برای اولین باردر دنیا ،بهبود آسیب استخوانی با استفاده از داربست سه بعدی حاوی سلولهای بنیادی در دانشگاه علوم پزشکی سمنان

به گزارش خبرگزاری بیگ نیوز استان سمنان ،معاون پژوهش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان با اشاره به دستاوردهای علمی با ظرفیت بالا برای تحقیق در این دانشگاه، گفت: اطلاع رسانی دستاوردها با همراهی رسانه در دستور کار است.

وی بیان کرد ۱۹ تا ۲۱ آنلاین امسال دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان میزبان رویداد ملی و بین‌المللی استارتاپ سلامت حوزه داروشناسی و داروسازی و بیست و ششمین کنگره ملی و پنجمین کنگره بین المللی با حضور ۶۰۰ محقق در حوزه دارو و فیزیولوژی خواهد بود.

وی با بیان اینکه انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی از انجمن‌های قدیمی فعال است، گفت: خودکفایی در تولید دارو و دستیابی به فناوری ساخت برخی داروها با حمایت از ایده‌ها، از جمله اهداف برگزاری رویداد استارت آپی است.

وی افزود هر فصلی یک نشست خبری برای ارایه نتایج کاربردی محقق گران و پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی با اهالی رسانه برگزار خواهد شد تا ترجمان دانش در اختیار عموم مردم قرار گیرد لذا در این نشست دو پژوهشگر این دانشگاه از مقالات و دستاوردهای علمی خود که در سطح بین المللی چاپ شده ،گزارش خواهند داد

***بهبود آسیب استخوانی با استفاده از داربست سه بعدی حاوی سلولهای بنیادی

خانم دکتر سمانه عرب عضو هیات علمی گروه مهندسی بافت و علوم سلولی کاربردی ، عضوگروه مهندسی بافت و علوم سلولی کاربردی، عضو مرکز تحقیقات سلولهای بنیادی سیستم عصبی و مرکز تحقیقات فیزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی در این زمینه گفت: مهندسی بافت علم طراحی و تولید بافتهای جدید به منظور ترمیم اندامهای آسیب دیده و جایگزینی قسمتهای از دست رفته به‌دلایل مختلف است. در این علم از ترکیب داربست، سلول و مولکول‌های زیستی فعال برای ساخت بافتی جهت بازسازی یا حفظ عملکرد و بهبود بافت آسیب‌دیده یا حتی یک اندام در آزمایشگاه استفاده می‌کند.

سلول بنیادی مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد. این سلول‌ها توانایی خود نوسازی (Self Renewing) و تمایز (Differentiating) به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند. همچنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده‌شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

آسیب های استخوانی در نواحی مختلف بدن به دنبال سوانح، تصادفات و یا بعد از جراحی های وسیع، یکی از مشکلات پزشکی روز دنیا است. معمولا برای درمان از پیوند استخوان از خود فرد یا فرد دیگر (جسد) استفاده می گردد که مشکلات و محدودیتهایی دارد. علم مهندسی بافت با استفاده از ترکیب داربست، سلول و مولکول‌های زیستی فعال که اشاره شد می تواند به درمان این موارد کمک کرد.

در این مطالعه از داربستی از جنس پلی لاکتیک اسید که با دستگاه پرینتر سه بعدی ساخته شده استفاده شد که حاوی سلولهای بنیادی مغز استخوان بود. بعد از ایجاد ضایعه استخوانی در جمجمه موشهای صحرایی، حیوانات به سه گروه تقسیم شدند. یک گروه بعنوان کنترل درمانی دریافت نکردند، یک گروه با داربست به تنهایی و یک گروه با داربست حاوی سلولهای بنیادی درمان شدند. بعد از گذشت 8 و 12 هفته روند درمان پیگیری و نمونه های ناحیه آسیب از نظر بافت شناسی بررسی شد.

نتایج این مطالعه نشان داد داربست به تنهایی و داربست حاوی سلول باعث تحریک ساخت استخوان جدید شدند و حضور سلولهای بنیادی باعث افزایش کارایی داربست در ترمیم استخوان گردید. در ضمن این داربست سمیت کبدی برای حیوان ایجاد نکرد.

***وجود آفلاتوکسین در مواد غذایی تهدیدی برای سلامتی انسان و دام

خانم دکتر آنا عبدالشاهی عضو هیات علمی آموزشی علوم و صنایع غذایی و مدیر دفتر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی گفت : آفلاتوکسین ها یکی از مهم ترین سموم قارچی هستند که باعث آلودگی محصولات غذایی شده و تهدیدی برای سلامت انسان و حیوانات محسوب می شوند. این سم توسط حدوداً 24 گونه از قارچ آسپرژیلوس تولید می شوند. محصولات کشاورزی قبل و بعد از برداشت، در طول انبار شدن و حمل ونقل می توانند به قارچ آسپرژیلوس آلوده شوند. گاهی ممکن است محصول در مزرعه به قارچ آلوده شود اما هیچ نشانه ایی از آلودگی را تا قبل از حمل و نقل و انبار شدن نشان ندهد و در مدت زمان انبارداری آلودگی بروز کند. وجود آلودگی آفلاتوکسین در غلات، حبوبات، خشکبار، دانه های روغنی، انجیر خشک، خرما، ادویه جات و سایر مواد غذایی، علاوه بر این، در محصولات تجاری مانند کره بادام زمینی، روغن های خوراکی، ماکارونی، انواع چای و دمنوش، محصولات لبنی، لوازم آرایشی و گیاهان دارویی نیز گزارش شده است.

خوراک دام و طیور مانند ذرت، جو، گندم، یونجه، سویا، کنجاله پنبه، کلزا، مکملها و … و غذای حیوانات خانگی و اسب هم می تواند به آفلاتوکسین آلوده باشند. این سموم پس از مصرف خوراک آلوده توسط دام و طیور، علاوه بر آسیب به بدن آنها باعث کاهش تولید شیر و تخم مرغ می شوند.

تولید آفلاتوکسین به شرایط محیطی مانند استرس خشکسالی، دما، آسیب رسیدن به محصولات بوسیله بیماریهای گیاهی و حشرات و یا به فعالیتهای کشاورزی در حین کاشت، داشت و برداشت در مزرعه بستگی دارد و در مرحله پس از برداشت به مواردی مانند نامساعد بودن شرایط انبار مانند دما و یا رطوبت بالا، وجود حشرات و گذراندن زمان طولانی در انبار بستگی دارد. که هر چه مدت زمان قرار گرفتن محصولات در این شرایط طولانی تر باشد، میزان آلودگی به این سم قارچی بیشتر است.

نوع خاک و نوع آبیاری مزرعه حتی نوع و میزان کود مصرفی در مزرعه روی میزان تولید آفلاتوکسین نقش دارد. و فعالیت حشرات و جوندگان در مزرعه و انبار باعث صدمه و ایجاد فضاهای کوچک روی محصولات برای رشد قارچ و تولید سم آفلاتوکسین می شود.

میزان رطوبت نسبی و نیز رطوبت موجود در محصولات کشاورزی به خصوص در شرایط انبار نیز بستگی دارد، بنابراین برای جلوگیری از رشد قارچ و تولید آفلاتوکسین باید به میزان این رطوبت هم توجه شود، به طور مثال برای انبار کردن غلات مانند ذرت باید میزان رطوبت دانه را زیر 13-12 درصد و برای انبار کردن پسته رطوبت آن باید کمتر از 6 درصد باشد و در بادام زمینی رطوبت آن باید کمتر از 9 درصد و در فندق رطوبت کمتر از 6 درصد باشد تا نه قارچ رشد کند نه آفلاتوکسین تولید شود.

تأثیرات مخرب آفلاتوکسین ها روی انسان در اثر مصرف مواد غذایی آلوده در موارد مسمومیت شدید با علائمی شامل کاهش اشتها، بیقراری و تب پایین شروع شده و سپس ممکن است باعث بروز علائمی شامل استفراغ، دردهای شکمی و هپاتیت و نارسایی کبد و کلیه و آسیب به مغز و حتی مرگ شود. به علاوه، در اثر قرار گرفتن طولانی مدت بدن با آفلاتوکسین ها باعث انواع سرطانها (کبد، سینه، ریه، کیسه صفرا، مری)، جهش زایی، ناقص الخلقه زایی می شود و در کودکان باعث کمبود وزن و کوتاهی قد می شود. حد مجاز استانداردهای تصویب شده برای آفلاتوکسین کل برابر 10 میکروگرم بر کیلوگرم می باشد.

نتایج تحقیق ما

تاثیر فرایندهای حرات دادن (برشته کردن)، استفاده از اشعه و استفاده از گازهای ضدعفونی بر کاهش آفلاتوکسین در مغزهای خوراکی

در این مطالعه مرور نظام مند مشخص گردید

– بیشترین تحقیقات انجام شده در جهان در زمینه کاهش آفلاتوکسین بر روی بادام زمینی انجام شده است

– روش حرارت دادن یا برشته کردن مغز های آلوده به افلاتوکسین قادر به کاهش 20 تا 45 درصد آفلاتوکسین بوده است

– روش استفاده از گازها (دی اکسید کربن، اوزون، ….) قادر به کاهش 20 تا 22 درصد آفلاتوکسین بوده است

– روش استفاده اشعه قادر به کاهش تا 55 درصد آفلاتوکسین بوده است

لذا با توجه به عدم کاهش 100 درصدی آلودگی با روش های یاد شده که روش های متداول و قابل استفاده برای مغزهای خوراکی می باشند بهترین راه کاهش سم در این مواد غذایی پرمصرف، پیشگیری از آلودگی با قارچ و تولید سم افلاتوکسین در زنجیره کاشت، داشت، برداشت و توزیع و نگهداری محصولات کشاورزی می باشد. در این راستا بالا بردن سطح آگاهی کشاورزان ، باغداران ، تولید کنندگان مواد غذایی و عموم مردم تاثیر مهمی بر دانش و در نهایت عملکرد عموم جامعه خواهد داشت تا از بروز این الاینده در مواد غذایی جلوگیری کنیم.