کد اقتصادی چیست؟ کاربرد، مراحل دریافت و تفاوت با شناسه ملی
چکیده : راه اندازی هر نوع فعالیت اقتصادی در ایران چه به صورت حقیقی و چه حقوقی، نیازمند طی کردن مراحل قانونی و مالیاتی مشخصی است. یکی از کارهای ضروری برای رسمیت بخشیدن به فعالیت های تجاری، دریافت کد اقتصادی است؛ شناسه ای که هویت مالیاتی هر کسب و کار را مشخص می کند و شرط الزامی برای صدور فاکتور رسمی، شرکت در مناقصات و تسویه حساب های مالیاتی به شمار می رود. در این مقاله به صورت دقیق و مرحله به مرحله به بررسی چیستی کد اقتصادی، کاربردهای آن، فرایند دریافت، مدارک مورد نیاز، شرایط معافیت، تفاوت آن با شناسه ملی و مسائل حقوقی مربوط به ابطال این کد خواهیم پرداخت.
راه اندازی هر نوع فعالیت اقتصادی در ایران چه به صورت حقیقی و چه حقوقی، نیازمند طی کردن مراحل قانونی و مالیاتی مشخصی است. یکی از کارهای ضروری برای رسمیت بخشیدن به فعالیت های تجاری، دریافت کد اقتصادی است؛ شناسه ای که هویت مالیاتی هر کسب و کار را مشخص می کند و شرط الزامی برای صدور فاکتور رسمی، شرکت در مناقصات و تسویه حساب های مالیاتی به شمار می رود. در این مقاله به صورت دقیق و مرحله به مرحله به بررسی چیستی کد اقتصادی، کاربردهای آن، فرایند دریافت، مدارک مورد نیاز، شرایط معافیت، تفاوت آن با شناسه ملی و مسائل حقوقی مربوط به ابطال این کد خواهیم پرداخت.
کد اقتصادی چیست؟
کد اقتصادی شناسه ای ۱۲ رقمی است که از سوی سازمان امور مالیاتی کشور به اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات تخصیص داده می شود. این شناسه برای شناسایی و ردیابی فعالیت های اقتصادی و تنظیم امور مالیاتی ضروری است. بدون کد اقتصادی، هیچ شرکت یا واحد اقتصادی امکان صدور فاکتور رسمی، عقد قرارداد قانونی یا انجام مبادلات تجاری رسمی را ندارد.
کد اقتصادی برای چه کسانی الزامی است؟
تمام اشخاص حقوقی (شرکت ها، مؤسسات، سازمان ها) و اشخاص حقیقی که به فعالیت های تجاری، صنعتی، خدماتی، تولیدی، بازرگانی یا پیمانکاری اشتغال دارند و مشمول مالیات بر درآمد می شوند، ملزم به دریافت کد اقتصادی هستند. این الزام شامل کسب و کارهای کوچک، فروشگاه ها، دفاتر خدماتی، پزشکان و سایر افراد شاغل نیز می شود.
بیشتر بخوانید: برخط شدن مالیات ستانی از نقل و انتقال سهام غیر بورسی
چه کسانی از دریافت کد اقتصادی معاف هستند؟
بر اساس قانون مالیات های مستقیم، برخی از گروه ها از دریافت کد اقتصادی معاف هستند:
- اماکن مذهبی مانند مساجد، حسینیه ها و تکایا
- هنرمندان و فعالان فرهنگی نظیر نویسندگان، نقاشان، مترجمان و خطاطان
- اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی
- مشاوران فنی و پژوهشگران در حوزه تحقیقاتی
- پیمانکارانی که ارزش قراردادهای سالانه شان کمتر از ۵ میلیون تومان باشد
- اتحادیه ها و نظام های صنفی دارای مجوز رسمی
افراد گفته شده از دریافت کد اقتصادی معاف هستند.
کاربردهای کد اقتصادی
کد اقتصادی در بسیاری از فعالیت های رسمی و تجاری الزامی است. مهم ترین کاربردهای آن عبارت اند از:
- صدور فاکتور رسمی برای کالا یا خدمات
- ثبت اظهارنامه مالیاتی
- افتتاح حساب بانکی برای شرکت ها
- شرکت در مناقصه ها و مزایده های دولتی و خصوصی
- عقد قرارداد با نهادهای دولتی و خصوصی
- دریافت کارت بازرگانی
- ثبت نام در سامانه جامع تجارت و دریافت اینماد
- دریافت معافیت ها و مشوق های مالیاتی
بیشتر بخوانید: رئیس جمهور جدید باید به ورزش همگانی و حرفه‌ای توجه بیشتری کند/ قوانین مالیاتی ورزشی‌ها باید حل شود
مراحل دریافت کد اقتصادی
برای دریافت کد اقتصادی باید مراحل زیر را طی کنید:
ثبت نام الکترونیکی در سامانه امور مالیاتی
مراجعه به tax.gov.ir و انتخاب گزینه «ثبت نام الکترونیک کد اقتصادی» اولین مرحله ای است که در این سامانه باید انجام دهید.
ابتدا باید اطلاعات پایه کسب و کار را وارد کرده و در صورت تایید، نام کاربری و رمز عبور دریافت نمایید.
بیشتر بخوانید: حذف مالیات بر ارزش افزوده کالاهای تولیدی در مناطق آزاد ایران
آماده سازی و بارگذاری مدارک موردنیاز
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقوقی:
- تصویر برابر اصل کارت ملی و شناسنامه تمام شرکا
- کپی برابر اصل مدارک ثبتی شامل اساسنامه، شرکت نامه، تقاضانامه، صورت جلسه موسسین و هیئت مدیره، روزنامه رسمی تاسیس و تغییرات
- اجاره نامه یا سند رسمی محل شرکت با کد رهگیری و هولوگرام
- گواهی امضا مدیران دارای حق امضا خطاب به اداره مالیات
- فرم تکمیل شده درخواست کد اقتصادی (دفترچه مخصوص مودیان حقوقی)
مدارک اشخاص حقیقی:
- کپی شناسنامه و کارت ملی
- مجوز کسب یا پروانه فعالیت
- اجاره نامه یا سند مالکیت محل فعالیت
مراجعه حضوری به اداره مالیات منطقه
پس از بارگذاری مدارک، باید یکی از اعضای دارای حق امضا به اداره مالیات مربوط به محل فعالیت مراجعه کند. سپس پرونده مالیاتی در دو بخش «اداره مالیاتی» و «اداره مستغلات» تشکیل می شود.
بازدید میدانی توسط کارشناس
کارشناس سازمان مالیاتی به صورت سرزده به محل فعالیت مراجعه کرده و صحت اطلاعات را راستی آزمایی می کند. در صورت تایید، نامه ای مبنی بر تایید نهایی صدور کد اقتصادی صادر می شود.
صدور کد اقتصادی و دریافت کارت اقتصادی
پس از طی مراحل فوق، کد اقتصادی ۱۲ رقمی صادر شده و در سامانه مالیاتی قابل مشاهده است. کارت اقتصادی نیز با اطلاعات مودی صادر می شود.
تفاوت کد اقتصادی با شناسه ملی
شناسه ملی مانند شماره ملی برای اشخاص حقیقی عمل می کند، اما مختص اشخاص حقوقی است و توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صادر می شود. این شناسه برای شناسایی قانونی شرکت ها، مؤسسات و سازمان ها در تمامی نهادهای رسمی و حقوقی کاربرد دارد.
از سوی دیگر، کد اقتصادی یک شماره منحصر به فرد است که سازمان امور مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در حوزه اقتصادی و تجاری صادر می کند و هدف اصلی آن شناسایی پرونده مالیاتی، صدور فاکتور رسمی و انجام مراودات اقتصادی شفاف است. در واقع، شناسه ملی معرف هویت ثبتی شرکت و کد اقتصادی معرف هویت مالیاتی آن است. بنابراین، هر دو برای فعالیت قانونی ضروری هستند اما در دو حوزه مختلف کاربرد دارند.
عواقب نداشتن کد اقتصادی
عدم دریافت کد اقتصادی به معنای تخلف مالیاتی است و عواقب قانونی جدی دارد:
- محرومیت از صدور فاکتور رسمی
- عدم امکان ثبت اظهارنامه مالیاتی
- جریمه های مالیاتی تا دو برابر سود معاملات
- محرومیت از شرکت در مناقصات و قراردادهای دولتی
- پلمب محل فعالیت تا سه ماه در صورت تکرار
- حبس مدیران یا صاحبان کسب و کار در صورت تخلف های مکرر
کد اقتصادی ۱۶ رقمی چیست؟
در سیستم جامع مالیاتی جدید، برای مدیریت بهتر و تفکیک دقیق تر واحدهای اقتصادی، کدی ۱۶ رقمی جایگزین ساختار قدیمی شده است. این کد برای مودیانی که در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام می کنند، ایجاد می شود و شامل اطلاعات جزئی تری درباره محل، نوع فعالیت و شناسه واحد اقتصادی است. برای طالاغات بیشتر می توانید دیگر مقالات بیگ نیوز را مطالعه کنید.
کارت اقتصادی چیست؟
طبق ماده ۱۶۰ مکرر قانون مالیات های مستقیم، پس از دریافت کد اقتصادی، کارت اقتصادی نیز صادر می شود. این کارت به نوعی شناسه فیزیکی رسمی برای معرفی مودی مالیاتی به دیگر نهادها است که نام، شماره اقتصادی و مشخصات شرکت یا فرد روی آن درج می شود.
شرایط ابطال کد اقتصادی
در موارد زیر، کد اقتصادی صادر شده باطل خواهد شد:
- اعلام انصراف رسمی شخص حقیقی از ادامه فعالیت اقتصادی
- فوت شخص حقیقی مودی مالیاتی
- انحلال شرکت پس از انجام امور تسویه
- حکم رسمی مراجع قضایی مبنی بر ابطال
جمع بندی
دریافت کد اقتصادی یک الزام قانونی بلکه شرط ورود به دنیای تجارت رسمی است، بدون این کد، کسب وکار از دسترسی به مزایای قانونی، مالیاتی و قراردادی محروم خواهد بود و در معرض جرایم و محدودیت های اداری قرار می گیرد. در فضای رقابتی امروز، داشتن کد اقتصادی برای هر فعالیت تجاری یک ضرورت انکار ناپذیر است.
منبع: