معنی قرار تامین خواسته چیست؟ هر آنچه باید بدانید
معنی قرار تامین خواسته
قرار تامین خواسته در واقع یک راهکار قانونی است که به شما کمک می کند تا پیش از صدور حکم نهایی، جلوی از بین رفتن یا انتقال اموال کسی که از او طلبکارید را بگیرید. فرض کنید قرار است در دادگاه از کسی پولی بگیرید؛ با این قرار می توانید کاری کنید که تا پایان رسیدگی، نتواند اموالش را از دسترسی خارج کند و حق شما ضایع نشود. این یک ابزار مهم برای حفظ حق و حقوقتان در پیچ و خم های دادگاه است.
به احتمال زیاد اسم قرار تامین خواسته به گوشتان خورده، اما شاید حس کرده باشید که فهمیدن پیچ و خم هایش کار حضرت فیل است! حق هم دارید، چون دنیای حقوق پر از اصطلاحات تخصصی است که گاهی اوقات آدم را گیج می کند. اما نگران نباشید، من اینجا هستم تا این مفهوم مهم حقوقی را با زبانی ساده و خودمانی برایتان باز کنم. قرار تامین خواسته، مثل یک قفل و بست قانونی می ماند که اگر به موقع از آن استفاده کنید، می تواند حسابی خیالتان را راحت کند. این مقاله یک نقشه راه کامل است تا بدانید قرار تامین خواسته چیست، چطور باید درخواستش را داد، چه شرایطی دارد و اصلاً به چه دردی می خورد. پس بیایید با هم قدم به قدم پیش برویم و این گره حقوقی را باز کنیم.
اصلاً «قرار تامین خواسته» یعنی چی؟ (تعریف و ماهیت حقوقی)
قبل از اینکه خیلی وارد جزئیات قانونی بشویم، بیایید ببینیم اصلاً این عبارت از کجا آمده و چه مفهومی دارد. کلمه به کلمه بررسی اش می کنیم تا مثل آب خوردن مفهومش را بفهمید.
تامین یعنی چی؟ خواسته یعنی چی؟
وقتی در فارسی می گوییم تامین کردن، یعنی یک چیزی را فراهم کردن، ایمن کردن، یا مطمئن شدن از وجودش. مثلاً وقتی می گوییم تامین امنیت، یعنی کارهایی انجام می دهیم که اوضاع امن و امان باشد. در اینجا هم همین معنی را دارد؛ یعنی می خواهیم از یک چیزی مطمئن شویم.
خواسته هم که مشخص است. توی دادگاه، خواسته یعنی همون چیزی که شما از دادگاه می خواهید؛ مثلاً پول، زمین، خانه، یا هر چیز دیگری که فکر می کنید حقتان است و دیگری باید به شما بدهد یا برای شما انجام بدهد.
تامین خواسته به زبان ساده چیست؟
حالا که معنی کلمات را می دانیم، ترکیب تامین خواسته یعنی چه؟ یعنی کارهایی که انجام می دهیم تا مطمئن شویم خواسته ما (یعنی آن چیزی که از دادگاه می خواهیم) سر جایش محفوظ می ماند و از بین نمی رود یا دستکاری نمی شود. خودمانی تر بگویم، قرار تامین خواسته یک جور دستور از طرف دادگاه است که جلوی نقل و انتقال یا هر نوع دخل و تصرفی در اموال طرف مقابل (که بهش می گوییم خوانده) را می گیرد. این کار را می کند تا زمانی که تکلیف دعوای اصلی شما روشن شود، اموال او دست نخورده باقی بماند. به عبارت دیگه، اگه شما از کسی طلبکارید و می ترسید که اون شخص اموالش رو بفروشه یا به نام کس دیگه کنه تا پول شما رو نده، با این قرار می تونید اموالش رو قفل کنید!
اینجا فرقش با توقیف اجرایی هم معلوم میشه. توقیف اجرایی زمانی اتفاق می افته که حکم دادگاه قطعی شده و شما می خواهید حق تان را از اموال طرف بگیرید. اما تامین خواسته، خیلی زودتر، حتی قبل از اینکه دادگاه حکمی بدهد، دست به کار می شود و مثل یک اقدام پیشگیرانه عمل می کند.
هدف اصلی از گرفتن قرار تامین خواسته
هدف از صدور قرار تامین خواسته خیلی روشن و منطقی است: جلوگیری از نقل و انتقال، پنهان کردن یا از بین بردن اموال توسط خوانده. فرض کنید شما از کسی طلب زیادی دارید. وقتی دادخواست می دهید، ممکن است رسیدگی به پرونده چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد. در این مدت، خوانده می تواند خیلی راحت اموالش را بفروشد، پنهان کند یا به نام اقوام و آشنایانش بزند تا وقتی حکم به نفع شما صادر شد، چیزی برای توقیف و دریافت طلب شما باقی نمانده باشد. قرار تامین خواسته دقیقاً برای همین مواقع طراحی شده تا جلوی این جور کلاه برداری ها و فرار از دین را بگیرد و به شما اطمینان دهد که در صورت برنده شدن در دادگاه، حقتان محفوظ است و می توانید آن را وصول کنید.
پشتوانه قانونی این قرار کجاست؟ (ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی)
هر اقدامی در دادگستری باید بر اساس قانون باشد، قرار تامین خواسته هم از این قاعده مستثنی نیست. اصلی ترین جایی که درباره این قرار حرف می زند، ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی است. بیایید این ماده رو با هم بررسی کنیم.
یک نگاه به ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی
ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی می گوید: «خواهان می تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است در موارد زیر از دادگاه درخواست تأمین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است:»
- الف) دعوا مستند به سند رسمی باشد.
- ب) خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد.
- ج) در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تأمین باشد.
- د) خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقداً به صندوق دادگستری بپردازد.
خب، این متن قانون بود. حالا بیایید بند به بند آن را به زبان ساده تر توضیح دهیم.
ریزه کاری های بندهای الف، ب، ج و د ماده ۱۰۸
این بندها در واقع شرایطی هستند که اگر یکی از آن ها وجود داشته باشد، شما می توانید درخواست تامین خواسته بدهید و دادگاه هم مکلف است آن را بپذیرد. یعنی دادگاه چاره ای جز قبول درخواست شما ندارد و نمی تواند بهانه ای بیاورد.
بند الف: وقتی سندتون رسمی و محکمه پسنده
این بند می گوید اگر دعوایی که دارید، پشتوانه اش یک سند رسمی باشد، می توانید درخواست تامین خواسته بدهید. سند رسمی چیه؟ سندی که تو دفاتر اسناد رسمی یا مثلاً ادارات دولتی مثل اداره ثبت اسناد، تنظیم شده باشه. مثل سند مالکیت خونه، سفته و چک بانکی (که شرایط خاص خودشون رو دارند)، یا یه قرارداد رسمی که تو دفترخونه ثبت شده. اگه سندتون اینقدر معتبر باشه، دیگه نیاز نیست چیز دیگه ای ثابت کنید، دادگاه موظفه که درخواستتون رو قبول کنه.
بند ب: وقتی می بینید حقتون داره پرپر میشه
این بند کمی کلی تره و می گه اگر خواسته ای که دارید (مثلاً پول یا مال خاصی)، در معرض تضییع (از بین رفتن) یا تفریط (کارهایی که باعث کم شدن ارزش یا از دست رفتن مال میشه) باشه، باز هم می تونید درخواست تامین خواسته بدید. اما اینجا یک فرق مهم داره: باید خودتون ثابت کنید که خواسته در خطره. چطوری؟ مثلاً شاهدهایی داشته باشید که دیده اند طرف قصد فروش اموالش رو داره، یا مدارکی که نشون بده داره اموالش رو پنهان می کنه. در واقع، باید به دادگاه بفهمونید که اگه سریع دست به کار نشه، دیگه چیزی برای شما نمی مونه.
مصادیق اثبات تضییع یا تفریط:
- شهادت شهود: مثلاً همسایه یا شریک کاری که از قصد خوانده برای انتقال اموالش اطلاع دارد.
- تحقیق محلی: دادگاه می تواند از طریق مامورین خود در محل، وضعیت اموال را بررسی کند.
- امارات و قرائن: مثلاً آگهی فروش اموال خوانده در جراید، یا مدارکی که نشان دهد او در حال ورشکستگی یا فرار از پرداخت دیون است.
بند ج: اسناد تجاری واخواست شده؛ یه داستان دیگه
بعضی از اسناد هستن که قانون خودش بهشون یه اعتبار خاصی داده. مثل برات، سفته و چک. اگه این اسناد به اصطلاح واخواست شده باشن (یعنی مراحل قانونی اعتراض به عدم پرداختشون طی شده باشه)، باز هم نیازی به اثبات چیز دیگه ای نیست و دادگاه باید درخواست تامین خواسته شما رو بپذیره. این بند نشون میده که قانونگذار چقدر به اعتبار اسناد تجاری اهمیت داده.
بند د: یه کمی پول بذارید کنار، ضرر نمی کنید!
این بند یک شرط کلی است و در واقع می گه اگر هیچ کدوم از سه بند بالا (الف، ب، ج) شامل حال شما نمیشه، باز هم می تونید درخواست تامین خواسته بدید، به شرطی که یه مقداری پول به عنوان خسارت احتمالی به حساب دادگستری واریز کنید. این پول برای چیه؟ برای اینکه اگه بعداً معلوم شد شما بیخود اموال طرف رو توقیف کردید و بهش ضرر زدید، اون پول به عنوان جبران خسارت به خوانده داده بشه. این بند برای مواقعی است که شما سند رسمی ندارید یا نمی توانید ثابت کنید خواسته تان در معرض خطره، اما باز هم می خواهید اموال طرف توقیف شود. نگران نباشید، اگه حقتون ثابت بشه، این پول به خودتون برگردونده میشه.
ماجرای خسارت احتمالی (تبصره ماده ۱۰۸)
تبصره ماده ۱۰۸ هم در مورد همین خسارت احتمالی توضیح میده: «تعیین میزان خسارت احتمالی، با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تأمین را می پذیرد. صدور قرار تأمین موکول به ایداع خسارت خواهد بود.»
یعنی چی؟ یعنی اینکه دادگاه با توجه به مبلغی که شما از طرف مقابل می خواهید، یک مبلغی رو برای خسارت احتمالی تعیین می کنه که باید اون رو به حساب دادگستری واریز کنید تا قرار تامین خواسته صادر بشه. معمولاً این مبلغ درصدی از مبلغ اصلی خواسته است، مثلاً ۱۰ تا ۲۰ درصد. این مبلغ تضمینی برای خوانده است که اگر توقیف اموالش بی مورد باشد، بتواند خسارات وارده را از آن محل جبران کند.
کی و چطور باید درخواست تامین خواسته بدیم؟
حالا که فهمیدیم قرار تامین خواسته چی هست و مبنای قانونی اش کجاست، سوال مهم بعدی اینه که کی و چطوری باید این درخواست رو مطرح کنیم؟ زمان بندی و نحوه درخواست خیلی مهمه، چون اگه اشتباهی بکنید ممکنه از دستتون در بره.
سه زمان طلایی برای درخواست تامین خواسته
قانون سه مرحله رو مشخص کرده که شما می تونید درخواست تامین خواسته بدید. هر کدوم از این مراحل مزایا و معایب خودشون رو دارن که باید حواستون بهشون باشه.
۱. قبل از اینکه دعوای اصلی شروع بشه
این حالت زمانی اتفاق می افته که شما عجله دارید و می ترسید طرف مقابل قبل از اینکه اصلاً دادخواست اصلی رو بدید، اموالش رو از دسترس خارج کنه. مثلاً خبر دارید که می خواد فردا خونه اش رو بفروشه. در این شرایط، می تونید اول درخواست تامین خواسته رو به دادگاه بدید و اموالش رو توقیف کنید. اما اینجا یه نکته خیلی مهم وجود داره: اگه قبل از طرح دعوای اصلی، درخواست تامین خواسته دادید، حواستون باشه که ظرف ده روز از تاریخ صدور قرار تامین، حتماً باید دادخواست اصلی رو به دادگاه تقدیم کنید. اگه این کار رو نکنید، طرف مقابل (خوانده) می تونه از دادگاه بخواد که قرار تامین خواسته رو لغو کنه و اون وقت تمام زحماتتون به باد میره!
۲. همزمان با تقدیم دادخواست اصلی
خیلی وقت ها، وقتی دارید دادخواست اصلی رو برای شروع دعوا تنظیم می کنید، همون موقع هم می تونید درخواست تامین خواسته رو توش بگنجونید. این روش خیلی رایجه و از نظر زمانی هم بهینه تره، چون دیگه نیاز نیست دو بار دادخواست بدید و پرونده باز کنید. با یک تیر دو نشان می زنید: هم دعوا رو شروع می کنید و هم اموال طرف رو قفل می کنید.
۳. وقتی که پرونده در جریانه، تا قبل از حکم نهایی
ممکنه دعوا شروع شده باشه و شما در میانه راه تصمیم بگیرید که نیاز به تامین خواسته دارید. مثلاً در طول رسیدگی، متوجه میشید که خوانده داره اموالش رو پنهان می کنه. نگران نباشید، تا قبل از اینکه حکم دادگاه قطعی بشه، هر زمان که خواستید می تونید درخواست تامین خواسته رو مطرح کنید. این انعطاف پذیری باعث میشه که هر وقت احساس خطر کردید، بتونید از این ابزار قانونی استفاده کنید.
کدوم دادگاه؟ مرجع صالح برای درخواست
برای درخواست تامین خواسته، باید به دادگاهی مراجعه کنید که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوای شما رو داره. مثلاً اگه دعوای شما در مورد ملکه و باید در دادگاه محل وقوع ملک مطرح بشه، درخواست تامین خواسته رو هم باید به همون دادگاه بدید. اگه مبلغ خواسته شما کمه و در صلاحیت شورای حل اختلافه، باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید. این نکته خیلی مهمیه که اشتباهی به دادگاه دیگه ای نروید، چون درخواستتون رد میشه.
چطور باید درخواست رو تنظیم کرد؟ (فرم دادخواست)
درخواست تامین خواسته باید روی برگه های چاپی مخصوص دادخواست که تو دفاتر خدمات قضایی موجود هست، نوشته بشه. باید مشخصات کامل خودتون (خواهان)، مشخصات خوانده، و مهمتر از همه، دقیقاً خواسته خودتون رو بنویسید. باید بگید که چه مالی رو می خواهید توقیف کنید (اگه می دونید) یا چقدر پول می خواهید. اگه هم به یکی از بندهای ماده ۱۰۸ (الف، ب، ج) استناد می کنید، باید سند یا دلیل تون رو هم ضمیمه کنید. اگه هم قراره خسارت احتمالی بدید (بند د)، باید این موضوع رو هم تو دادخواست ذکر کنید. سعی کنید تمام اطلاعات رو دقیق و کامل بنویسید تا دادگاه به راحتی بتونه درخواست شما رو بررسی و قبول کنه.
چه شرایطی برای صدور قرار تامین خواسته لازمه؟
ما قبلاً به بندهای ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی اشاره کردیم که در واقع شرایط اصلی صدور قرار تامین خواسته رو مشخص می کنند. اما یک سری شرایط عمومی دیگه هم هست که باید وجود داشته باشه تا درخواست شما مورد قبول واقع بشه. این ها مثل پازلی هستند که باید همه تکه هایش سر جای خودش قرار بگیرد.
باید ذی نفع باشی!
این یک قانون کلی در تمام دعاوی حقوقیه. یعنی شما باید کسی باشید که از این توقیف مال نفع می برید یا به عبارت دیگه، حقی دارید که دارید ازش دفاع می کنید. مثلاً اگه شما از کسی طلبکار هستید، شما ذی نفع هستید. اما اگه بخواهید برای دوستتان درخواست تامین خواسته بدهید، چون خودتان نفعی ندارید، درخواستتان رد می شود. به زبان حقوقی، یعنی باید اهلیت و سمت قانونی داشته باشید. این اولین و ابتدایی ترین شرطه.
خواسته ات باید قطعی و معلوم باشه
این یعنی چی؟ یعنی خواسته شما باید یک چیز مشخص و معلوم باشه، نه یه چیز مبهم یا شرطی. مثلاً نمی تونید بگید اگه بارون بیاد، فلانی باید به من پول بده و بعد درخواست تامین خواسته بدید! خواسته باید منجز باشه؛ یعنی همین الان حق شماست و به هیچ شرط و شروطی بند نیست. مثلاً طلب ۱۵ میلیون تومانی از یک سفته، یک خواسته قطعی و منجزه. همچنین میزان اون هم باید معلوم باشه، مثلاً نگید هر چقدر که بشه! باید یک عدد یا یک مال معین رو مشخص کنید.
مثال: فرض کنید شما پولی به کسی قرض داده اید و مهلت بازپرداخت آن هم گذشته است. در این حالت، خواسته شما (بازپرداخت پول) قطعی و منجز است. اما اگر قرار باشد پولی بگیرید، به شرطی که کار خاصی را انجام دهید که هنوز انجام نشده، این خواسته منجز نیست و نمی توانید برای آن تامین خواسته بگیرید.
فقط برای خواسته های مالی؟
بله، قرار تامین خواسته بیشتر برای خواسته های مالی کاربرد داره. یعنی اون چیزی که از دادگاه می خواهید، باید قابلیت ارزیابی به پول رو داشته باشه. مثلاً طلب پول، مال منقول (مثل ماشین) یا غیرمنقول (مثل خانه و زمین). برای خواسته های غیرمالی، مثل درخواست طلاق یا درخواست تخلیه، نمی تونید تامین خواسته بگیرید. چرا؟ چون این ها اصلاً مال نیستند که بخواهیم توقیفشان کنیم! حتی اگه غیرمستقیم ارزش مالی داشته باشند، توقیف عین آن ها عملاً معنی ندارد و غیرممکن است.
چطور ثابت کنیم حقمون در خطره؟ (اثبات تفریط و تضییع)
همانطور که در توضیح بند ب ماده ۱۰۸ گفتیم، یکی از شرایط مهم صدور قرار تامین خواسته اینه که ثابت کنید خواسته شما در معرض تضییع یا تفریط هست. این دیگه به عهده شماست که دلایل کافی رو به دادگاه ارائه بدید. دادگاه خودش دنبال مدرک نمی گرده. پس هر مدرکی که دارید، مثل:
- شهادت شهود: افرادی که خبر دارند خوانده قصد فرار از پرداخت دین یا انتقال اموال رو داره.
- تحقیق محلی: اگر قرائن و اماراتی در محل وجود داره که نشون بده اموال در خطره.
- امارات و قرائن: مثلاً اگه خوانده داره سریعاً و غیرعادی اموالش رو می فروشه یا جابه جا می کنه.
این ها همه می تونن به شما کمک کنند تا دادگاه رو قانع کنید که نیاز به صدور قرار تامین خواسته هست.
معافیت از سپردن خسارت احتمالی؛ کی پول ندهیم؟
قبلاً گفتیم که در برخی موارد، برای گرفتن قرار تامین خواسته، باید یک مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به حساب دادگستری واریز کنید. اما خبر خوب اینه که همیشه این طور نیست! یک سری موارد خاص وجود داره که شما از سپردن این خسارت احتمالی معاف هستید. این یعنی دادگاه بدون اینکه از شما پول بخواهد، قرار تامین خواسته رو صادر می کنه. این معافیت ها خیلی مهم اند، چون هم کار شما رو راحت تر می کنند و هم باعث میشن زودتر به حقتون برسید.
مواردی که خواهان معاف است
قانونگذار برای شرایطی که حق شما خیلی واضح و مسلمه یا شرایط خاصی وجود داره، شما رو از سپردن خسارت احتمالی معاف کرده. این موارد عبارتند از:
- دعوا مستند به سند رسمی باشد: اگه اون سند رسمی و محکم رو دارید (مثل سند خونه، چک یا سفته ای که واخواست شده و شرایط خاصش رو داره)، دیگه نیاز به سپردن خسارت نیست. سند رسمی به خودی خود چنان اعتباری داره که قانونگذار نیازی به تضمین اضافه نمی بینه.
- خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد: اگه بتونید به دادگاه ثابت کنید که خواسته شما (پول یا مال) داره از بین میره یا به هر نحوی از دسترس خارج میشه، باز هم معاف از سپردن خسارت احتمالی هستید. اینجا تاکید روی اثبات این موضوعه.
- دعاوی مربوط به اسناد تجاری واخواست شده: مثل برات، سفته یا چک. این مورد همون بند ج ماده ۱۰۸ هست که اعتبار خاصی برای این اسناد قائل شده.
- دعاوی مربوط به ترکه تحریر شده: اگه دعوای شما در مورد ارث و میراث (ترکه) باشه و این ترکه قبلاً توسط دادگاه تحریر شده باشه (یعنی صورت برداری و مشخص شده باشه)، باز هم نیازی به سپردن خسارت احتمالی نیست. چون اموال متوفی رسماً مشخص شده اند.
- تامین خواسته کیفری: تو بعضی از پرونده های کیفری، وقتی کسی جرمی مرتکب شده و شما از اون جرم ضرر و زیان دیده اید، می تونید از دادسرا یا دادگاه کیفری درخواست تامین خواسته کنید تا اموال متهم توقیف بشه. در این جور موارد هم نیازی به سپردن خسارت احتمالی نیست.
چرا این معافیت ها مهم هستند؟
این معافیت ها خیلی به نفع خواهان ها هستند. چرا؟ چون:
- سرعت بخشیدن به فرآیند: دیگه نیاز نیست دنبال پول بگردید و اون رو به حساب دادگستری واریز کنید.
- کاهش بار مالی: مبلغ خسارت احتمالی می تونه کم نباشه و شاید در اون لحظه فراهم کردنش برای همه راحت نباشه.
- اعتماد به نفس بیشتر: این معافیت ها نشون میده که قانون خودش هم حق شما رو تا حد زیادی محرز می دونه و ازتون حمایت می کنه.
پس اگه تو یکی از این دسته ها قرار می گیرید، حتماً از این امتیاز قانونی استفاده کنید.
قرار تامین خواسته چطور اجرا میشه؟
حالا فرض کنیم که درخواست تامین خواسته شما قبول شده و دادگاه قرار صادر کرده. قدم بعدی چیه؟ اجرای این قراره! اما اجرای قرار تامین خواسته هم مثل بقیه مراحل حقوقی، قواعد خاص خودش رو داره که اگه ندونید، ممکنه دردسر بشه.
حواستان به اجرائیه نباشد!
یک نکته خیلی مهم در مورد قرار تامین خواسته اینه که برخلاف حکم نهایی دادگاه که برای اجرا نیاز به صدور اجرائیه داره، قرار تامین خواسته نیازی به اجرائیه نداره. یعنی همین که دادگاه این قرار رو صادر کنه، قابل اجراست و دیگه منتظر برگه های اضافی و تشریفات خاص نیست.
اول ابلاغ یا اول اجرا؟
به طور کلی، اصل بر اینه که قرار تامین خواسته اول به خوانده ابلاغ بشه و بعد اجرا بشه. یعنی اول به طرف مقابل اطلاع میدن که چنین قراری صادر شده و بعد می رن سراغ توقیف اموالش. اما همیشه اینطور نیست! یک استثنای خیلی مهم وجود داره: اگه دادگاه تشخیص بده که تاخیر در اجرای قرار باعث از بین رفتن یا پنهان شدن اموال (تضییع و تفریط) میشه، در این حالت ابتدا قرار اجرا میشه و بعد به خوانده ابلاغ میشه. این کار برای اینه که جلوی هرگونه اقدام مخرب از سوی خوانده گرفته بشه و حق شما ضایع نشه.
اگر دادگاه تشخیص دهد که تاخیر در اجرای قرار باعث تضییع یا تفریط خواسته می شود، قرار تامین ابتدا اجرا و سپس به خوانده ابلاغ خواهد شد. این تدبیر قانونی برای حفظ حقوق خواهان و جلوگیری از فرار از دین است.
کی قرار رو اجرا می کنه؟
بعد از صدور قرار تامین خواسته، مدیر دفتر دادگاه این قرار رو به یکی از مأمورین اجرا (معمولاً مأمور اجرای احکام دادگستری) میده تا اون رو به مرحله اجرا برسونه. نقش این مأمور خیلی مهمه چون اون مسئولیت توقیف عملی اموال رو به عهده داره.
چه اموالی رو میشه توقیف کرد؟
تقریباً هر نوع مالی رو میشه توقیف کرد، چه منقول (مثل ماشین، حساب بانکی، سهام، اسباب و اثاثیه) و چه غیرمنقول (مثل خانه، زمین، آپارتمان). اگه شما لیست اموال خوانده رو می دونید، می تونید اون ها رو به دادگاه معرفی کنید. اگه هم نمی دونید، دادگاه می تونه استعلام بگیره.
اون استعلامات معروف سه گانه چیه؟
اگه شما اطلاعات دقیقی از اموال خوانده ندارید، می تونید از دادگاه بخواهید که استعلام های لازم رو انجام بده. این استعلام ها معمولاً از سه جا گرفته میشن که بهشون میگن استعلام سه گانه:
- راهور (پلیس راهنمایی و رانندگی): برای پیدا کردن خودروهایی که به نام خوانده هست.
- بانک مرکزی: برای پیدا کردن حساب های بانکی و موجودی اون ها.
- اداره ثبت اسناد و املاک: برای پیدا کردن ملک یا زمینی که به نام خوانده هست.
این استعلام ها به شما کمک می کنه که حتی اگه اطلاعات دقیق از اموال خوانده ندارید، باز هم بتونید اموالش رو پیدا و توقیف کنید. البته باید درخواست این استعلام ها رو به دادگاه بدید.
وقتی قرار تامین خواسته اجرا میشه، چه اتفاقی می افته؟ (آثار حقوقی)
خب، قرار تامین خواسته صادر و اجرا شد و اموال خوانده توقیف شد. حالا چه اتفاقاتی میفته؟ اجرای این قرار، هم برای شما (خواهان) و هم برای طرف مقابل (خوانده) و حتی گاهی برای افراد دیگه (اشخاص ثالث)، یک سری آثار و نتایج حقوقی داره که دونستنشون خیلی مهمه.
برای خواهان چه فایده ای داره؟
برای شما که خواهان هستید، اجرای قرار تامین خواسته یک سری مزایای اساسی داره:
- حفظ مال از تضییع: مهمترین فایده اینه که خیالتون راحت میشه که مال توقیف شده از بین نمیره، فروخته نمیشه یا به نام کس دیگه ای نمیره. اینجوری حقتون حفظ میشه.
- ایجاد حق تقدم: در اکثر موارد (به جز استثنائاتی که در قانون وجود داره)، اگه شما اموال خوانده رو تامین خواسته کنید، نسبت به بقیه طلبکارها حق تقدم پیدا می کنید. یعنی اگه چند نفر از یک نفر طلبکار باشن و اموالش برای شما توقیف شده باشه، اول طلب شما پرداخت میشه.
- افزایش شانس وصول طلب: با توقیف اموال، خوانده تحت فشار قرار میگیره و احتمال اینکه برای حل و فصل پرونده و پرداخت طلب شما اقدام کنه، بیشتر میشه.
برای خوانده چه محدودیت هایی ایجاد می کنه؟
اجرای قرار تامین خواسته برای خوانده محدودیت هایی رو ایجاد می کنه:
- ممنوعیت نقل و انتقال مال توقیف شده: مهمترین اثر اینه که خوانده دیگه نمی تونه مال توقیف شده رو بفروشه، هبه کنه، رهن بذاره یا به هر شکل دیگه ای اون رو از مالکیت خودش خارج کنه. اگه این کار رو بکنه، اون معامله باطل و بی اعتباره.
- امکان ابطال نقل و انتقالات بعدی: اگه خوانده بعد از توقیف، مال توقیف شده رو به شخص دیگه ای منتقل کنه، شما می تونید از دادگاه بخواهید که اون معامله رو باطل کنه.
- حق مطالبه خسارت احتمالی: اگه در نهایت خواهان در دعوای اصلی شکست بخوره و حقانیت خوانده ثابت بشه، خوانده این حق رو داره که خسارت هایی رو که به خاطر توقیف مالش بهش وارد شده، از خواهان مطالبه کنه. این خسارت از همون پولی که خواهان به عنوان خسارت احتمالی سپرده بود، پرداخت میشه.
نقش شخص ثالث در این ماجرا
اگه مالی که شما می خواهید توقیف بشه، دست شخص دیگه ای (ثالث) باشه یا خوانده از شخص ثالثی طلبکار باشه، اجرای قرار تامین خواسته برای اون شخص ثالث هم محدودیت هایی ایجاد می کنه:
- ممنوعیت انتقال و تهاتر: اون شخص ثالث دیگه حق نداره اون مال یا طلبی رو که از خوانده داره، به کس دیگه ای بده یا با طلب دیگه ای تهاتر (معاوضه) کنه. باید مال رو نزد خودش نگه داره تا تکلیف قانونی اش مشخص بشه.
همانطور که می بینید، قرار تامین خواسته یک ابزار بسیار قدرتمند است که می تواند حقوق شما را به بهترین شکل ممکن حفظ کند.
مستثنیات دین؛ هر چیزی رو نمیشه توقیف کرد!
وقتی صحبت از توقیف اموال میشه، شاید فکر کنید که هر چیزی که به نام خوانده باشه رو میشه توقیف کرد. اما این طور نیست! قانونگذار یک سری اموال رو از توقیف استثنا کرده که بهشون میگن مستثنیات دین. یعنی این اموال رو نمیشه برای پرداخت بدهی توقیف کرد، چون برای ادامه زندگی بدهکار لازمه. این موضوع یک جنبه حمایتی از بدهکار داره که باعث میشه با توقیف همه اموالش، زندگی اش به هم نریزه.
ماده ۱۲۹ قانون آیین دادرسی مدنی چی میگه؟
ماده ۱۲۹ قانون آیین دادرسی مدنی به صراحت می گوید: «در کلیه مواردی که تأمین مالی یعنی (توقیف مال)، منتهی به فروش آن گردد رعایت مقررات مربوط به مستثنیات دین الزامی است.»
این یعنی چی؟ یعنی اگه قراره مالی توقیف بشه که نهایتاً به خاطر بدهی فروخته بشه، باید حواسمون باشه که اون مال جزو مستثنیات دین نباشه. مستثنیات دین شامل مواردی مثل:
- منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار و خانواده اش باشه.
- لوازم زندگی ضروری، مثل یخچال، تلویزیون، وسایل آشپزخانه و …
- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق.
- لوازم و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاصی که با آن امرار معاش می کنند.
- مقدار ضروری از اثاثیه و لوازم زندگی و آذوقه موجود در انبار برای مدت مشخص.
البته لیست دقیق و جزئی مستثنیات دین در ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مشخص شده که باید بهش رجوع کرد.
تفاوت توقیف برای فروش با توقیف عین معین
یک نکته خیلی ظریف و مهم تو این زمینه وجود داره. ماده ۱۲۹ می گه اگه توقیف مال منتهی به فروش اون بشه، باید مستثنیات دین رو رعایت کرد. حالا فرض کنید خواسته شما یک مال معین باشه، مثلاً شما می خواهید دقیقاً همون منزل مسکونی خاص رو که خوانده بهتون بده، توقیف کنید. اگر این منزل مسکونی، جزو مستثنیات دین خوانده باشه (یعنی تنها خونه اش باشه و تو شأنش)، باز هم میشه اون رو توقیف کرد؟
جواب اینه که بله، میشه! چرا؟ چون تو این حالت، شما عین همون مال رو می خواهید و هدف از توقیف، فروختن اون نیست، بلکه حفظ اون مال تا زمان صدور حکم نهایی و نهایتاً انتقال اون به شماست (در صورتی که دادگاه به نفعتون رأی بده). پس اگه خواسته شما عین یک مال معین باشه، حتی اگه اون مال از مستثنیات دین باشه، توقیفش مشکلی نداره. این تفاوت خیلی مهمیه که در دعاوی باید بهش دقت کنید.
چه موقع قرار تامین خواسته از بین میره؟ (مرتفع شدن قرار)
همانطور که قرار تامین خواسته با یک درخواست شروع میشه، می تونه در شرایطی هم از بین بره یا به اصطلاح مرتفع بشه. دونستن این موارد هم برای خواهان و هم برای خوانده مهمه تا بدونن کی این قفل و بست از روی اموال برداشته میشه. چهار حالت اصلی برای مرتفع شدن قرار تامین خواسته وجود داره:
۱. وقتی حکم نهایی به ضرر خواهان صادر میشه
این یکی از واضح ترین حالت هاست. اگه دادگاه در نهایت به این نتیجه برسه که شما در دعوای اصلی بر حق نیستید و حکم قطعی علیه شما صادر بشه، دیگه دلیلی برای توقیف اموال خوانده وجود نداره. در این حالت، به محض قطعیت حکم، قرار تامین خواسته خود به خود لغو میشه و اموال توقیف شده آزاد میشن.
۲. وقتی خواهان از خیر دعوا میگذره
شما (خواهان) هر زمان که بخواهید، می تونید از ادامه دعوا منصرف بشید. این انصراف می تونه به شکل های مختلفی باشه:
- استرداد دادخواست: یعنی قبل از رسیدگی به اصل دعوا، دادخواستتون رو پس بگیرید.
- استرداد دعوا: یعنی بعد از شروع رسیدگی هم، کلاً از ادامه دعوا انصراف بدید.
در هر دو صورت، چون دیگه دعوایی وجود نداره، دلیلی برای ادامه توقیف اموال هم نیست و قرار تامین خواسته مرتفع میشه.
۳. وقتی دیگه دلیلی برای تامین نیست
یادتونه گفتیم یکی از دلایل صدور قرار تامین خواسته این بود که خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشه؟ حالا اگه این دلیل از بین بره، یعنی دیگه خطری خواسته شما رو تهدید نکنه، خوانده می تونه از دادگاه بخواد که قرار تامین خواسته رو لغو کنه. مثلاً اگه شما به خاطر اینکه طرف می خواسته فرار کنه، اموالش رو توقیف کرده بودید، حالا اگه خوانده به کشور برگشته و ثابت کرده که قصد فرار نداره، دیگه دلیلی برای توقیف نیست.
۴. قانون ۱۰ روزه رو فراموش نکنید!
این مورد رو قبلاً هم گفتیم، ولی چون خیلی مهمه، دوباره تاکید می کنیم: اگه شما قبل از تقدیم دادخواست اصلی، درخواست تامین خواسته داده باشید، باید ظرف ده روز از تاریخ صدور قرار تامین، دادخواست اصلی رو تقدیم دادگاه کنید. اگه این مهلت ۱۰ روزه رو از دست بدید، خوانده می تونه از دادگاه بخواد که قرار تامین خواسته رو لغو کنه. این یک مهلت قانونیه که اگه رعایت نشه، برای شما دردسر میشه.
میشه تامین خواسته رو عوض کرد؟ (تبدیل تامین خواسته)
گاهی اوقات پیش میاد که مالی که توقیف شده، برای خوانده اهمیت زیادی داره یا مثلاً نقد کردنش سخته. تو این مواقع، قانون به خوانده اجازه داده که بتونه مال توقیف شده رو با یک مال دیگه تبدیل کنه. یعنی چی؟ بیایید توضیح بدیم.
مفهوم تبدیل تامین
تبدیل تامین یعنی اینکه خوانده به جای مالی که توقیف شده (مثلاً یک ملک یا ماشین)، یک مال دیگه رو به عنوان تضمین به دادگاه معرفی کنه. این مال دیگه می تونه وجه نقد باشه (که معمولاً راحت ترین راهه)، یا اوراق بهادار (مثل سهام یا اوراق مشارکت) یا حتی یک مال دیگه (مثل یک ملک یا خودروی دیگه). هدف اینه که ارزش تضمین حفظ بشه، اما برای خوانده انعطاف پذیری ایجاد بشه.
شرایط و قواعد تبدیل
این تبدیل تامین خواسته هم مثل بقیه مراحل، یک سری شرایط و قواعد داره که باید رعایت بشه:
- فقط توسط خوانده: فقط خوانده (کسی که اموالش توقیف شده) می تونه درخواست تبدیل تامین رو بده. خواهان این حق رو نداره.
- مال جایگزین نباید کمتر باشه: مالی که خوانده برای جایگزینی پیشنهاد میده، باید از نظر قیمت و سهولت فروش، کمتر از مال قبلی نباشه. مثلاً اگه یک ملک توقیف شده، نمیشه به جاش یک دوچرخه رو به عنوان تامین معرفی کرد! دادگاه میزان و ارزش مال جایگزین رو بررسی می کنه.
- فقط یک بار امکان تبدیل: این فرصت فقط یک بار به خوانده داده میشه. یعنی اگه یک بار مال توقیف شده رو تبدیل کرد، دیگه نمی تونه دوباره اون رو عوض کنه.
- در عین معین، منوط به رضایت خواهان: اگه خواسته شما (خواهان) دقیقاً عین یک مال معین باشه (مثلاً شما دقیقاً همون ماشین رو می خواهید، نه پولش رو)، در این صورت تبدیل تامین خواسته به مال دیگه فقط با رضایت شما (خواهان) ممکنه. چون خواسته شما عین اون مال خاصه، نه معادل اون.
پس، اگر به عنوان خوانده احساس کردید مال توقیف شده برایتان دردسرساز است، می توانید با رعایت این شرایط، درخواست تبدیل تامین خواسته را بدهید.
اگر خواهان شکست بخوره، تکلیف خسارت خوانده چی میشه؟
گفتیم که یکی از مهم ترین تدابیر در قرار تامین خواسته، سپردن خسارت احتمالی توسط خواهان به صندوق دادگستریه. این پول یک جور تضمینه برای اینکه اگه خواهان در نهایت در دعوای اصلی برنده نشد، خوانده بتونه خسارت هایی که به خاطر توقیف اموالش بهش وارد شده رو جبران کنه. حالا بیایید ببینیم اگه خواهان واقعاً شکست بخوره، این ماجرا چطور پیش میره.
حق مطالبه خسارت برای خوانده
فرض کنید قرار تامین خواسته اجرا شده و اموال خوانده توقیف شده. اما در نهایت، دادگاه به نفع خواهان رأی نمیده و خواهان در دعوا بی حق میشه یا بطلان دعوایش اعلام میشه. در این صورت، خوانده حق داره خسارت هایی رو که به خاطر این توقیف بیهوده بهش وارد شده، از خواهان مطالبه کنه. این خسارت می تونه شامل هزینه های نگهداری مال توقیف شده، خسارت از دست دادن فرصت فروش یا اجاره، و هر گونه ضرر و زیان مستقیم دیگه باشه.
چطور خسارت رو مطالبه کنیم؟
خوانده برای مطالبه این خسارت باید یک سری مراحل رو طی کنه:
- مهلت ۲۰ روزه: خوانده باید ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی قطعی مبنی بر بی حقی خواهان، برای مطالبه خسارت اقدام کنه. این مهلت خیلی مهمه و اگه از دست بره، ممکنه حق مطالبه خسارت از بین بره.
- بدون تشریفات دادرسی: خوشبختانه، مطالبه این خسارت نیاز به طی کردن مراحل طولانی دادخواست و تشریفات عادی آیین دادرسی نداره. خوانده می تونه با یک درخواست ساده و تسلیم دلایلش به دادگاه صادرکننده قرار، خسارت رو مطالبه کنه.
- رسیدگی دادگاه: دادگاه، درخواست خوانده رو به خواهان ابلاغ می کنه و به خواهان ۱۰ روز فرصت میده تا دفاعیات خودش رو ارائه بده. بعد از اون، دادگاه در یک جلسه فوق العاده (یعنی خارج از نوبت و سریع) به دلایل طرفین رسیدگی می کنه و رأی مقتضی رو صادر می کنه. این رأی دادگاه در این خصوص قطعی هست و دیگه قابل اعتراض نیست.
اگر خوانده خسارت نخواست…
حالا فرض کنید که خوانده در این مهلت ۲۰ روزه، هیچ اقدامی برای مطالبه خسارت نمی کنه. تو این حالت چی میشه؟ اون مبلغی که خواهان اول به عنوان خسارت احتمالی سپرده بود، به درخواست خود خواهان بهش برگردونده میشه. پس اگه خواهان در نهایت برنده نشد و خوانده هم دنبال خسارتش نیومد، حداقل پول تضمین خودش به خواهان برمی گرده.
میشه به قرار تامین خواسته اعتراض کرد؟
مثل هر تصمیم قضایی دیگه ای، قرار تامین خواسته هم می تونه مورد اعتراض قرار بگیره. هم خواهان (اگه درخواستش رد شده باشه) و هم خوانده (اگه درخواست قبول شده باشه) می تونن به این قرار اعتراض کنند. اما چطور و با چه شرایطی؟
اعتراض خواهان در صورت رد درخواست
اگه شما به عنوان خواهان درخواست تامین خواسته دادید و دادگاه درخواستتون رو رد کرد (یعنی قبول نکرد)، می تونید به این تصمیم دادگاه اعتراض کنید. این اعتراض معمولاً به صورت تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی (بسته به نوع قرار و دادگاه صادرکننده) انجام میشه و باید به دادگاه بالاتر ارسال بشه. قانون آیین دادرسی مدنی به صراحت می گوید که قرار رد درخواست تامین خواسته قابل اعتراض نیست (ماده ۱۱۹). این یعنی خواهان در صورت رد درخواستش، حق اعتراض به خود قرار رو نداره و باید صبر کنه تا در جریان رسیدگی به اصل دعوا، دوباره درخواستش رو مطرح کنه یا از طرق دیگه حقوقش رو دنبال کنه.
اعتراض خوانده در صورت قبولی درخواست
حالا اگه درخواست تامین خواسته شما قبول شد و اموال خوانده توقیف شد، خوانده هم می تونه به این قرار اعتراض کنه. این اعتراض در دادگاهی که قرار رو صادر کرده، رسیدگی میشه. مهلت اعتراض برای خوانده، ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ قرار تامین خواسته است. این مهلت خیلی مهمه و اگه از دست بره، خوانده دیگه نمی تونه به نفس قرار اعتراض کنه و فقط می تونه درخواست تبدیل تامین رو بده.
رسیدگی فوق العاده یعنی چی؟
وقتی خوانده به قرار تامین خواسته اعتراض می کنه، دادگاه در یک جلسه فوق العاده به این اعتراض رسیدگی می کنه. فوق العاده یعنی چی؟ یعنی خارج از نوبت و با سرعت و فوریت. دلیلش هم اینه که توقیف اموال می تونه برای خوانده خیلی مشکل ساز باشه و دادگاه نمی خواد وقت رو از دست بده. پس به محض اعتراض خوانده، دادگاه با سرعت بیشتری به موضوع رسیدگی می کنه و تصمیم نهایی رو می گیره.
قرار تامین خواسته چه فرقی با تامین دلیل و دستور موقت داره؟
توی دنیای حقوق، اصطلاحات زیادی هستن که گاهی اوقات شبیه به هم به نظر میان و ممکنه با هم اشتباه بشن. قرار تامین خواسته، تامین دلیل و دستور موقت سه تا از این اصطلاحات هستن که هر کدوم کاربرد و هدف مخصوص به خودشون رو دارن. بیایید تفاوت های اصلی این ها رو با هم بررسی کنیم تا دیگه هیچ وقت اشتباهی پیش نیاد.
تامین دلیل: حفظ مدارک و شواهد
تامین دلیل، همونطور که از اسمش پیداست، مربوط به دلیل و مدرک میشه. هدف اصلی از تامین دلیل اینه که شما بتونید دلایل و مدارکی رو که ممکنه در آینده از بین برن یا تغییر کنن، حفظ و صورت برداری کنید. مثلاً:
- ماشین شما تصادف کرده و خسارت دیده، اما هنوز پرونده بیمه یا دادگاهی تشکیل نشده. می ترسید اگه دیر بشه، اثرات تصادف از بین بره. اینجا درخواست تامین دلیل می کنید تا یک کارشناس بیاد و خسارت رو ارزیابی و صورت برداری کنه.
- ساختمانی که در کنار ملک شماست، در حال فروریختن است و ممکن است به ملک شما آسیب بزند. برای اینکه بعداً بتوانید خسارت بگیرید، تامین دلیل می کنید تا وضعیت فعلی ملک همسایه ثبت شود.
پس، تامین دلیل ربطی به توقیف مال نداره و فقط برای حفظ و صورت برداری از شواهد و مدارکه. این کار حتی می تونه تو دعاوی کیفری هم کاربرد داشته باشه.
دستور موقت: جلوی یه فاجعه رو گرفتن
دستور موقت، یک ابزار قدرتمند دیگه تو دست قضاته که برای جلوگیری از ورود خسارت های خیلی شدید یا جبران ناپذیر صادر میشه. گستره دستور موقت خیلی وسیع تر از تامین خواسته است و شامل هر دستوری میشه که دادگاه برای حفظ حقوق طرفین یا جلوگیری از یک وضعیت اضطراری لازم بدونه. مثلاً:
- دستور توقف عملیات ساختمانی غیرمجاز.
- دستور ممنوعیت خروج از کشور برای یک نفر.
- دستور موقت برای حضانت موقت فرزند در دعاوی خانواده.
فرق اصلی دستور موقت با تامین خواسته اینه که دستور موقت فقط برای حفظ وضعیت موجود یا جلوگیری از یک وضعیت اضطراری صادر میشه و لزوماً هدفش توقیف مال برای تضمین یک خواسته مالی نیست. البته برای گرفتن دستور موقت هم معمولاً باید خسارت احتمالی سپرده بشه.
یه نگاه مقایسه ای
برای اینکه بهتر این تفاوت ها رو بفهمید، می تونیم به این جدول نگاه کنیم:
| ویژگی | قرار تامین خواسته | تامین دلیل | دستور موقت |
|---|---|---|---|
| هدف اصلی | توقیف اموال برای تضمین وصول خواسته مالی | حفظ و صورت برداری از دلایل و مدارک | جلوگیری از ورود خسارت فاحش یا جبران ناپذیر |
| موضوع | اموال (پول، ملک، خودرو و…) | شواهد، مدارک، وضعیت ها (تصادف، تخریب و…) | هر نوع موضوعی که نیاز به دستور فوری دارد |
| نیاز به خسارت احتمالی | معمولاً بله (به جز موارد خاص ماده ۱۰۸) | معمولاً خیر | معمولاً بله |
| کاربرد در دعاوی کیفری | در برخی موارد برای جبران ضرر و زیان ناشی از جرم | بله | ممکن است (برای جلوگیری از آسیب یا حفظ وضعیت) |
با این توضیحات، امیدوارم حالا تفاوت این سه مفهوم براتون کاملاً روشن شده باشه. هر کدوم ابزار خاص خودشون رو دارن که در جای خودشون کاربرد دارن.
جمع بندی: چرا باید جدی بگیریم و از وکیل کمک بگیریم؟
خب، تا اینجا با هم سفر کوتاهی به دنیای «معنی قرار تامین خواسته» داشتیم و سعی کردیم تمام زوایای این مفهوم حقوقی مهم رو با زبانی ساده و خودمانی باز کنیم. از اینکه اصلاً چی هست و چرا لازمه، تا شرایط صدور، نحوه اجرا و حتی تفاوت هاش با مفاهیم مشابه رو بررسی کردیم. قطعاً تا الان متوجه شدید که این قرار چقدر می تونه توی حفظ حق و حقوقتون توی دعاوی حقوقی نقش حیاتی داشته باشه.
خلاصه مهمترین نکات
یادتون باشه که قرار تامین خواسته مثل یک سپر دفاعی عمل می کنه که جلوی نقل و انتقال یا از بین رفتن اموال کسی رو که ازش طلبکارید، می گیره. این کار رو می کنه تا وقتی دادگاه تکلیف دعوای اصلی رو مشخص کرد، شما بتونید به حق خودتون برسید. می تونید این درخواست رو قبل از دعوای اصلی، همزمان با اون یا حتی در طول رسیدگی تا قبل از حکم قطعی بدید. مهمترین شرایطش هم داشتن سند رسمی، در معرض تضییع بودن خواسته، اسناد تجاری واخواست شده یا سپردن خسارت احتمالیه. تازه، بعضی وقت ها هم نیاز نیست خسارت احتمالی بدید که خیلی به نفع شماست.
اهمیت کمک گرفتن از متخصص
درسته که ما سعی کردیم همه چیز رو ساده و روان بگیم، اما حقیقت اینه که دنیای حقوق پر از جزئیات و ظرایفه که اگه بهشون مسلط نباشید، ممکنه توی مراحل دادرسی به مشکل بخورید. کوچکترین اشتباه در تنظیم دادخواست، رعایت نکردن مهلت های قانونی یا حتی ندونستن بهترین راه برای اثبات یک موضوع، می تونه زحمات شما رو به باد بده. اینجا دقیقاً جاییه که نقش یک وکیل متخصص و باتجربه پررنگ میشه.
یک وکیل کاربلد:
- بهترین راه رو برای درخواست تامین خواسته بهتون نشون میده.
- کمکتون می کنه تا دلایل رو درست و حسابی جمع آوری و به دادگاه ارائه بدید.
- حواسش به مهلت های قانونی هست تا حقتون از دست نره.
- اگه نیاز به استعلام از جایی باشه، خودش پیگیر کارها میشه.
- و مهمتر از همه، با تجربه و دانش خودش، می تونه پرونده شما رو به بهترین نتیجه برسونه.
پس، اگه با یک دعوای حقوقی درگیر هستید و فکر می کنید نیاز به قرار تامین خواسته دارید، یا حتی اگه صرفاً سوالی توی این زمینه دارید، دست دست نکنید. هیچ وقت برای حفظ حقتون دیر نیست، اما گاهی وقت ها زودتر اقدام کردن، نتایج بهتری به دنبال داره. همین الان برای گرفتن مشاوره حقوقی تخصصی اقدام کنید و با یک وکیل متخصص مشورت کنید تا مطمئن بشید که بهترین تصمیم رو برای پرونده تون می گیرید. خیالتون راحت باشه که با کمک گرفتن از متخصص، مسیر هموارتری رو در پیش خواهید داشت.
سوالات متداول
قرار تامین خواسته دقیقاً کی صادر میشه؟
قرار تامین خواسته در سه زمان اصلی قابل درخواست و صدوره: ۱. قبل از اینکه دادخواست اصلی رو تقدیم کنید. ۲. همزمان با تقدیم دادخواست اصلی. ۳. در جریان رسیدگی به دعوای اصلی و قبل از صدور حکم قطعی. دادگاه هم بعد از بررسی شرایط و دلایل شما، در صورت احراز شرایط قانونی، این قرار رو صادر می کنه.
آیا همیشه باید برای تامین خواسته خسارت احتمالی بدیم؟
خیر، همیشه لازم نیست خسارت احتمالی سپرده بشه. در مواردی مثل وقتی که دعوای شما مستند به سند رسمی باشه، یا خواسته در معرض تضییع و تفریط باشه، یا مربوط به اسناد تجاری واخواست شده باشه، و در دعاوی مربوط به ترکه تحریر شده و تامین خواسته کیفری، خواهان از سپردن خسارت احتمالی معاف هست.
اگر خواهان در دعوا برنده نشه، اموالی که توقیف شده چی میشه؟
اگه خواهان در نهایت در دعوای اصلی شکست بخوره یا دعوا رو مسترد کنه، قرار تامین خواسته لغو میشه و اموال توقیف شده آزاد میشن. خوانده هم می تونه ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی قطعی مبنی بر بی حقی خواهان، خسارت های وارد شده رو از همون پولی که خواهان به عنوان خسارت احتمالی سپرده بود، مطالبه کنه.
میشه به قرار تامین خواسته اعتراض کرد؟
بله، خوانده می تونه ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ قرار تامین خواسته به دادگاه صادرکننده قرار اعتراض کنه. خواهان اما در صورت رد درخواست تامین خواسته، حق اعتراض به خود قرار رو نداره و باید در جریان رسیدگی به اصل دعوا پیگیری کنه.
قرار تامین خواسته فقط برای مسائل مالیه؟
بله، به طور عمده قرار تامین خواسته برای دعاوی مالی صادر میشه. یعنی خواسته شما باید یک مال یا مبلغی باشه که قابلیت ارزیابی به پول رو داره. برای خواسته های غیرمالی مثل طلاق یا حضانت، تامین خواسته معنی نداره.
تامین خواسته همون توقیف امواله؟
بله، تامین خواسته در واقع به معنی توقیف اموال خوانده است. اما فرقش با توقیف اجرایی اینه که تامین خواسته یک اقدام پیشگیرانه و قبل از صدور حکم قطعیه، در حالی که توقیف اجرایی بعد از حکم قطعی و برای اجرای اون انجام میشه.
آیا برای تامین خواسته، حتماً لازمه که سند رسمی داشته باشیم؟
خیر، داشتن سند رسمی یکی از چهار موردیه که شما رو از سپردن خسارت احتمالی معاف می کنه و دادگاه رو مکلف به قبول درخواست می کنه. اما اگه سند رسمی نداشته باشید، می تونید با اثبات اینکه خواسته تون در معرض تضییع یا تفریطه، یا با سپردن خسارت احتمالی به صندوق دادگستری، باز هم درخواست تامین خواسته بدید.