان و دندان و کلید پیشگیری از مشکلاتی جدی مانند پوسیدگی دندان التهاب لثه و بیماری های پریودنتال است. پلاک دندانی این لایه چسبنده حاوی باکتری عامل اصلی این مشکلات است و تنها با مسواک زدن و تمیز کردن صحیح از سطح دندان ها و اطراف لثه پاک می شود. یادگیری نحوه صحیح مسواک زدن به شما کمک می کند تا با حداکثر کارایی بهداشت دهان خود را رعایت کرده و لبخندی سالم داشته باشید.

انتخاب مسواک مناسب

انتخاب مسواک مناسب اولین قدم برای مسواک زدن موثر است. توصیه می شود از مسواکی با برس نرم (soft) استفاده کنید. برس های نرم انعطاف پذیری بیشتری دارند و بهتر می توانند پلاک را از خط لثه و سطح دندان ها بدون آسیب رساندن به لثه یا مینای دندان پاک کنند.

اندازه سر مسواک نیز اهمیت دارد. سری مسواک باید به اندازه ای باشد که بتوانید به راحتی به تمام نواحی دهان از جمله دندان های عقبی دسترسی پیدا کنید. مسواک هایی با سری کوچک تر معمولاً این امکان را بهتر فراهم می کنند.

انتخاب خمیردندان مناسب

استفاده از خمیردندان مناسب تاثیر قابل توجهی بر بهداشت دهان و دندان شما دارد. اکثر دندانپزشکان استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید را توصیه می کنند. فلوراید به تقویت مینای دندان و مقاومت آن در برابر پوسیدگی کمک می کند.

انواع مختلفی از خمیردندان برای نیازهای خاص مانند دندان های حساس کنترل جرم سفیدکنندگی یا مشکلات لثه وجود دارد. می توانید با توجه به نیازهای خود و در صورت لزوم با مشورت دندانپزشک خمیردندان مناسب را انتخاب کنید. مقدار کمی خمیردندان به اندازه یک نخود برای هر بار مسواک زدن کافی است.

نحوه صحیح مسواک زدن مرحله به مرحله

مسواک زدن صحیح شامل چندین مرحله کلیدی است که باید با دقت انجام شوند تا پلاک و مواد غذایی از تمام سطوح دندان ها پاک شوند.

مقدار کمی خمیردندان روی مسواک بزنید

پس از انتخاب مسواک مناسب مقدار کمی خمیردندان حدوداً به اندازه یک نخود روی سطح برس مسواک قرار دهید. استفاده بیش از حد از خمیردندان کف زیادی ایجاد می کند که ممکن است باعث شود زودتر مسواک زدن را متوقف کنید.

مسواک را با زاویه 45 درجه روی خط لثه قرار دهید

مسواک را با زاویه ۴۵ درجه نسبت به سطح دندان ها و در امتداد خط لثه قرار دهید. این زاویه به برس مسواک اجازه می دهد تا هم سطح دندان و هم ناحیه زیر لثه را که محل تجمع پلاک است به خوبی تمیز کند. با حرکات کوتاه و ملایم پلاک را از این ناحیه پاک کنید.

سطوح داخلی دندان ها را هم مسواک بزنید

پس از تمیز کردن سطح بیرونی دندان ها و خط لثه به سراغ سطوح داخلی بروید. مسواک را با همان زاویه ۴۵ درجه روی سطح داخلی دندان ها در امتداد خط لثه قرار داده و با حرکات کوتاه و ملایم این نواحی را نیز به دقت تمیز کنید. دسترسی به سطوح داخلی دندان های عقبی ممکن است کمی دشوار باشد اما تلاش برای تمیز کردن این نواحی بسیار مهم است.

پشت دندان های جلویی را مسواک بزنید

برای تمیز کردن سطح داخلی دندان های جلویی بالا مسواک را به صورت عمودی نگه دارید و با استفاده از نوک مسواک با حرکات بالا و پایین ملایم این نواحی را تمیز کنید. این روش امکان دسترسی بهتر به این سطح باریک را فراهم می کند.

پشت دندان های پایین را مسواک بزنید

مشابه دندان های جلویی بالا برای تمیز کردن سطح داخلی دندان های جلویی پایین نیز مسواک را به صورت عمودی نگه داشته و با حرکات بالا و پایین ملایم این ناحیه را تمیز کنید. دقت کنید که برس مسواک به خط لثه نیز دسترسی داشته باشد.

سطح فوقانی دندان ها را مسواک بزنید

سطح فوقانی یا جونده دندان های آسیاب بالا و پایین را با حرکات رفت و برگشت کوتاه و ملایم تمیز کنید. این سطوح دارای شیار هستند که می توانند محل تجمع ذرات غذا و پلاک باشند. اطمینان حاصل کنید که برس مسواک به خوبی در این شیارها نفوذ می کند.

روی زبان را با ملایمت مسواک بکشید

پس از اتمام مسواک زدن دندان ها به آرامی سطح زبان را نیز مسواک بکشید. این کار به حذف باکتری ها ذرات غذا و سلول های مرده از سطح زبان کمک کرده و بوی بد دهان را کاهش می دهد. با ملایمت مسواک بزنید تا به پرزهای زبان آسیب نرسد.

دهان را با آب بشویید

پس از اتمام مراحل مسواک زدن دهان خود را با آب بشویید تا بقایای خمیردندان و ذرات پاک شده از دهان خارج شوند. البته توجه به نکته ای در خصوص شستشوی بلافاصله پس از مسواک زدن (که در ادامه می آید) نیز اهمیت دارد.

مدت زمان کافی مسواک زدن

مدت زمان مسواک زدن نقش مهمی در اثربخشی آن دارد. توصیه می شود حداقل دو دقیقه کامل را صرف مسواک زدن کنید. تقسیم این زمان بین نواحی مختلف دهان (ربع بالا راست ربع بالا چپ ربع پایین راست ربع پایین چپ) به شما کمک می کند تا مطمئن شوید تمام سطوح دندان ها به خوبی تمیز می شوند. استفاده از تایمر یا مسواک برقی با تایمر داخلی می تواند مفید باشد.

استفاده از نخ دندان

مسواک زدن به تنهایی برای پاک کردن پلاک از تمام سطوح دندان کافی نیست. مسواک نمی تواند به فضای بین دندان ها دسترسی پیدا کند جایی که ذرات غذا و پلاک به راحتی تجمع می یابند و باعث پوسیدگی و بیماری لثه می شوند. استفاده روزانه از نخ دندان برای تمیز کردن این نواحی ضروری است و مکمل مسواک زدن محسوب می شود.

نحوه مسواک زدن صحیح با مسواک برقی

مسواک های برقی می توانند در حذف پلاک بسیار موثر باشند به خصوص اگر به درستی استفاده شوند. به جای حرکت دادن مسواک به صورت رفت و برگشت کافی است سر مسواک برقی را روی هر دندان و در امتداد خط لثه نگه دارید و اجازه دهید حرکات چرخشی یا لرزشی مسواک کار تمیز کردن را انجام دهد. مسواک را به آرامی در طول قوس دندانی حرکت دهید و مطمئن شوید که تمام سطوح را پوشش می دهید.

مسواک زدن در کودکان

بهداشت دهان در کودکان باید از همان رویش اولین دندان ها آغاز شود. ابتدا می توانید با یک پارچه نرم و مرطوب یا گاز استریل لثه ها و دندان های اولیه کودک را تمیز کنید. با رویش دندان های بیشتر از مسواک مخصوص کودک با برس بسیار نرم و سری کوچک استفاده کنید. کودکان معمولاً تا سن مدرسه رفتن به کمک یا نظارت والدین برای مسواک زدن صحیح نیاز دارند.

نحوه مسواک زدن تحلیل لثه

اگر دچار تحلیل لثه هستید مسواک زدن صحیح اهمیت بیشتری پیدا می کند تا از پیشرفت آن جلوگیری کرده و به لثه های خود آسیب بیشتری نزنید. حتماً از مسواک با برس فوق العاده نرم استفاده کنید و با ملایمت بسیار مسواک بزنید. روی تمیز کردن خط لثه با زاویه ۴۵ درجه تمرکز کنید اما فشار زیادی وارد نکنید. دندانپزشک شما می تواند بهترین روش و ابزار را برای شرایط خاص شما توصیه کند.

محکم مسواک نکشید

یکی از اشتباهات رایج در مسواک زدن اعمال فشار بیش از حد است. برخلاف تصور مسواک زدن محکم تر به معنای تمیزتر شدن دندان ها نیست. فشار زیاد می تواند به لثه ها آسیب رسانده و باعث تحلیل آن ها شود. همچنین فشار زیاد می تواند به مرور زمان باعث فرسایش مینای دندان و حساسیت شود. همیشه با حرکات ملایم و کنترل شده مسواک بزنید.

بلافاخته پس از مسواک زدن دهان را نشویید

پس از اتمام مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید توصیه می شود بلافاصله دهان خود را به طور کامل با آب نشویید. کافی است خمیردندان اضافی را از دهان خود خارج کنید. باقی ماندن مقداری فلوراید روی سطح دندان ها پس از مسواک زدن به تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی کمک بیشتری می کند.

مسواک را مرتب تعویض کنید

مسواک شما ابزاری برای تمیز کردن است و باید خودش تمیز و سالم باشد. برس های مسواک به مرور زمان فرسوده و کج می شوند و کارایی خود را در حذف پلاک از دست می دهند. همچنین مسواک می تواند محل تجمع باکتری ها شود. توصیه می شود مسواک خود را هر ۳ تا ۴ ماه یک بار یا زودتر اگر برس آن دچار فرسودگی شد تعویض کنید.

بهترین زمان مسواک زدن چه زمانی است؟

بهترین زمان ها برای مسواک زدن صبح بعد از صبحانه و شب قبل از خواب است. این زمان ها به حذف پلاک و بقایای غذا پس از خوردن و قبل از خواب طولانی مدت کمک می کنند.

چند بار در روز باید مسواک بزنیم؟

حداقل دو بار در روز مسواک زدن برای حفظ بهداشت دهان و دندان توصیه می شود. مسواک زدن بیشتر از دو بار در روز معمولاً ضروری نیست و ممکن است در صورت فشار زیاد به دندان و لثه آسیب برساند.

چه نوع مسواکی باید انتخاب کنم؟

بهتر است از مسواکی با برس نرم و سری با اندازه مناسب استفاده کنید که امکان دسترسی راحت به تمام نواحی دهان شما را فراهم کند.

چه زمانی باید مسواک را عوض کنیم؟

مسواک خود را هر ۳ تا ۴ ماه یک بار یا بلافاصله پس از مشاهده فرسودگی و خم شدن برس ها باید تعویض کنید.

چه نوع خمیر دندانی بهتر است؟

خمیردندان حاوی فلوراید برای تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی توصیه می شود. در صورت داشتن نیازهای خاص مانند حساسیت با دندانپزشک مشورت کنید.

مسواک برقی بهتر است یا مسواک معمولی؟

هر دو نوع مسواک می توانند در صورت استفاده صحیح موثر باشند. مسواک برقی برای برخی افراد ممکن است در حذف پلاک موثرتر عمل کند اما نکته اصلی روش صحیح مسواک زدن است.

چرا نباید مسواک سفت بخریم؟

مسواک با برس سفت می تواند به لثه ها آسیب رسانده و باعث تحلیل آن ها شود. همچنین ممکن است به مینای دندان آسیب زده و منجر به حساسیت شود.

با براکت ارتودنسی چگونه مسواک بزنم؟

با دقت فراوان اطراف براکت ها سیم ها و سطح دندان ها را تمیز کنید. استفاده از مسواک های مخصوص ارتودنسی یا مسواک های بین دندانی برای تمیز کردن نواحی اطراف براکت ها مفید است.

پس از کشیدن دندان چگونه مسواک بزنم؟

تا زمان بهبودی کامل از مسواک زدن مستقیم روی ناحیه کشیده شده خودداری کنید. دندان های دیگر را به صورت عادی مسواک بزنید و اطراف محل کشیدن را با ملایمت و دقت تمیز کنید.

آیا لازم است دهانشویه استفاده کنم؟

استفاده از دهانشویه می تواند مکمل مسواک و نخ دندان باشد و به کاهش باکتری ها کمک کند اما نباید جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن شود.

بهترین زمان برای دهانشویه چه زمانی است؟

اگر از دهانشویه استفاده می کنید معمولاً پس از مسواک و نخ دندان زمان مناسبی است. اما بهتر است بلافاصله بعد از مسواک زدن با خمیردندان فلوراید دهانشویه استفاده نکنید تا فلوراید زمان کافی برای اثرگذاری داشته باشد.

عوارض محکم مسواک زدن چیست؟

مسواک زدن با فشار زیاد می تواند منجر به آسیب لثه از جمله تحلیل رفتن آن و همچنین فرسایش مینای دندان و افزایش حساسیت دندانی شود.