چین از دیوار امنیت اروپا بالا رفت

گروه سیاست و جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا- مریم خرمائی: روز سه‌شنبه، یک هفته بعد از آنکه بوداپست میزبان «وانگ شیائوهونگ» (Wang Xiaohong) وزیر امنیت عمومی چین بود، «شینهوا» خبرگزاری رسمی دولت پکن، از طرح یک پیشنهاد وسوسه‌انگیز برای «ویکتور اوربان» نخست‌وزیر راستگرای مجارستان خبر داد.

توسعه همکاری امنیتی بین بوداپست و پکن در شرایطی اتفاق می‌افتد که رابطه مجارستان با اتحادیه اروپا و ناتو به پایین‌ترین سطح رسیده است

گفته می‌شود که وانگ در جریان سفر خود که مصادف با هفتاد و پنجمین سال برقرای روابط دیپلماتیک میان دو کشور بود، به اوربان «حمایت امنیتی پکن» را پیشنهاد داده که مبارزه با تروریسم و جرائم فراملی را شامل می‌شود و به حوزه‌های داخلی مثل ظرفیت‌سازی نیروهای انتظامی و امنیت درون‌مرزی ذیل طرح «یک کمربند- یک جاده» هم بسط پیدا می‌کند.

چرا این خبر مهم است؟

اینکه فراتر از سرمایه‌گذاری و تجارت، مجارستان به‌عنوان عضوی از ناتو و اتحادیه اروپا زیر چتر امنیتی چین برود، به‌شدت غیرمعمول است. در موردی نسبتاً مشابه، تجهیز ترکیه به سامانه پدافندی اس-۴۰۰ روسیه، با این ادعا که ممکن است دیوار دفاعی-امنیتی ناتو را تضعیف کند، تحریم و تنبیه آنکارا (کنار گذاشته شدن از پروژه اف-۳۵ آمریکایی و تعلل در نوسازی یگان اف-۱۶ این کشور) را در پی داشت.

نکاتی درباره دولت اوربان 

۱. در میانه جنگ اوکراین، بوداپست بیش از همه اعضای اتحادیه اروپا به روسیه ارادت دارد و با دولت پکن هم‌عقیده است که حمایت کورکورانه غرب از کی‌یف به بحرانی‌تر شدن شرایط منجر می‌شود.

۲. سال گذشته، اوربان تنها رهبر اروپایی‌ای بود که در اجلاس یک کمبربند-یک جاده چین شرکت کرد.

۳. مجارستان تنها عضوی از اتحادیه اروپا است که با «توقف بشردوستانه و فوری درگیری‌ها در نوار غزه» مخالفت کرد. این نمونه‌ای از اختلاف زاویه دید بوداپست و بروکسل درباره مسائل جهانی است.

حدود شش ماه پیش، اتحادیه اروپا با هدف مقابله با سیاست‌های تجاری چین که برچسب تهاجمی خورده‌اند، فهرستی از فناوری‌های حساس که باید از دسترس پکن دور نگه داشته شود، ارائه داد

۴. توسعه همکاری امنیتی بین بوداپست و پکن در شرایطی اتفاق می‌افتد که رابطه مجارستان با اتحادیه اروپا و ناتو به پایین‌ترین سطح رسیده است.

۵. مجارستان تنها عضو از ۳۱ عضو ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) است که پیشنهاد سوئد را برای عضویت در این سازمان تأیید نکرده و بیش از ۱۸ ماه است که بررسی درخواست عضویت این کشور را به تعویق انداخته است. این یعنی مخالفت با توسعه‌طلبی ناتو.

۶. روز دوشنبه، دولت بوداپست پیشنهاد ملاقات با سناتور‌های آمریکایی را که در پی کسب موافقت این کشور برای عضویت سوئد در ناتو به مجارستان سفر کرده بودند، رد کرد.

۷. قطعنامه‌ای در راه کنگره آمریکا است که در آن بوداپست به دلیل تأخیر در پذیرش عضویت سوئد در ناتو و عقب نشینی از دموکراسی، محکوم خواهد شد.

۸. هفته گذشته، بوداپست هیچ مقام بلندپایه‌ای را به کنفرانس امنیتی مونیخ نفرستاد.

همکاری امنیتی با بوداپست چه سودی برای چین دارد؟

معاهده امنیتی با مجارستان، یک پیروزی دیپلماتیک برای چین در مصاف با اتحادیه اروپا به شمار می‌آید که در باب مسائل حقوق بشری، عدم موازنه تجاری و موضع‌گیری در قبال جنگ اوکراین، با پکن اختلاف عقیده دارد. دوستی روبه‌رشد بوداپست و چین، همین حالا هم یک شکاف چشمگیر روی دیوار اتحاد اروپا به حساب می‌آید.

مجارستان به‌عنوان یکی از اعضای اتحادیه اروپا از حق وتو در باب مسائل سیاست خارجی و امنیتی برخوردار است و سابقه تضعیف یا رد بیانیه‌های انتقادی این بلوک علیه چین را هم در کارنامه دارد

حدود شش ماه پیش، اتحادیه اروپا با هدف مقابله با سیاست‌های تجاری چین که برچسب تهاجمی خورده‌اند، فهرستی از فناوری‌های حساس که باید از دسترس پکن دور نگه داشته شود، ارائه داد. کمیسیون اروپا که این فهرست از فناوری‌های حیاتی ازجمله محاسبات کوانتومی، نیمه‌هادی‌های پیشرفته و هوش مصنوعی را تعیین کرده، معتقد است که اروپا نباید آنها را به راحتی در دسترس کشور‌هایی قرار دهد که این نگرانی در مورد آنها وجود دارد که به امنیت بلوک، منافع اتحادیه اروپا یا حقوق بشر آسیب می‌رسانند.

جالب آنکه بوداپست میزبان اروپایی فناوری «هوآوی» است و بزرگ‌ترین پایگاه لجستیکی و تولیدی این شرکت خارج از قلمرو چین را در خود جای داده است. این میزبانی بی‌اعتنا به هشدار کمیسیون اروپا درباره خطری که این غول فناوری ارتباطات برای امنیت اروپا دارد، انجام می‌شود. 

اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که کشورهای عضو می‌توانند استفاده از تجهیزات و فناوری‌های پرریسک شرکت‌هایی مانند هواوی در شبکه مخابرات خود را محدود یا ممنوع کنند.

اتحادیه اروپا در آن هنگام با درخواست آمریکا برای ممنوع کردن فعالیت شرکت‌های چینی مخالفت کرد. اما حدود هفت ماه پیش، روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز گزارش داد که اتحادیه اروپا قصد دارد فعالیت شرکت چینی هواوی در توسعه نسل پنجم شبکه تلفن همراه (۵G) را در کشورهای عضو این اتحادیه منع کند.

از همه اینها که بگذریم، جهان‌بینی اوربان و «شی جینپینگ» رئیس‌جمهور چین به‌ویژه در باب زوال قدرت آمریکا و اصرار به متحد ماندن با روسیه، شباهت‌هایی به یکدیگر دارد. مجارستان در جهت تأمین منافع چین، به کار پکن می‌آید، چراکه به‌عنوان یکی از اعضای اتحادیه اروپا از حق وتو در باب مسائل سیاست خارجی و امنیتی برخوردار است و سابقه تضعیف یا رد بیانیه‌های انتقادی این بلوک علیه چین را هم در کارنامه دارد.

همچنین، مجارستان یکی از اعضای ناتو است- بلوکی نظامی که رسانه‌های دولتی چین از آن به‌عنوان «چالشی بزرگ برای صلح و ثبات جهانی» یاد می‌کنند. حتی در زمان برگزاری نشست «ویلنیوس» ناتو در ژوئیه ۲۰۲۳، سخنگوی وزارت امور خارجه چین این ائتلاف را به تضعیف قوانین بین‌المللی متهم کرد و ناتو را «ماشین جنگی»‌ای توصیف کرد که مسئول رنج میلیون‌ها نفر است.

ناتو هم سال گذشته مدعی شد که چین با «جاه‌طلبی‌ها و سیاست‌های قهری‌اش» منافع، امنیت و ارزش‌های پیمان آتلانتیک شمالی را به چالش می‌کشد و همین ادعا راهگشای تقابل‌جویی میان دو طرف شد.