انواع شبکه اجتماعی و عملکرد آنها
اجتماعات اینترنتی فضایی است که کاربران اینترنت، اطلاعات خود را کسب می‌نمایند و دائماً از آن بازدید میکنند. شرکت‌های بسیاری هستند که با کمک این اجتماعات اینترنتی که به آنها شبکه های اجتماعی مجازی گفته می‌شود، نام تجاری خود را توسعه داده‌اند.
با توجه به اهمیت شبکه های اجتماعی شرکت‌ها توانسته‌اند سهم بازار خود را فراتر از گذشته افزایش داده و دسترسی مردم به محصولات و خدمات ارایه شده خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.
شبکه های اجتماعی یا سوشال نتورک‌ها مفهوم جدیدی نیستند.
می‌دانیم که حتی هزاران سال پیش، انسان‌ها گرد آتش می‌نشستند و برای یکدیگر داستان می‌گفتند و به این شیوه رابطه‌هایی عمیق‌تر شکل می‌گرفت؛ چیزی که آن را می‌توان مصداق یک شبکه اجتماعی دانست.
اما چیزی که باعث شده است امروز شبکه های اجتماعی بیشتر از هر زمان دیگری در مرکز توجه قرار بگیرند، توسعهٔ فناوری اطلاعات و زیرساخت‌های دیجیتال است.
اگر شبکه های اجتماعی در گذشته صرفاً در مقیاس محله‌ها و شهرها شکل می‌گرفتند، امروز با ارزان شدن دسترسی به ابزارهای دیجیتال (اینترنت، موبایل و نرم‌افزارها) بخش بزرگی از انسان‌های کرهٔ زمین می‌توانند شبکه ارتباطی خود را فارغ از زمان و مکان گسترش دهند.
این درس صرفاً به تعریف مفاهیمی مثل شبکه، شبکه اجتماعی و به طور خاص، شبکه های اجتماعی دیجیتال اختصاص دارد. بحث‌های جدی‌تر و تخصصی‌تر دربارهٔ کاربردهای شبکه های اجتماعی، مدیریت شبکه های اجتماعی، فرصت‌ها و آسیب های شبکه های اجتماعی و موضوعاتی از این دست را در درس‌های جداگانه مطرح خواهیم کرد.
شبکه های اجتماعی چیست؟
در مجموع به هر اجتماعی که برای هدف خاصی تشکیل شود، یک شبکه اجتماعی میگویند. قدمت شبکه‌های اجتماعی، به طول تاریخ بشریت است.
به نوعی، اولین شبکه اجتماعی را می توان جمع خانواده در نظر گرفت و یا اینکه تیم ورزشی، محیط مدرسه و…. هر کدام از آنها، یک شبکه اجتماعی محسوب می‌شوند. حال اینکه با پیشرفت تکنولوژی بسیاری از این اجتماعات به شکل مجازی و اینترنتی تشکیل یک شبکه اجتماعی مجازی داده‌اند.
ناگفته نماند، راه اندازی شبکه های اجتماعی آنقدر که تصور می‌کنید سخت نیست. اگر می‌خواهید شبکه اجتماعی اینترنتی خود را راه‌اندازی کنید، کافسیت نرم افزار مدیریت محتوا شبکه‌ی اجتماعی که ویژگی و امکانات مورد نیاز شما را دارد انتخاب و شبکه‌ی اجتماعی خود را راه‌اندازی کنید و سپس با خرید دامنه مناسب و ساخت وب سایت بصورت موازی تجارت خود را ارتقا دهید.
حال که با تعریف شبکه های اجتماعی آشنا شدید در امتداد مقاله به بررسی می پردازیم.
تاریخچه واژه شبکه های اجتماعی
اصطلاح شبکه اجتماعی برای نخستین بار، چنان‌که وبستر می‌گوید، در سال ۱۸۵۴ به کار رفته است؛ یعنی بیش از یک و نیم قرن پیش .
طبیعتاً در آن زمان منظور از شبکه اجتماعی، ابزارهایی مانند اینستاگرام و توییتر و لینکدین نبوده، بلکه صرفاً برای توصیف شبکه‌ای از انسان‌ها به کار رفته که با یکدیگر دوستی و رابطه دارند.
اگر بخواهیم یک پله جلوتر برویم و به مفهوم امروزی شبکه اجتماعی نزدیک شویم، باید از جان بارنز نام ببریم. این جامعه‌شناس استرالیایی، اصطلاح شبکه اجتماعی را در سال ۱۹۵۴ در یکی از مقالاتش به کار برد .
او شبکه اجتماعی را واقعاً از جنس یک «شبکه / نتورک» می‌دید؛ به همان معنایی که ما می‌فهمیم. یعنی انسان‌ها را مانند گره‌های یک گراف می‌دید که خطوط ارتباطی متعدد میان آنها وجود دارد (هر نفر با یک یا چند نفر دیگر دوست است و رابطه دارد).
اولین شبکه اجتماعی چه نام داشت؟
تاریخچه شبکه های اجتماعی پُر است تلاش‌ها و موفقیت‌ها و ناکامی‌ها. بسیاری از شبکه های اجتماعی آنقدر عمر نکردند که نام‌شان به گوش همه برسند. به همین علت، هیچ‌وقت با اطمینان نمی‌توان گفت کدام قدیمی ترین شبکه اجتماعی چه بوده است.
همین مقالهٔ بوید و الیسون دربارهٔ شبکه های اجتماعی را در نظر بگیرید. آن مقاله در سال ۲۰۰۸ نوشته شده است. از نظر بسیاری از ما شبکه های اجتماعی در آن زمان بسیار کمرنگ و ضعیف بوده‌اند.
مثلاً فیس بوک در سال ۲۰۰۴ و توییتر در سال ۲۰۰۶ تأسیس شده و در آن زمان بسیار کوچک بوده‌اند. بسیاری از شبکه های اجتماعی جدید مانند اینستاگرام هم اساساً وجود نداشته‌اند.
اما بوید و الیسون در مقاله‌شان توضیح می‌دهند که هم‌اکنون صدها شبکه اجتماعی وجود دارد و هر کدام از این شبکه‌ها خدمات خود را به گروهی از کاربران ارائه می‌دهند!
با این مقدمه می‌توانیم بگوییم که حرف زدن از «نخستین شبکه اجتماعی» بیشتر یک توافق است تا یک واقعیت.
ظاهراً بیشتر صاحب‌نظران توافق دارند که سیکس دگریز (sixdegrees.com) را می‌توان اولین شبکه اجتماعی با فرمت امروزی در نظر گرفت. این شبکه اجتماعی در سال ۱۹۹۷ تأسیس شد.
در آن سال‌ها شبکه های اجتماعی دیگری هم تأسیس شد که در ادامه به نام برخی از آنها اشاره میکنیم:
شبکه اجتماعی LiveJournal برای به اشتراک گذاشتن یادداشت‌ها و وبلاگ و تقویم کاری در سال ۱۹۹۹ تأسیس شد. این شرکت پیش از این آمریکایی بود و اکنون در مالکیت یک شرکت روسی است.
شبکه اجتماعی AsianAvenue که در سال ۱۹۹۹ راه‌اندازی شد و همانطور که احتمالاً از نام آن حدس می‌زنید، با هدف توجه ویژه به حقوق آسیایی‌ها و کاهش تبعیض نژادی در آمریکا فعالیت می‌کرد و مخاطبان قابل‌توجهی هم جذب کرد.
- شبکه اجتماعی BlackPlanet در سال ۱۹۹۹
- شبکه اجتماعی Fotolog در سال ۲۰۰۳
- شبکه اجتماعی Friendster در سال ۲۰۰۳
- شبکه اجتماعی Linkedin در سال ۲۰۰۳
- شبکه اجتماعی MySpace در سال ۲۰۰۳
- شبکه اجتماعی Orkut در سال ۲۰۰۴
- شبکه اجتماعی Facebook در سال ۲۰۰۴
- شبکه اجتماعی Flickr در سال ۲۰۰۴
تحلیل شبکه های اجتماعی
یکی از رشته‌های تخصصی که طی سال‌های اخیر از رونق بسیاری برخوردار شده، تحلیل شبکه های اجتماعی یا SNA مخفف (Social Network Analysis) است.
البته تحلیل شبکه های اجتماعی، دانشی نیست که در یک یا دو دههٔ اخیر متولد شده باشد. بلکه ریشهٔ آن به جامعه‌شناسی و نیمهٔ اول قرن بیستم باز می‌گردد.
جامعه‌شناسان علاقه داشتند با به‌کارگیری دستاوردهای ریاضی در نظریهٔ گراف‌ها و تحلیل شبکه، ارتباطات موجود در جوامع انسانی را بهتر بشناسند و تحلیل کنند و در این مسیر، دستاوردهای ارزشمندی هم کسب کردند.
اما گردآوری داده برای آنها ساده نبود. اینکه به سراغ مردم برویم و با ابزارهایی پرسشنامه بخواهیم ویژگی‌های فردی و شبکه های ارتباطی آنها را کشف و تحلیل کنیم، جدا از اینکه کاری پرهزینه و طاقت‌فرساست، از دقت کافی هم برخوردار نخواهد بود.
حتی استفاده از پایگاه‌های دادهٔ دولتی (مثلاً در زمینهٔ بهداشت، تحصیلات، درآمد، مالیاتِ پرداخت‌شده و …) هم نمی‌تواند به تنهایی دقت کافی داشته باشد و تصویری نزدیک به واقعیت از جامعه برای ما ترسیم کند.
با توجه به این محدودیت، احتمالاً می‌توانید حدس بزنید که گسترش شبکه های اجتماعی دیجیتال چگونه به بستری ارزشمند برای تحلیل شبکه های اجتماعی تبدیل شد.
با این حجم از داده‌هایی که انسان‌ها دربارهٔ خود افشا میکنند، دیگر تحلیل‌گران مجبور نیستند با خواهش و تمنا داده‌های مورد نیازشان را گردآوری کنند.
البته که اهمیت روش‌های سنت کاهش پیدا نکرده است. اما این بستر جدید با داده‌های مکمل خود، قدرت و اثربخشی ابزارهای سنتی را چند برابر کرده است.
تخصص در تحلیل شبکه های اجتماعی امروزه یکی از گران‌ترین و سودآورترین تخصص‌های بشری است و در حوزه‌های تجاری، سیاسی، اقتصادی و امنیتی، توسط دولت‌ها و کسب و کارها به کار گرفته می‌شود.
برخی از کاربردهای تحلیل شبکه های اجتماعی
تحلیل شبکه های اجتماعی برای شناسایی الگوی پخش شدن اخبار و اطلاعات، خصوصاً اخبار جعلی یا فیک نیوز به کار می‌آید و می‌تواند در نقش یک ابزار در اختیار سیاستمداران و سیاستگذاران قرار گیرد.
سیاستمداران با استفاده از تحلیل شبکه های اجتماعی می‌توانند افراد و گروه‌های تأثیرگذار را تشخیص داده و با آنها تعامل کنند (طبیعتاً در فضاهای سیاسی بسته‌تر، همین تکنیک می‌تواند برای تشخیص و محدود کردن هسته‌های تأثیرگذار به کار رود).
تحلیل شبکه های اجتماعی می‌تواند برای بخش بندی بازار و بخش بندی جامعه (Segmentation) و تشخیص هسته‌های کلیدی آن به کار گرفته شود.
تحلیل شبکه های اجتماعی می‌تواند ابزاری مطمئن و ارزشمند برای شناسایی الگوی سرایت و گسترش بیماری‌ها باشد. ابزاری که در دوران همه‌گیری کرونا به شکل گسترده توسط دولت‌ها و موسسات تحقیقاتی جهان به کار گرفته شد.
شرکت‌هایی مانند گوگل از تحلیل شبکه های اجتماعی برای رتبه بندی سایت‌ها (در بحث سئو) استفاده میکنند. از میان تمام شبکه‌های اجتماعی این روزها اینستاگرام محبوب‌ترین آنهاست. از این رو آموزش اینستاگرام حرفه ای اولویت کسانیست که بیزینس خود را در این بستر راه اندازی کرده‌اند.
البته در این شکل از تحلیل، گره‌های شبکه دیگر انسان نیستند. بلکه صفحات وبسایتها به عنوان گره در نظر گرفته می‌شوند و لینک میان صفحات، نقش ارتباط میان انسان‌ها را ایفا می‌کند.
طی سال‌های اخیر، دولت‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی به تحلیل احساسات در شبکه های اجتماعی هم علاقه نشان داده‌اند و از این روش برای اندازه‌گیری و سنجش احوال روانی جامعه استفاده میکنند.
این سال‌ها تقریباً برای همه چیز و همه‌کس روزی در تقویم در نظر گرفته شده است؛ از روز انسان‌های مجرد تا روز تهیهٔ نسخهٔ پشتیبان.
بنابراین نباید تعجب کنید که روزی هم برای شبکه های اجتماعی در نظر گرفته شده است. روز نهم تیرماه یا سی ژوئن هر سال را روز شبکه های اجتماعی (Social Media Day) می‌نامند.
ایدهٔ نام‌گذاری این روز را اولین بار نشریهٔ Mashable در سال ۲۰۱۰ مطرح کرد. پیشنهاد این نشریه آن بود که در آخرین روز ژوئن هر سال، مردم به سوشال مدیا فکر کنند و به این موضوع بپردازند که رسانه‌ها و شبکه های اجتماعی چه تأثیری بر زندگی آنها داشته‌اند.
برخلاف عده‌ای که معمولاً نگاه منتقدانه به شبکه های اجتماعی دارند و یا دائماً در کنار فرصت‌ها به تهدیدها و آسیب‌های این شبکه‌ها فکر میکنند، Mashable بیشتر به سمت مثبت ماجرا نگاه کرد و می‌کند.
مثلاً پیشنهاد می‌کند که در این روز به این فکر کنیم که کدام دوستان و کدام فرصت‌ها و رابطه‌ها و همکاری‌ها به کمک شبکه های اجتماعی به وجود آمده‌اند. به عبارت دیگر به این موضوع فکر کنیم که اگر شبکه های اجتماعی نبودند، کدام داشته‌ها و دستاوردهای امروزی را در اختیار نداشتیم.
پرطرفدارترین شبکه های اجتماعی در جهان
به سادگی نمی‌توان دربارهٔ اینکه کدام شبکه های اجتماعی در جهان پرطرفدار هستند قضاوت کرد. چون معیارهای مختلفی وجود دارد که فهرست‌بندی بر اساس هر یک از آنها به نتیجهٔ متفاوتی منتهی می‌شود.
تعداد اپلیکیشن‌های نصب شده، رتبهٔ وبسایتها بر اساس ترافیک، تعداد پروفایل تعریف شده، تعداد بازدیدهای روزانه از جملهٔ این معیارهاست.
در این میان، یکی از معیارهای رایج برای رتبه بندی شبکه های اجتماعی، تعداد کاربران فعال ماهانه است؛ یعنی تعداد کسانی که حداقل یک بار در ماه از یک شبکه اجتماعی استفاده میکنند.
در هر سطر از نمودار بالا، علاوه بر تعداد کاربران فعال، سه نام دیگر را هم به ترتیب زیر مشاهده می‌کنید:
- نام شبکه اجتماعی
- شرکت مالک آن شبکه
- کشوری که شبکه اجتماعی از نظر حقوقی در آن ثبت شده است
همانطور که می‌بینید، فیس بوک به عنوان پرمخاطب‌ترین شبکه اجتماعی جهان، نزدیک به سه میلیارد کاربر دارد. البته اینستاگرام هم متعلق به همین مجموعه (با عنوان متا) است و در آن‌جا هم یک و نیم میلیارد نفر فعالیت میکنند که قاعدتاً بخش قابل توجهی از آنها با کاربران فیس بوک مشترک هستند.
بسیاری از کاربران به دنبال آموزش اینستاگرام از صفر تا صد هستند که این خود نشان از اهمیت و محبوبیت این شبکه اجتماعی دارد.
نکتهٔ جالب توجه دیگر در نمودار بالا این است که بیشتر شبکه های اجتماعی پرمخاطب جهان در آمریکا یا چین فعالیت میکنند.
تنها استثنا در این میان، تلگرام است که در کشور امارات متحده عربی فعال است و بر اساس قوانین این کشور فعالیت می‌کند (البته تلگرام را می‌توان یک پلتفرم اجتماعی هم دانست و اگر آن را پیامرسان و پلتفرم اجتماعی در نظر بگیریم، بهتر است آن را از جدول فوق کنار بگذاریم).
شبکه اجتماعی اینستاگرام (Instagram)
اینستاگرام یک شبکه اجتماعی تصویری است. این پلت فرم در ۶ اکتبر سال ۲۰۱۰ راه اندازی شد و بیش از ۴۰۰ میلیون کاربر فعال دارد و مالک اصلی اینستاگرام هم، فیسبوک است.
تعداد بسیار زیادی از کاربران از این شبکه برای پست کردن تصاویر سفر خود، دنیای مد، غذاهای مختلف و مورد علاقه خود، هنر و سایر موضوعات مشابه استفاده میکنند.
در این فضا شما می توانید به راحتی و تنها با چند ترفند افزایش فالوور در اینستاگرام خود داشته باشید. علاوه بر این اینستاگرام بستری مناسب برای راه اندازی بیزینس است. همچنین برای رشد بیزینس در این بستر لازم است تمامی اصول و الگوریتمهای آن رعایت شود. آموزش های زیادی در اینترنت وجود دارد که افراد از آنها برای آموزش اینستاگرام رایگان استفاده میکنند.
یکی از دلایل محبوبیت اینستاگرام، به واسطه‌ی فیلترهای منحصر به فردی است که امکانات ویرایش عکس و ویدیو را، ایجاد میکنند. تقریبا ۹۵ درصد کاربران این شبکه عضو فیسبوک هم هستند و بدین ترتیب شما می‌توانید با یک تیر دونشان را هدف بگیرید. هم اکنون اینستاگرام حدود ۸۰۰ میلیون بازدید ماهانه دارد.
یوتیوب، بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین رسانه‌ی تصویری در بین شبکه های اجتماعی مجازی است که در ۱۴ فوریه سال ۲۰۰۵ با همکاری سه کارمند سابق پی پال، تاسیس و بعدها در نوامبر ۲۰۰۶ به قیمت ۱.۶۵ میلیارد دلار توسط کمپانی گوگل، خریداری شد.
این وب‌سایت در حال حاضر، بیش از ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون بازدید ماهانه دارد اما شبکه‌های اجتماعی می توان نمونه یوتیوب را در شبکه اجتماعی ایرانی، آپارات را نام برد. در مورد اینکه یوتیوب چیست مقاله دیگری به همین نام موجود است.
شبکه اجتماعی توئیتر (Twitter)
توییتر در ۲۱ مارس سال ۲۰۰۶ تاسیس شد و دفتر اصلی آن در سان‌فرانسیسکوی کالیفرنیا است. شاید این پرسش به ذهن شما هم رسیده باشد که ارسال پست با استفاده از حداکثر ۲۸۰ کاراکتر درتوییتر، روش مناسبی برای تبلیغات تجاری نیست اما بنا بر آمار، این رسانه‌ی ارتباط اجتماعی بیش از ۳۲۰ میلیون کاربر ماهانه‌ی فعال دارد که با استفاده از همین محدودیت ۲۸۰ کاراکتری اطلاعات خود را انتقال می‌دهند.
در زمینه تجارت، مشاغل مختلف از این رسانه‌ی پربیننده برای تعامل با مشتریان خود، پاسخ‌د‌هی به سوالات آنها و انتشارآخرین اخبار استفاده میکنند و هم‌زمان تبلیغات ویژه برای مخاطبین خاص خود را هم، پیگیری میکنند. پس ساخت اکانت توئیتر را در برنامه خود بگذارید.
کاربرد شبکه های اجتماعی برای دیجیتال مارکتینگ
با توجه به فراگیر شدن روزافزون شبکه های اجتماعی دیجیتال، سوشال مدیا مارکتینگ به یکی از زیرمجموعه‌های مهم دیجیتال مارکتینگ تبدیل شده است.
اصول کلی بازاریابی شبکه های اجتماعی هم‌چنان همان قواعدی است که در قالب استراتژی محتوا و بازاریابی محتوا آموزش داده می‌شود. با این حال، مصداق‌ها و شیوهٔ پیاده‌سازی، از یک پلتفرم به پلتفرم دیگر تغییر می‌کند.
انواع شبکه‌های اجتماعی
نوع هر شبکه اجتماعی مجازی را می توان از لحاظ فاکتورهای مختلفی بررسی نمود.
- شبکه های اجتماعی تصویر محور :به عنوان مثال از لحاظ محتوا، شبکه اینستاگرام تصویر محور است
- شبکه های اجتماعی ویدئو محور : مانند تیک تاک
- شبکه های اجتماعی گفتگو محور: مانند Reddit و Quora
- شبکه های اجتماعی وبلاگی و انجمن
- نمونه ای از شبکه های اجتماعی خارجی
- شبکه اجتماعی یوتیوب (Youtube)
شبکه‌های اجتماعی انواع مختلفی دارند و در موضوعات و حیطه‌های گسترده‌ای فعالیت میکنند. دسته بندی شبکه‌های اجتماعی از لحاظ نحوه و موضوع فعالیت، می‌تواند شناخت این شبکه‌ها را برای ما آسان‌تر کند. از همین رو شبکه‌های اجتماعی را به ۱۰ دست تقسیم کرده‌ایم و در مورد هر کدام نیز مثال‌ها و نمونه‌هایی آورده‌ایم.
به این نکته هم دقت کنید که یک شبکه اجتماعی ممکن است در بیش از یک دسته قرار بگیرد.
شبکه‌های ارتباطی
افراد از این نوع شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط با دیگر افراد یا برندها استفاده میکنند. می‌توان این نوع شبکه‌های اجتماعی را قدیمی‌ترین انواع شبکه اجتماعی نیز به حساب آورد.
همان گونه که پیشتر گفتیم، نخستین شبکه اجتماعی محیطی شبیه به فیسبوک داشت. البته بسیار ابتدایی‌تر. می‌توان گفت که درصد بسیار بالایی از افرادی هرروزه از شبکه‌های اجتماعی استفاده میکنند، در این نوع پلتفرم‌ها عضو هستند.
شبکه‌های به اشتراک گذاری محتوا
کاربران از این شبکه‌های اجتماعی برای به اشتراک‌گذاری عکس، ویدئو، ویدئوهای زنده و دیگر انواع محتوا استفاده میکنند و مصرف کننده محتوای دیگر کاربران نیز هستند.
همان طور که در ابتدا نیز اشاره کردیم، هر شبکه اجتماعی ممکن است در بیش از یک دسته قرار بگیرد. مثلاً شبکه‌های اجتماعی فیس بوک و توییتر را نیز می‌توان در این دسته جا داد. چرا که امکان اشتراک گذاری انواع محتوا در این شبکه‌های اجتماعی نیز وجود دارد.
برخی این شبکه‌های اجتماعی به طور تخصصی در یک حیطه فعالیت میکنند. مثلاً تمرکز یوتوب فقط بر روی ویدئو است و اینستاگرام نیز در ابتدا به صورت اختصاصی فقط بر روی اشتراک گذاری عکس تمرکز داشت.
فروم‌های بحث
کاربران برای خواندن اخبار، نظرات دیگران و مشارکت در بحث‌ها و ارائه نظرات خود در این گونه پلتفرم‌ها فعالیت میکنند. به طور مثال بیشتر سوالاتی که کاربران (در هر زمینه‌ای) ممکن است داشته باشند، در پلتفرم‌های ردیت و Quora توسط دیگر کاربران پاسخ داده شده.
شبکه‌های کشف و ذخیره محتوا
کاربران از این پلتفرم‌ها برای کشف، ذخیره، به اشتراک گذاری و بحث در مورد محتواهای جدید و ترند استفاده میکنند. این پلتفرم‌ها دریایی از نوآوری و خلاقیت‌ها را خصوصاً در حیطه‌های هنری در خود جای داده‌اند و بسیاری از افراد برای الهام گیری و کشف ایده‌های جدید، از این نوع شبکه‌های اجتماعی استفاده میکنند.
شبکه‌های مرور نظرات کاربران
کاربران برای پیدا کردن و خواندن نظرات دیگران در مورد برندها، محصولات و خدمات مختلف و یا نظر دادن راجع به برندها، محصولات و خدمات مختلف به این پلتفرم‌ها مراجعه میکنند.
به طور مثال، در این پلتفرم‌ها می‌توانید نظرات کاربران را راجع به رستوران‌های مختلف، مقاصد گردشگری و چیزهایی نظیر این‌ها بخوانید.
شبکه‌های وبلاگ نویسی
کاربران برای نوشتن و انتشار نظرات و محتواهای خود و یا خواندن و استفاده کردن از محتواهای دیگران، از این گونه وبسایتها و پلتفرم‌ها استفاده میکنند.
این پلتفرم‌ها این اختیار را به کاربران اینترنت داده‌اند که به صورت رایگان محتواهای خود را منتشر کنند و آن را در اختیار تعداد زیادی از افراد قرار دهند.
شبکه‌های خرید و فروش
این گونه وبسایتها شاید در نگاه اول، فروشگاه‌های اینترنتی به حساب بیایند و کسی به عنوان شبکه اجتماعی روی آنها حساب باز نکند.
اما واقعیت این است که در بسیاری از این وبسایتها، امکان دنبال کردن برندهای مختلف و یا به اشتراک گذاری نظرات و همچنین سوال پرسیدن و پاسخ دادن به سوالات دیگر کاربران وجود دارد. بنابراین این وبسایتها و پلتفرم‌ها نیز در دسته شبکه‌های اجتماعی قرار می‌گیرند.
شبکه‌های مبتنی بر علایق
کاربران برای ارتباط با دیگر افراد حول یک علاقه یا علایق مشترک از این نوع پلتفرم‌ها استفاده میکنند. مثلاً در پلتفرم گودریدز، کاربران از طریق به اشتراک گذاری نظرات خود راجع به کتاب‌ها و خواندن کتاب‌های جدید، با هم ارتباط برقرار میکنند. همین اتفاق در شبکه اجتماعی Last.fm بر اساس علایق کاربران در زمینه موسیقی می‌افتد.
شبکه‌های اقتصادی
کاربران برای تبلیغ، پیدا کردن، به اشتراک گذاشتن، خرید یا فروش محصولات و یا خدمات مختلف، از این نوع پلتفرم‌ها استفاده می‌کند.
مثلاً در پلتفرم Airbnb شما می‌توانید به دنبال اجاره موقت مسکن باشید. از طریق آن می‌توانید نظرات دیگر کاربران راجع به مقصد مورد نظرتان را بخوانید و بعد از استفاده نیز نظرات خود را بنویسید. همچنین اگر دارای مسکن باشید، می‌توانید آن را به صورت موقت به کاربران اجاره دهید و این محصول خود را در این پلتفرم عرضه کنید.
شبکه‌های فعالیت به صورت ناشناس
کاربران از این شبکه‌ها برای ارائه نظرات و یا خواندن نظرات دیگران حول مسائل و یا محصولات و برندهای مختلف به صورت ناشناس استفاده میکنند.
در حالی که هویت کاربران در شبکه‌های اجتماعی دیگر مشخص است و کاربران در قبال محتواهای منتشر شده از سوی خود مسئول هستند، اما در این شبکه‌های اجتماعی هویت کاربران ناشناس باقی می‌ماند. که این مسئله با انتقاداتی نیز همراه شده است.
منظور از فعالیت در شبکه های اجتماعی چیست؟
به طور کلی، منظور از فعالیت در شبکه اجتماعی مجازی صرفاً داشتن یک حساب کاربری در آن نیست. بلکه بایستی به طور منظم و با تولید محتوا، حضور خودتان را اعلام نمایید.
صرفا داشتن یک حساب کاربری در پلتفرم شبکه های اجتماعی، به این معنی نیست که فروش و بازدهی کسب‌و‌کار شما ناگهان، افزایش خواهد یافت. حتی ممکن است باز کردن حساب کاربری آن هم بدون فعالیت، باعث تاثیر منفی بر روی دیدگاه مشتریان در مورد کسب و کار شما بشود.
واقعیت این است که، اگر شما قصد فعالیت در شبکه‌های اجتماعی را ندارید بهتر است اصلا دکمه‌ی آنها را در وب‌سایت خود قرار ندهید. در واقع، شبکه‌های اجتماعی دارای مکانیزم و الگوریتم های خاصی هستند که فعالیت شما را بررسی میکنند.
به عنوان مثال، شبکه اجتماعی اینستاگرام از طریق هوش مصنوعی خودش حساب هایی که فعالیتی در آنها انجام نشود را به خوبی تشخیص می‌دهد. حتی در برخی مواقع عدم به روز رسانی محتوای حساب، منجر به بسته شدن آن می گردد.
از مهمترین ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی که به هنگام استفاده از آن بایستی دقت کنید باید با مشتریان خود در تعامل باشید و از آنها، همیشه نظرخواهی کنید.
مثلا تصویری از دو محصول جدید خود گذاشته و از دنبال کنندگان سوال کنید، کدام را بیشتر دوست دارند. این کار، راه را برای ارتباط‌های آینده باز کرده و به شما کمک می‌کند سلایق و نیازهای مشتریان خود را بهتر بشناسید.
اهداف شبکه های اجتماعی
اهداف بسیار زیادی را می توان برای شبکه اجتماعی مجازی نام برد که برخی از مهم ترین آنها را فهرست میکنیم:
- فراهم کردن بستری برای اینکه افراد بتوانند نظرات خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند.
- ایجاد یک پایگاه داده از کاربران و خصوصیات آنها که می توان از آنها برای آنالیز جامعه و برنامه‌ریزی های بعدی استفاده نمود.
- ایجاد رفاه و امکانات بیشتر برای سرعت بخشیدن به انتقال اطلاعات.
- به وجود آمدن نوعی عدالت و برابری که هر فرد بتواند ایده‌های خودش را مطرح نماید.
- آشنا نمودن جوامع مختلف با آیین و رسوم یکدیگر.
به نظر می رسد که شبکه اجتماعی مجازی گامی دیگر در جهت تبدیل شدن دنیا به یک جزیره کوچک و کوچکتر بوده است. به طور کلی، شبکه های اجتماعی دارای مزایای متنوعی هستند که مورد پسند بسیاری از افراد جامعه قرار گرفته اند.
با این حال، گاهی اوقات صحبتهایی در مورد برخی از شبکه‌های اجتماعی می‌شود که زیاد خوشایند نیست. به عنوان مثال، بعضی مواقع هدف دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران را جزء ویژگی های شبکه های اجتماعی می دانند.
هدف شما از شبکه های اجتماعی باید ارایه محتوای مناسب و کاربر پسند برای مشتریان باشد و آنها را با محتوا درگیر و نیز جذب کند. این درگیر کردن باید تا حدی باشد که آنها را مجذوب کرده و باعث به اشتراک گذاشتن محتوای شما شود.
اهمیت شبکه های اجتماعی
همانطور که میدانید، علم و فناوری به سرعت در حال پیشرفت است. به طوری که بسیاری از کارهای روزمره انسان، از طریق کامپیوتر ها و فضای مجازی انجام می‌گیرد. بنابراین، سیل عظیمی از کاربران با نیازمندی های مختلف در فضای اینترنت وجود دارند.
واضح است که همین کاربران، مشتریان بالقوه برای کسب و کارهای مختلف هستند و می توان با مدیریت صحیح آنها را به مشتریان فعال تبدیل نمود. ضمن اینکه شبکه اجتماعی مجازی یکی از ابزارهای بسیار قدرتمند برای رصد کردن امورات نهادهای مختلف می باشد.
سرعت در اجرا و صرفه جویی در هزینه های مختلف، از مزایای مهم این شبکه ها است. به عنوان مثال، فرض کنید که گروهی متشکل از پرسنل کسب و کار خودتان تشکیل داده اید.
در صورتی که بخواهید پیامی را به افراد ارسال نمایید، نیاز به صرف هزینه و زمان برای ارسال پیام های کاغذی ندارید. بلکه فقط با لمس چند دکمه اطلاع رسانی و هماهنگی را انجام می دهید.