مجازات تهدید به مرگ و توهین چیست؟ (قوانین و جزئیات)
مجازات تهدید به مرگ و توهین
تهدید به مرگ یا توهین، هر دو از جرایمی هستند که آرامش و امنیت روانی افراد رو نشونه می گیرن و قانون برای مقابله باهاشون، مجازات های مشخصی رو در نظر گرفته. این مجازات ها می تونه شامل شلاق، حبس و یا جزای نقدی باشه که بستگی به نوع و شدت جرم داره.
توی زندگی روزمره ممکنه برای هر کدوم از ما پیش بیاد که مورد تهدید یا توهین قرار بگیریم یا خدای نکرده، خودمون مرتکب این اعمال بشیم. اما چند نفر از ما دقیقا می دونیم قانون در این موارد چی میگه؟ چه تفاوتی بین تهدید و توهین وجود داره؟ چطور می تونیم حقمون رو بگیریم یا اگه متهم شدیم، چطور از خودمون دفاع کنیم؟ اصلاً چه مدارکی برای اثبات این جرایم لازمه؟
هدف از این مقاله اینه که به طور کامل و از صفر تا صد، همه چیز رو در مورد جرم تهدید (مخصوصاً تهدید به مرگ) و جرم توهین براتون روشن کنیم. می خوایم به زبون خودمونی و ساده بگیم که این جرایم چی هستن، قانون در موردشون چی میگه، مجازاتشون چیه و اگه باهاشون روبرو شدید، باید چیکار کنید. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات حقوقی مهمی رو یاد بگیرید که برای دفاع از خودتون یا آشنایی با مسئولیت های قانونی تون حسابی به درد می خوره.
بخش اول: جرم تهدید به مرگ و انواع آن
جرم تهدید، یکی از اون جرایمیه که شاید به ظاهر ساده بیاد، ولی می تونه آرامش و امنیت روانی یک آدم رو به هم بریزه و حتی زندگی اش رو تحت تاثیر قرار بده. وقتی کسی شما رو تهدید می کنه، صرفنظر از اینکه عمل تهدید رو انجام بده یا نه، یک جرمی اتفاق افتاده و قابل پیگیریه. بیاین ببینیم قانون دقیقاً چی میگه.
تعریف قانونی جرم تهدید و ارکان آن
تهدید یعنی چی؟ اصلاً چطور یک عمل می شه تهدید و مجرمانه به حساب میاد؟ توی قانون ما، تهدید به این معنیه که یک نفر، دیگری رو از یه آسیبی بترسونه؛ این آسیب می تونه جانی باشه، مالی باشه، به آبروش لطمه بزنه یا حتی اسرارش رو افشا کنه. این ترساندن ممکنه به شکل های مختلفی اتفاق بیفته، از یه حرف ساده گرفته تا یک حرکت یا حتی یک پیام توی فضای مجازی.
ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی که مهم ترین ماده در مورد جرم تهدیده، می گه:
هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد، به مجازات شلاق تا هفتاد و چهار ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
بذارید این ماده رو براتون باز کنیم. سه تا رکن اصلی برای جرم تهدید وجود داره که اگه اینا با هم جمع بشن، جرم تهدید محقق می شه:
- عنصر قانونی: یعنی یک قانون صراحتاً اون عمل رو جرم بدونه. خب، ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی این کار رو کرده و تهدید رو جرم دونسته.
- عنصر مادی: یعنی یک عمل فیزیکی یا کلامی اتفاق بیفته. این عمل باید طوری باشه که ترس توی دل طرف مقابل بندازه و حس ناامنی رو ایجاد کنه. فرقی نمی کنه که این تهدید واقعاً عملی بشه یا نه؛ همین که تهدید صورت بگیره، کافیه. مثلاً اگه کسی به شما بگه می کشمت، همین حرف زدن، عنصر مادی رو تشکیل می ده.
- عنصر معنوی (یا روانی): یعنی تهدیدکننده با قصد و نیت قبلی این کار رو انجام بده. اون فرد باید واقعاً قصد داشته باشه که شما رو بترسونه، نه اینکه مثلاً شوخی کرده باشه یا بدون فکر حرفی زده باشه. البته لازم نیست قصد داشته باشه که حتماً تهدیدش رو عملی کنه، همین که قصد ترساندن داشته باشه، کافیه.
نکته مهم اینه که تهدید می تونه متوجه خود شخص یا بستگانش باشه. مثلاً اگه کسی شما رو تهدید کنه که به فرزندتون آسیب می رسونه، باز هم جرم تهدید محقق شده. این جرم رو جرم مطلق می دونن؛ یعنی همین که تهدید صورت بگیره، جرم اتفاق افتاده و نیازی به نتیجه خاصی مثل اجبار قربانی به انجام کاری نیست.
انواع تهدید و مصادیق آن
تهدید فقط یه کلمه نیست، شکل های مختلفی داره که هر کدوم می تونن زندگی آدم رو تحت تاثیر قرار بدن. درسته که همه تهدیدها طبق ماده ۶۶۹ پیگیری می شن، اما دونستن مصادیق مختلفش کمک می کنه بهتر حواسمون رو جمع کنیم و بدونیم چطور مدرک جمع کنیم.
- تهدید به مرگ یا قتل: این یکی از جدی ترین انواع تهدیده. وقتی کسی شما رو مستقیم یا غیرمستقیم به مرگ تهدید می کنه، یا می گه کاری می کنم که بمیری، بلا سرت میارم و از این دست حرف ها، این جرم محقق شده. حتی اگه واقعاً نتونه این کار رو بکنه، همین حرفش جرمه.
- تهدید به ضررهای جانی: اینجا دیگه پای مرگ در میون نیست، ولی پای صدمه بدنی یا نقص عضو وسطه. مثلاً کسی به شما بگه دندوناتو می ریزم تو دهنت یا کارت رو می سازم.
- تهدید به ضررهای مالی: فکر کنید کسی به شما بگه ماشینت رو آتیش می زنم، خونت رو خراب می کنم یا ورشکستت می کنم. این ها هم مصداق تهدید مالی هستن و قابل پیگیری.
- تهدید به ضررهای شرافتی و آبروریزی: این نوع تهدید می تونه واقعاً دردناک باشه. مثلاً کسی شما رو تهدید کنه که رازت رو فاش می کنم، آبروت رو می برم، عکس خصوصیت رو پخش می کنم یا به همه می گم چه آدمی هستی. این نوع تهدید، مخصوصاً در فضای مجازی، خیلی رایج شده و متأسفانه آسیب های روحی زیادی هم به همراه داره.
- تهدید لفظی: ساده ترین و شاید شایع ترین نوع تهدیده. چه در حضور شما باشه، چه از طریق تماس تلفنی. مثلاً یکی پشت تلفن شما رو تهدید کنه.
- تهدید کتبی: از طریق نامه، دست نوشته، یا حتی یادداشت گذاشتن انجام می شه.
- تهدید در فضای مجازی: این روزها که همه ما درگیر فضای مجازی هستیم، تهدید پیامکی، واتساپی، تلگرامی، اینستاگرامی و ایمیلی خیلی زیاد شده. این نوع تهدیدها کاملاً قابل پیگیری هستن و مهم اینه که شما بتونید ازشون مدرک جمع کنید. مثلاً اسکرین شات گرفتن از پیام ها یا ایمیل ها، ذخیره کردن چت ها و… خیلی می تونه توی اثبات جرم کمک کنه.
مجازات تهدید به مرگ و سایر تهدیدها
خب، حالا که فهمیدیم جرم تهدید چیه و چه انواعی داره، می رسیم به قسمت مهمش: مجازاتش چیه؟ همونطور که توی ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی دیدیم، مجازات جرم تهدید می تونه شلاق تا ۷۴ ضربه یا حبس تعزیری از دو ماه تا دو سال باشه. این یعنی قاضی با توجه به شرایط پرونده، شدت تهدید، سوابق متهم و قربانی، یکی از این مجازات ها رو تعیین می کنه.
یک نکته خیلی مهم که باید بدونید، تأثیر «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری» مصوب سال ۱۳۹۹ روی جرم تهدیده. این قانون اومد و خیلی از مجازات ها رو تغییر داد یا تخفیف داد. جرم تهدید هم جزو جرایم قابل گذشت محسوب می شه. یعنی اگه شاکی پرونده (کسی که تهدید شده) رضایت بده، پرونده می تونه مختومه بشه. همچنین، در بعضی موارد، مجازات حبس ممکنه به جزای نقدی تبدیل بشه که این هم بستگی به تشخیص قاضی و شرایط پرونده داره.
بعضی وقت ها هم هست که شرایط، مجازات رو تشدید می کنه. مثلاً اگه تهدید با استفاده از سلاح (سرد یا گرم) انجام بشه، یا در ملاءعام باشه و باعث ایجاد رعب و وحشت عمومی بشه، یا تهدیدکننده قصد داشته باشه قربانی رو به کاری اجبار کنه، قاضی می تونه مجازات سنگین تری رو در نظر بگیره.
ادله اثبات جرم تهدید
مهم ترین قسمت برای گرفتن حقتون، اثبات جرمی هست که بهتون وارد شده. توی پرونده های تهدید، مثل خیلی از پرونده های کیفری دیگه، چند تا راه اصلی برای اثبات جرم وجود داره:
- اقرار متهم: اگه خود کسی که تهدید کرده، توی دادگاه یا پیش پلیس (ضابطین قضایی) اعتراف کنه که این کار رو انجام داده، این قوی ترین مدرکه و معمولاً کار رو تموم می کنه.
- شهادت شهود: اگه کسی شاهد تهدید بوده، می تونه شهادت بده. طبق قانون، برای اثبات جرم، شهادت دو مرد عادل لازمه. البته اگه شاهد، زن باشه، شرایط و تعداد متفاوتی داره که باید بهشون توجه کرد.
- علم قاضی: قاضی بر اساس مجموعه ای از شواهد، قرائن و مدارک دیگه که توی پرونده هست، به یقین می رسه که جرم اتفاق افتاده. این شواهد می تونن هر چیزی باشن که قاضی رو به این نتیجه برسونه.
- مدارک دیجیتال: این روزها خیلی از تهدیدها توی فضای مجازی اتفاق می افتن. اسکرین شات از پیام های تهدیدآمیز توی واتساپ، تلگرام، اینستاگرام یا پیامک ها، فایل های صوتی ضبط شده مکالمات تلفنی (اگه شرایط قانونی اش رعایت شده باشه)، ایمیل ها، همه اینا می تونن به عنوان مدرک استفاده بشن. البته در مورد صدای ضبط شده و پیامک، باید بدونید که این ها به تنهایی ممکنه دلیل قطعی برای اثبات جرم نباشن، اما می تونن قرائن قوی برای علم قاضی باشن و کنار بقیه مدارک خیلی موثر عمل کنن.
- گزارش نیروی انتظامی و ضابطین قضایی: اگه به پلیس اطلاع داده باشید و اون ها هم گزارشی از حادثه یا تحقیقاتشون تهیه کرده باشن، این گزارش ها هم به عنوان مدرک معتبر محسوب می شن.
نحوه شکایت و مراحل رسیدگی به جرم تهدید
حالا اگه خدای نکرده مورد تهدید قرار گرفتید، چطور باید شکایت کنید؟ مراحل کار تقریباً مشخصه:
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: اولین قدم اینه که به یکی از این دفاتر برید و یک شکواییه (همون نامه شکایت) تنظیم و ثبت کنید.
- مدارک لازم: وقتی می رید برای شکایت، حتماً مدارک هویتی تون (مثل شناسنامه و کارت ملی) رو همراه داشته باشید. مهم تر از اون، هر مدرکی که از تهدید دارید (مثل اسکرین شات، صدای ضبط شده، شهادت شهود و…) رو ضمیمه شکواییه تون کنید. هرچی مدارکتون کامل تر باشه، روند کار سریع تر پیش می ره.
- روند رسیدگی در دادسرا: بعد از ثبت شکواییه، پرونده به دادسرا می ره. اینجا دادسرا شروع به تحقیقات مقدماتی می کنه. یعنی اگه لازم باشه، از شهود تحقیق می کنه، مدارک رو بررسی می کنه و ممکنه متهم رو هم احضار کنه.
- ارجاع به دادگاه کیفری: اگه دادسرا تشخیص بده که جرم واقعاً اتفاق افتاده و متهم هم مقصره، پرونده رو با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری می فرسته.
- صدور حکم: توی دادگاه کیفری، قاضی دوباره به پرونده رسیدگی می کنه و در صورت اثبات جرم، حکم مجازات تهدید رو برای متهم صادر می کنه.
- تأثیر گذشت شاکی: یادتون باشه چون جرم تهدید قابل گذشت هست، اگه شاکی (شما) رضایت بده، ممکنه پرونده مختومه بشه. البته این گذشت می تونه با صلح و سازش و گرفتن رضایت از متهم در ازای شرایطی مثل پرداخت خسارت یا عذرخواهی رسمی انجام بشه.
نمونه شکواییه جرم تهدید به مرگ
برای اینکه کارتون راحت تر بشه، یک نمونه شکواییه برای جرم تهدید به مرگ اینجا براتون آوردیم. می تونید با تغییر اطلاعاتش، ازش استفاده کنید:
ریاست محترم ........................
با سلام؛
احتراماً به استحضار می رساند که مشتکی عنه، جناب آقای/خانم ............................. (نام و نام خانوادگی کامل)، فرزند ......................... ، به شماره ملی ........................ ، ساکن .................................................... (آدرس کامل)؛ به دلیل اختلافات قبلی/مالی/خانوادگی (علت اصلی اختلاف را ذکر کنید) ، در تاریخ ........................ و در ساعت ........................، از طریق .................................... (مثلاً: تماس تلفنی به شماره همراه اینجانب، پیامک به شماره همراه، مراجعه حضوری به درب منزل اینجانب به آدرس ..................................... ، ارسال پیام در اپلیکیشن واتساپ/تلگرام/اینستاگرام از حساب کاربری ............................ ) اقدام به تهدید اینجانب و خانواده ام به قتل/آسیب جانی/آبروریزی/ضرر مالی (نوع تهدید را با جزئیات ذکر کنید) نمودند.
مدارک و مستندات:
1. اسکرین شات از پیام های تهدیدآمیز (در صورت وجود)
2. فایل صوتی ضبط شده مکالمه تلفنی (در صورت وجود و رعایت موازین قانونی)
3. شهادت شهود (نام و مشخصات شهود در صورت تمایل)
4. گزارش نیروی انتظامی کلانتری ........................ (در صورت مراجعه و ثبت گزارش)
5. .................................... (هر مدرک دیگری که دارید)
بدینوسیله، با توجه به مدارک و مستندات ارائه شده و وقوع جرم تهدید به مرگ/آسیب جانی/آبروریزی (نوع تهدید) توسط مشتکی عنه، تقاضای انجام تحقیقات لازم، تعقیب کیفری و صدور حکم محکومیت ایشان را مطابق با ماده 669 قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین مربوطه دارم.
با تشکر و احترام،
نام و نام خانوادگی شاکی: ........................
شماره ملی شاکی: ........................
شماره تماس شاکی: ........................
تاریخ: ........................
بخش دوم: جرم توهین و ابعاد آن
جرم توهین هم مثل تهدید، یکی از اون جرایمیه که آبروی افراد رو نشونه می گیره و می تونه حسابی حال آدم رو بد کنه. توهین می تونه شخصیت آدم رو خُرد کنه و حرمت ها رو بشکنه. قانون برای این جرم هم مجازات هایی در نظر گرفته تا از حیثیت افراد حمایت کنه.
تعریف قانونی جرم توهین و ارکان آن
توهین یعنی چی؟ وقتی کسی با حرف، حرکت یا حتی اشاره ای، به شما بی احترامی می کنه، تحقیرتون می کنه یا آبروتون رو می بره، مرتکب جرم توهین شده. هدف از توهین، پایین آوردن شأن و حیثیت طرف مقابله.
توی قانون مجازات اسلامی، دو ماده مهم در مورد توهین داریم:
- ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (توهین ساده به افراد عادی): این ماده می گه: توهین به افراد عادی از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد، موجب جزای نقدی درجه شش خواهد بود.
* توضیح: اگه کسی به یک فرد عادی (نه مقام رسمی) فحش بده یا از الفاظ رکیک استفاده کنه، ولی اون فحش اونقدر جدی نباشه که بشه قذف (تهمت زنا یا لواط)، مجازاتش جزای نقدیه. - ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی (توهین به مقامات رسمی): این ماده می گه: هر کس با توجه به سمت، یکی از رؤسای سه قوه یا معاونان رئیس جمهور یا وزرا یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به سه تا شش ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
* توضیح: اگه کسی به یکی از مقامات یا کارکنان دولتی (که توی ماده اسمشون اومده) در حین انجام وظیفه یا به خاطر اون وظیفه، توهین کنه، مجازاتش سنگین تره و می تونه شامل حبس و شلاق هم بشه.
ارکان جرم توهین هم مثل تهدید، عنصر قانونی، مادی و معنوی هستن:
- عنصر قانونی: مواد ۶۰۸ و ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی.
- عنصر مادی: فعل یا گفتار توهین آمیز که علنی باشه (یعنی دیگران بشنون یا ببینن). مثل فحاشی، اشاره تحقیرآمیز، نوشتن مطلب توهین آمیز.
- عنصر معنوی: توهین کننده باید قصد اهانت و تحقیر رو داشته باشه.
یک نکته مهم: توهین با افترا و نشر اکاذیب فرق داره. توی توهین، هدف تحقیر شخصه بدون اینکه لزوماً یک دروغ بهش نسبت داده بشه. اما توی افترا، یک جرم رو به دروغ به کسی نسبت می دن و توی نشر اکاذیب، حرف های دروغی رو پخش می کنن که ممکنه آبروی طرف رو ببره.
انواع توهین و مصادیق آن
توهین هم مثل تهدید، فقط یک شکل نداره و به روش های مختلفی ممکنه اتفاق بیفته:
- توهین لفظی: این هم شایع ترین نوع توهینه. مثلاً کسی توی جمع به شما فحش بده یا از الفاظ زشت استفاده کنه. یا از طریق تلفن، حرف های توهین آمیز بزنه.
- توهین کتبی: از طریق نامه، نوشتن کامنت توهین آمیز زیر یک پست توی شبکه های اجتماعی، یا حتی شعارنویسی روی دیوار علیه کسی.
- توهین با فعل یا اشاره: گاهی اوقات نیازی به حرف نیست. یک حرکت توهین آمیز یا یک اشاره نامناسب هم می تونه جرم توهین رو محقق کنه. مثلاً نشان دادن انگشت وسط.
- توهین در فضای مجازی: با گسترش شبکه های اجتماعی، توهین های آنلاین هم خیلی زیاد شدن. فرستادن پیامک توهین آمیز، نوشتن کامنت های زشت توی اینستاگرام یا تلگرام، پخش فیلم یا عکس تحقیرآمیز، همه اینا می تونن مصداق توهین در فضای مجازی باشن و کاملاً قابل پیگیری هستن.
مجازات توهین
مجازات توهین، با توجه به اینکه توهین ساده باشه یا مشدد (به مقامات)، فرق داره:
- مجازات توهین ساده (ماده ۶۰۸): همونطور که گفتیم، برای توهین ساده به افراد عادی، مجازات جزای نقدی درجه شش در نظر گرفته شده. طبق قانون، جزای نقدی درجه شش می تونه بیش از شش میلیون تا هجده میلیون تومان باشه.
- مجازات توهین مشدد (ماده ۶۰۹): برای توهین به مقامات رسمی، مجازات سنگین تره و می تونه شامل سه تا شش ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق و یا جزای نقدی باشه.
اینجا هم باید به «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری» اشاره کنیم. این قانون باعث شده که مجازات بسیاری از جرایم، از جمله توهین ساده، از حبس به جزای نقدی تبدیل بشه. این یعنی حتی اگه توهین مشدد باشه، باز هم قاضی می تونه با توجه به شرایط، مجازات حبس رو به جزای نقدی تبدیل کنه یا تخفیف بده. مهم اینه که توهین هم یک جرم قابل گذشت هست. یعنی اگه کسی که بهش توهین شده، رضایت بده، پرونده بسته می شه.
ادله اثبات جرم توهین
برای اثبات جرم توهین هم، تقریباً همون ادله ای که برای اثبات جرم تهدید گفتیم، کارساز هستن:
- اقرار متهم: اگه خودش اعتراف کنه.
- شهادت شهود: اگه کسایی بودن که توهین رو شنیدن یا دیدن.
- علم قاضی: بر اساس مجموعه شواهد و قرائن.
- مدارک صوتی، تصویری، پیامک و اسکرین شات ها در فضای مجازی: اینا توی پرونده های توهین، مخصوصاً توهین های آنلاین، خیلی مهم و کاربردی هستن. مثلاً ضبط کردن مکالمات تلفنی که توش توهین شده یا عکس گرفتن از کامنت های توهین آمیز توی اینستاگرام.
- گزارش پلیس: اگه موضوع رو به پلیس اطلاع داده باشید.
توی توهین های فضای مجازی، اهمیت سرعت عمل در جمع آوری مدارک دیجیتال خیلی زیاده، چون ممکنه پیام ها یا پست ها پاک بشن و نتونید مدرکی برای اثبات حرفتون پیدا کنید.
نحوه شکایت و مراحل رسیدگی به جرم توهین
مراحل شکایت و رسیدگی به جرم توهین، خیلی شبیه به جرم تهدیده:
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت شکواییه: باز هم باید با مدارک هویتی و مدارک اثبات توهین به این دفاتر برید و شکواییه تون رو ثبت کنید.
- روند رسیدگی در دادسرا و دادگاه: پرونده ابتدا توی دادسرا بررسی می شه و بعد از تحقیقات مقدماتی، اگه لازم باشه، به دادگاه کیفری فرستاده می شه تا قاضی حکم نهایی رو صادر کنه.
نکته مهم برای توهین های آنلاین اینه که هرچه سریع تر برای جمع آوری مدارک (مثل اسکرین شات از پست ها یا پیام ها) اقدام کنید، بهتره. چون ممکنه طرف مقابل پیام یا پست رو پاک کنه و دیگه اثری از توهین باقی نمونه. حفظ همین اسکرین شات ها می تونه کلید پیروزی شما توی پرونده باشه.
نمونه شکواییه جرم توهین
این هم یک نمونه شکواییه برای جرم توهین که می تونید با اطلاعات خودتون تکمیلش کنید:
ریاست محترم ........................
با سلام؛
احتراماً به استحضار می رساند که مشتکی عنه، جناب آقای/خانم ............................. (نام و نام خانوادگی کامل)، فرزند ......................... ، به شماره ملی ........................ ، ساکن .................................................... (آدرس کامل)؛ در تاریخ ........................ و در ساعت ........................، در .................................... (محل وقوع توهین را ذکر کنید، مثلاً: محل کار، در خیابان، در تماس تلفنی، در گروه واتساپ) اقدام به توهین و فحاشی به اینجانب با الفاظ رکیک/حرکات توهین آمیز (نوع توهین و الفاظ/حرکات را با جزئیات ذکر کنید) نمودند که موجب هتک حرمت و آبروی اینجانب گردیده است.
مدارک و مستندات:
1. اسکرین شات از پیام های توهین آمیز/پست های شبکه های اجتماعی (در صورت وجود)
2. فایل صوتی ضبط شده مکالمه تلفنی (در صورت وجود و رعایت موازین قانونی)
3. شهادت شهود (نام و مشخصات شهود در صورت تمایل)
4. .................................... (هر مدرک دیگری که دارید)
بدینوسیله، با توجه به مدارک و مستندات ارائه شده و وقوع جرم توهین توسط مشتکی عنه، تقاضای انجام تحقیقات لازم، تعقیب کیفری و صدور حکم محکومیت ایشان را مطابق با ماده 608/609 (با توجه به نوع توهین و طرفین) قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین مربوطه دارم.
با تشکر و احترام،
نام و نام خانوادگی شاکی: ........................
شماره ملی شاکی: ........................
شماره تماس شاکی: ........................
تاریخ: ........................
بخش سوم: تفاوت ها، نکات مهم و مشاوره حقوقی
تا اینجا هم با جرم تهدید آشنا شدیم و هم با جرم توهین. اما خیلی ها این دو تا رو با هم اشتباه می گیرن، یا فکر می کنن یک معنی دارن. در صورتی که این دو تا جرم، با اینکه هر دو آرامش روانی آدم رو به هم می ریزن، تفاوت های اساسی با هم دارن که دونستنشون حسابی توی پیگیری های حقوقی به کارتون میاد.
تفاوت های کلیدی بین جرم تهدید و توهین
بیایید این دو جرم رو کنار هم بذاریم و تفاوت هاشون رو بهتر درک کنیم:
- هدف اصلی:
- در تهدید: هدف ایجاد ترس و رعب در قربانیه تا طرف مقابل رو مجبور به انجام کاری یا ترک کاری کنه، یا صرفاً با ترساندن، بهش آسیب روانی بزنه.
- در توهین: هدف اصلی تحقیر، هتک حیثیت و کوچک کردن شخصیت طرف مقابله. اینجا دیگه خبری از ترساندن به ضرر جانی یا مالی نیست.
- مواد قانونی مرتبط:
- تهدید: بیشتر بر اساس ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی رسیدگی می شه.
- توهین: برای توهین ساده به افراد عادی، ماده ۶۰۸ و برای توهین به مقامات رسمی، ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی ملاکه.
- نوع مجازات ها:
- تهدید: مجازاتش می تونه حبس (تا دو سال) و یا شلاق (تا ۷۴ ضربه) باشه. مجازاتش معمولاً سنگین تره.
- توهین: برای توهین ساده بیشتر جزای نقدی در نظر گرفته می شه. برای توهین به مقامات، ممکنه حبس و شلاق هم داشته باشه، اما باز هم بازه حبسش (۳ تا ۶ ماه) معمولاً کمتر از تهدیده.
- ارکان تشکیل دهنده:
- تهدید: نیاز به این داره که ضرری (جانی، مالی، شرافتی یا افشای سر) به طرف مقابل یا بستگانش وارد بشه.
- توهین: فعل یا گفتاری باید انجام بشه که به شخصیت و آبروی شخص ضربه بزنه و اون رو تحقیر کنه.
یادمون باشه، گاهی اوقات ممکنه یک عمل، هم شامل تهدید بشه و هم توهین. مثلاً کسی همزمان هم به شما فحش بده (توهین) و هم بگه می کشمت (تهدید). در این حالت، هر دو جرم به طور جداگانه قابل پیگیری هستن و متهم برای هر دو جرم مجازات می شه.
تهدید به هتک حیثیت و آبروریزی (ماده ۷۴۴ قانون جرایم رایانه ای)
تو این دوره زمونه، فضای مجازی شده پای ثابت زندگی همه ما. برای همین، جرم هایی که توی این فضا اتفاق می افتن، روز به روز بیشتر می شن. یکی از مهم ترین این جرم ها، تهدید به هتک حیثیت و آبروریزیه که توی ماده ۷۴۴ قانون جرایم رایانه ای بهش پرداخته شده. اگه دقت کرده باشید، تهدید به آبروریزی توی ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی هم پوشش داده شده بود، اما ماده ۷۴۴ به طور خاص به هتک حیثیت و تغییر یا تحریف تصاویر در فضای رایانه ای می پردازه.
ماده ۷۴۴ قانون مجازات اسلامی (جرائم رایانه ای) می گه:
هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
این ماده به وضوح نشون می ده که اگه کسی با دست بردن توی عکس، فیلم یا صدای شما، اون رو تغییر بده یا تحریف کنه و منتشرش کنه تا آبروتون بره، مجازات سنگینی در انتظارشه. حتی اگه اون فرد فقط بدونه که این عکس یا فیلم تحریف شده و باز هم منتشرش کنه، باز هم مجرمه. این جور تهدیدها و اقدامات، آسیب های روانی و اجتماعی زیادی رو به دنبال داره و به همین خاطر قانونگذار به طور خاص توی فضای مجازی بهش توجه کرده.
نقش وکیل متخصص در پرونده های تهدید و توهین
با اینکه سعی کردیم همه چیز رو ساده و روشن توضیح بدیم، اما دنیای حقوق، مخصوصاً قوانین کیفری، پیچیدگی های خاص خودش رو داره. اگه خدای نکرده درگیر پرونده های تهدید یا توهین شدید، چه به عنوان شاکی و چه به عنوان متهم، توصیه می کنیم حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. چرا؟
- دانش تخصصی: یک وکیل متخصص، با ریزه کاری های قانون، تفسیر مواد، رویه های قضایی و پرونده های مشابه آشنایی کامل داره. چیزی که شاید برای یک فرد عادی قابل درک نباشه.
- جمع آوری مدارک: وکیل می تونه بهتون کمک کنه که چطور مدارک لازم رو جمع آوری کنید، کدوم مدارک توی دادگاه بیشتر ارزش دارن و چطور باید اون ها رو ارائه بدید. مخصوصاً توی پرونده های فضای مجازی که جمع آوری و حفظ ادله خیلی مهمه.
- تنظیم شکواییه یا لایحه دفاعی: نوشتن یک شکواییه قوی و مستدل یا یک لایحه دفاعی حرفه ای، می تونه تأثیر زیادی توی نتیجه پرونده داشته باشه. وکیل این کار رو به بهترین شکل براتون انجام می ده.
- پیگیری پرونده: روند رسیدگی به پرونده های کیفری، می تونه طولانی و خسته کننده باشه. وکیل می تونه پرونده شما رو در دادسرا و دادگاه پیگیری کنه و شما رو از جزئیات آگاه نگه داره.
- دفاع مؤثر: اگه متهم باشید، یک وکیل خوب می تونه بهترین دفاع رو از شما انجام بده، از حقوق قانونی تون دفاع کنه و حتی در صورت امکان، مجازات رو تخفیف بده یا به شکل دیگه ای تبدیل کنه.
- صلح و سازش: توی جرایم قابل گذشت مثل تهدید و توهین، وکیل می تونه نقش میانجی رو برای صلح و سازش ایفا کنه و بهتون کمک کنه که با کمترین دردسر، پرونده رو حل و فصل کنید.
خلاصه که، وقتی پای حقوق و آینده تون وسطه، سپردن کار به کاردان، عاقلانه ترین کاره. مشاوره حقوقی، اولین و بهترین قدم برای مواجهه با این جور مسائل هست.
سوالات متداول
آیا تهدید پیامکی یا تلفنی قابل پیگیری است؟
بله، کاملاً قابل پیگیری است. تهدید از طریق پیامک، تماس تلفنی یا هر نوع ارتباط دیجیتال دیگر (مثل واتساپ، تلگرام، اینستاگرام) مشمول ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی می شود و فرد تهدیدکننده به مجازات قانونی محکوم خواهد شد.
حداکثر مجازات تهدید به مرگ چقدر است؟
بر اساس ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، حداکثر مجازات تهدید (شامل تهدید به مرگ) تا ۷۴ ضربه شلاق یا حبس تعزیری از دو ماه تا دو سال است. البته با قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، ممکن است مجازات حبس به جزای نقدی تبدیل شود.
آیا هر فحاشی ای توهین محسوب می شود؟
تقریباً بله. هر نوع فحاشی و استعمال الفاظ رکیک که منجر به تحقیر یا هتک حرمت شخص شود، توهین محسوب شده و طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (توهین ساده) مجازات دارد. البته اگر فحاشی در حد قذف (تهمت زنا یا لواط) باشد، مجازات شدیدتری خواهد داشت.
چه زمانی توهین یا تهدید قابل گذشت است؟
جرایم توهین و تهدید هر دو از جرایم قابل گذشت هستند. این یعنی اگر شاکی (کسی که مورد توهین یا تهدید قرار گرفته) رضایت دهد و از شکایت خود صرف نظر کند، پرونده کیفری می تواند مختومه شود.
آیا ضبط مکالمات تلفنی به تنهایی دلیل اثبات جرم است؟
ضبط مکالمات تلفنی به تنهایی ممکن است دلیل قطعی و محکمه پسندی برای اثبات جرم نباشد و در برخی موارد، خود ضبط مکالمه بدون اجازه، می تواند مجرمانه تلقی شود. اما می تواند به عنوان یک قرینه قوی و یک مدرک کمکی در کنار سایر شواهد و مدارک، برای علم قاضی بسیار مؤثر باشد.
اگر تهدیدکننده فردی ناشناس در فضای مجازی باشد، چگونه باید شکایت کرد؟
حتی اگر تهدیدکننده ناشناس باشد، می توانید شکایت خود را ثبت کنید. مراجع قضایی با همکاری پلیس فتا و اپراتورهای مخابراتی، می توانند ردپای فرد ناشناس را از طریق IP Address، شماره تلفن، اطلاعات حساب کاربری و… پیگیری کنند. در این موارد، حفظ هرگونه اسکرین شات یا اطلاعات مربوط به حساب کاربری ناشناس اهمیت زیادی دارد.
چه مدت زمانی برای شکایت از جرم تهدید و توهین دارم؟
برای جرایم قابل گذشت مانند تهدید و توهین، معمولاً ۶ ماه از تاریخ اطلاع از وقوع جرم و شناسایی متهم فرصت برای شکایت وجود دارد. اما بهتر است هرچه زودتر اقدام به شکایت و جمع آوری مدارک کنید.
آیا پس از گذشت شاکی، پرونده کاملاً مختومه می شود؟
در جرایم قابل گذشت (مثل توهین و تهدید)، بله، با گذشت شاکی پرونده کاملاً مختومه می شود و تعقیب کیفری متهم متوقف می گردد. البته در برخی موارد خاص و اگر جرم جنبه عمومی هم داشته باشد، ممکن است جنبه عمومی آن همچنان پیگیری شود، اما در مورد تهدید و توهین معمولاً با گذشت شاکی پرونده کاملاً بسته می شود.
آیا تهدید با سلاح سرد یا گرم مجازات متفاوتی دارد؟
بله، اگر تهدید با استفاده از سلاح (سرد یا گرم) انجام شود، این مورد می تواند به عنوان یکی از عوامل تشدیدکننده مجازات توسط قاضی در نظر گرفته شود. علاوه بر این، حمل یا استفاده غیرمجاز از سلاح، خود جرم جداگانه ای محسوب می شود که مجازات مخصوص به خود را دارد.
نتیجه گیری
همونطور که دیدیم، مجازات تهدید به مرگ و توهین هر دو جزو جرایم کیفری مهمی هستن که قانون برای حفظ آرامش و امنیت روانی جامعه، بهشون توجه ویژه ای داره. فرق تهدید با توهین، تو هدف و ماهیتشونه؛ تهدید معمولاً با هدف ترسوندن و وارد کردن ضررهای جانی، مالی یا شرافتیه، در حالی که توهین برای تحقیر و هتک حرمت شخص انجام می شه. اما هر دو می تونن آسیب های روحی جدی به آدم بزنن.
مهم ترین نکته اینه که اگه خدای نکرده با این جور اتفاقات روبرو شدید، بدونید تنها نیستید و قانون از شما حمایت می کنه. به جای اینکه خودتون وارد عمل بشید و کار رو بدتر کنید، بهتره آرامش خودتون رو حفظ کنید و از مسیر قانونی پیش برید. جمع آوری مدارک و شواهد، ثبت شکایت توی دفاتر خدمات قضایی و در صورت لزوم، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص، بهترین راه برای گرفتن حق و برقراری عدالته. آگاهی از حقوق خودمون و مسئولیت هامون، سپر محکمیه در برابر بی عدالتی و ناامنی.