ماه های بارداری و هر آنچه که باید بدانید

رشد و وزن جنین در دوره‌های مختلف بارداری

از آنجا که دوران بارداری یک تجربه جدید است، اتفاقاتی که در آن رخ می‌دهد نیز هیجان‌انگیز و ناشناخته است. مادر در این دوران اتفاقات زیادی را تجربه می‌کند تا جنین خود را سالم به دنیا بیاورد. یکی از جالب‌ترین بخش‌های بارداری، بزرگ شدن و رشد جنین، درون بدن مادر است. ما در این مقاله در خصوص وزن جنین در هفته‌های بارداری صحبت می‌کنیم، و می‌گوییم هر اندام او بر اساس جدول ماه های بارداری چه زمانی شکل می‌گیرد و چگونه رشد می‌کند.

مراحل بارداری

به طور کلی بارداری به سه دوره اصلی تقسیم می‌شود. از آنجا که طول یک بارداری نرمال 9 ماه است، هر کدام از این دوره‌ها به سه ماه تقسیم می‌شوند. در هر دوره، وضعیت مادر و جنین متفاوت است و ممکن است غربالگری‌ها یا آزمایشات خاصی برای هر دوره انجام شود.

سه ماهه اول بارداری

سه ماهه اول بارداری از هفته اول آغاز و تا پایان چهارده هفتگی است. در هفته هفتم بهتر است به پزشک مراجعه کرده و شرایط جنین توسط پزشک بررسی شود. همچنین در این هفته باید آزمایش‌های بارداری (شامل آزمایش تیروئید، دیابت، گروه خون و … ) انجام شود. معمولا در هفته دوازدهم بارداری، سونوگرافی انجام می‌شود. این سونوگرافی چین پشت گردن جنین را از نظر امکان ابتلا به برخی از بیماری‌ها بررسی می‌کند.

همزمان با این سونوگرافی، آزمایش غربالگری سه ماهه اول انجام می‌شود. آزمایش غربالگری یک آزمایش خون است که ریسک سندروم داون (Down’s syndrome)، تریزومی 18 (trisomy-18 syndrome) و تریزومی 13 (trisomy-13 syndrome) را اندازه‌گیری می‌کند. زمانی که برای سونوگرافی اول مراجعه می‌کنید (حدودا در هفته دوازدهم بارداری)، پزشک قد و وزن جنین شما را به صورت تخمینی اعلام خواهد کرد. این قد و وزن، اساس تمام نمودارهای بعدی در دوره بارداری شما خواهد بود.

سه ماهه دوم بارداری

سه ماهه دوم بارداری از هفته سیزدهم شروع و تا هفته بیست و هشتم ادامه دارد. در این زمان، مادران باردار می‌توانند حرکات جنین را حس کنند. همچنین در این دوره، احتمال داشتن تهوع و بی‌حالی صبحگاهی بسیار کم می‌شود و بنابراین، مادر نشاط بیشتری دارد. در آخر، از آنجا که هنوز شکم مادر بزرگ نشده و جنین وزن زیادی ندارد، بنابراین تحرک مادر نیز بیشتر و راحتتر خواهد بود.

بین هفته‌های 18 تا 22 بارداری، پزشک از شما می‌خواهد که یک سونوگرافی انجام دهید تا میزان رشد و پیشرفت جنین را بسنجد. همچنین در این تاریخ، جنسیت جنین‌تان نیز مشخص خواهد شد. سونوگرافی دوم که به آن سونوگرافی آنومالی (Anomaly scan) گفته می‌شود، در هفته بیستم بارداری انجام خواهد شد. در این دوران، جنین فعالیت زیادی دارد و بنابراین، محاسبات دقیق نخواهد بود. در این سونوگرافی، محاسبات زیر انجام خواهد شد:

• دور سر جنین
• دور شکم جنین
• طول استخوان ران جنین

سه ماهه سوم بارداری

سه ماهه سوم بارداری از هفته بیست و نهم تا هفته چهلم است. در این سه ماه، بدن مادر و جنین خود را برای زایمان آماده می‌کنند. در این دوره جنین می‌تواند:

ببینید، بشنود، انگشت خود را بمکد و گریه کند.

معمولا در صورتی که سونوگرافی اول و دوم طبیعی است، نیاز به سونوگرافی سوم نیست. اما ممکن است پزشک تشخیص دهد که سونوگرافی سوم نیز انجام شود. بهترین زمان انجام سونوگرافی سوم، بعد از هفته سی‌ام بارداری است. پزشک در این سونوگرافی به بررسی سلامت جنین، وضعیت رشد جنین، وضعیت جفت و مایع آمنیوتیک (Amniotic fluid) را بررسی خواهد کرد. همچنین در این دوران، در مورد نوع زایمان تصمیم‌گیری خواهد شد و تست بیوفیزیک پروفایل (Biophysical profile) انجام خواهد شد.

هر چه از بارداری بگذرد، شکم مادر بزرگتر خواهد شد؛ چرا که جنین در حال رشد و بزرگ شدن است. در هفته آخر بارداری (هفته چهلم)، وزن جنین حدودا سه کیلو و نیم به اندازه‌ی هندوانه کوچک یا کدو حلوایی خواهد بود و قدی برابر با 50.2 سانت خواهد داشت.

محاسبه هفتگی بارداری

برای انجام آزمایشات و غربالگری‌ها، باید سن جنین مشخص شود. از آنجا که تاریخ دقیق لقاح مشخص نیست، بنابراین سن دقیق جنین را نمی‌توان بیان کرد. پزشکان برای راحتی کار یک پروسه مشخص و ثابت را برای اندازه‌گیری سن جنین به کار می‌برند. در حقیقت، هفته‌ی اول آخرین پریود را همان هفته‌ی اول بارداری در نظر می‌گیرند. بنابراین در هفته اول و احتمالا هفته دوم بارداری، جنین هنوز تشکیل نشده و شما باردار نیستید. اما این دو هفته، هفته‌های ابتدایی بارداری خواهند بود.

تقویم بارداری هفته به هفته شما

بارداری زمان هیجان انگیزی است که پر از نقاط عطف و یادمان های بسیاری است. کودک شما با سرعت بالایی در حال رشد و نمو است. در اینجا خلاصه ای از آنچه کودک در هر هفته انجام می دهد، آورده شده است. به یاد داشته باشید که قد، وزن و سایر تکوین ها تنها یک میانگین هستند. کودک شما با سرعت خود رشد خواهد کرد.

تقویم بارداری هفته به هفته

هفته های 1 و 2

اگرچه در هفته های اول و دوم باردار نیستید، اما پزشکان از شروع آخرین قاعدگی برای تعیین تاریخ بارداری استفاده می کنند. فولیکول های موجود در تخمدان ها تا زمانی که یک یا دو فولیکول بالغ شده و حین تخمک گذاری آزاد شوند، رشد می کنند. این رخداد حدود 14 روز پس از شروع قاعدگی رخ می دهد.

هفته 3

بارداری در ابتدای هفته سوم- پس از تخمک گذاری – که تخمک آزاد شده و توسط اسپرم پدر بارور می شود، روی می دهد. پس از لقاح، جنس، رنگ مو، رنگ چشم و سایر خصوصیات کودک توسط کروموزوم ها تعیین می شود.

هفته 4

کودک شما به تازگی در پوشش رحم لانه گزینی کرده است و اکنون یک قطب جنینی کوچک به طول حدود 1/25 اینچ است. هم اکنون قلب آنها همراه با جوانه های بازو و پا، مغز و طناب نخاعی در حال شکل گیری است.

هفته 5

برای درک اندازه کودک، به سر خودکار نگاه کنید. اکنون این جنین دارای سه لایه است. اکتودرم به پوست و سیستم عصبی آنها تبدیل می شود. مزودرم استخوان ها، عضلات و سیستم تولید مثل را ایجاد می کند. اندودرم غشاهای مخاطی، ریه ها، روده ها و بخش های دیگر را بوجود می آورد.

هفته 6

در هفته 6ام، ضربان قلب کودک معمولاً ممکن است به صورت یک تپش سریع در سونوگرافی تشخیص داده شود.

هفته 7

چهره کودک در این هفته به آرامی مشخص می شود. دست ها و پاهای آنها شبیه پارو هستند و کمی بزرگتر از نوک یک مداد پاک کن هستند.

هفته 8

کودک شما اکنون از رویان به جنین ارتقاء یافته است و طول آن از فرق سر تا نشیمنگاه یک اینچ است و وزن آن کمتر از 1/8 اونس است.

هفته 9

قلب کودک به طور منظم می تپد، انگشتان دست و پای او در حال جوانه زدن هستند و تکوین سر و مغز او ادامه دارد. به زودی همه اعضای بدن با هم شروع به کار می کنند.

هفته 10

پسر یا دختر؟ دستگاه تناسلی کودک در این هفته تکوین خود را آغاز می کند، اگرچه هنوز نمی توانید در سونوگرافی جنسیت را تشخیص دهید.

هفته 11

کودک شما حدود 2 اینچ طول و 1/3 اونس وزن دارد. بیشتر طول و وزن مربوط به ناحیه سر است.

هفته 12

کودک 3 اینچ طول و حدود 1 اونس وزن دارد. تارهای صوتی او شروع به شکل گیری می کنند و کلیه های آنها هم اکنون کار می کنند.

هفته 13

به سه ماهه دوم خوش آمدید! کودک شما ادرار در مایع آمنیوتیک را آغاز کرده و روده های وی از طناب نافی به شکم منتقل شده است. پر خطرترین بخش بارداری شما به پایان رسیده است و احتمال سقط جنین به تنها 1 تا 5 درصد کاهش یافته است.

هفته 14

وزن کودک در این هفته تقریباً 1 و نیم اونس، و اندازه وی حدوداً 3 و نیم اینچ است.

هفته 15

اگر در این هفته سونوگرافی انجام دهید، ممکن است بتوانید اولین استخوان های کودک خود را مشاهده کنید.

هفته 16

اندازه ی کوچولوی شما از فرق سر تا نشیمنگاه 4 تا 5 اینچ، و وزن وی حدود 3 اونس است. چه اتفاقی در این هفته روی می دهد؟ آنها حرکت مکیدن با دهان خود را آغاز کرده اند.

هفته 17

ذخایر چربی که کودک را گرم نگه داشته و به او انرژی می دهد، شروع به تجمع در زیر پوست می کنند. وزن کودک 7 اونس است و 5 و نیم اینچ طول دارد.

هفته 18

این هفته، هفته ی بزرگی برای حواس کودک شماست. گوش در حال تکوی هستند و ممکن است صدای شما را بشنوند. چشم آنها ممکن است تشخیص نور را آغاز می کنند.

هفته 19

شاید برای شما سؤال شده باشد که چگونه پوست کودک برای این مدت زمان طولانی در معرض مایع آمنیوتیک قرار خواهد داشت. در این هفته، ورنیکس کازئوزا بدن آنها را می پوشاند. این مواد مومی به عنوان سد محافظی در برابر چروک شدن و خراشیدن عمل می کنند.

هفته 20

با کودک خود صحبت کنید. از این هفته آنها می توانند صدای شما را بشنوند! وزن کودک در این هفته حدود 9 اونس است و اندازه ی وی به 6 اینچ رسیده است. تا الان باید بتوانید لگد زدن در داخل رحم خود را احساس کنید.

هفته 21

کودک شما اکنون قادر به انجام عمل بلع است و موهای ظریفی به نام لانگو دارد که بخش عمده ی بدن را می پوشاند. تا پایان این هفته کودک شما از فرق سر تا نشیمنگاه حدود 7 و نیم اینچ طول دارد و وزن او به یک پوند کامل می رسد.

هفته 22

اگرچه کودک هنوز کارهای زیادی دارد که باید انجام دهد، اما عکس های سونوگرافی بیش از آنچه تصور کنید شبی کودک هستند.

هفته 23

در این مرحله احتمالاً به دلیل حرکاتی که کودک در اندام های خود می دهد، لگد و ضربات زیادی احساس خواهید کرد. نوزادانی که در 23 هفتهگی متولد می شوند می توانند ماه ها در مراقبت های ویژه زنده بمانند، اما ممکن است ناتوانایی هایی نیز داشته باشند.

هفته 24

کودک شما اکنون1 فوت طول، و 1 و نیم پوند وزن دارد. جوانه های چشایی آنها روی زبان شکل گرفته است و اثر انگشت و رد پای آنها تقریباً کامل شده است.

هفته 25

اکنون رفلکس از جا پریدن کودک شما در حال تکامل است. همچنین ممکن است متوجه شوید که آن ها زمان های استراحت و فعالیت خاصی دارند.

هفته 26

اندازه ی کوچولوی شما در این هفته تقریباً 13 اینچ است و وزن آن تنها اندکی کمتر از 2 پوند است. شنوایی کودک شما در این زمان بهبود یافته است و ممکن است صدای شما را تشخیص دهند. برای سرگرمی سعی کنید برای آنها آواز یا کتاب بخوانید.

هفته 27

تکوین ریه ها و سیستم عصبی کودک در این هفته همچنان ادامه می یابد. اکنون زمان خوبی برای پیگیری حرکات کودک است. اگر متوجه کاهش حرکت شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.

هفته 28

مغز کودک در این هفته شروع به تکوین می کند. برجستگی ها و تورفتگی های عمیق در حال شکل گیری هستند و میزان بافت در حال افزایش است.

هفته 29

شما در پایان کار هستید! در شروع سه ماهه سوم بارداری، اندازه ی کودک شما 10 اینچ است و کمی بیش از 2 پوند وزن دارد.

هفته 30

وزن کودک در این هفته 3 پوند است و اندازه ی او به 10 و نیم اینچ رسیده است. چشمان آنها در ساعت بیداری باز است و مغز استخوان آنها در حال جمع آوری گلبول های قرمز خون است.

هفه 31

اندازه کودک از فرق سر تا نشیمنگاه 15 تا 17 اینچ است و وزن وی حدوداً به 4 پوند می رسد. چشم ها اکنون می توانند متمرکز شوند و احتمالاً رفلکس هایی مانند مکیدن انگشت شست آغاز می شوند.

هفته 32

در صورتی که کودک شما بعد از 32 هفتهگی متولد شود شانس زیادی برای زنده ماندن با کمک پزشکی دارد. سیستم عصبی آنها به اندازه ای تکامل یافته است که بتواند دمای بدن آنها را تنظیم کند.

هفته 33

احتمالاً بدانید که کودک شما زیاد می خوابد، اما آیا می دانید که ممکن است آن ها خواب ببینند؟ این موضوع حقیقت دارد! ریه های آنها نیز تا این مرحله تقریباً تکامل یافته است.

هفته 34

اندازه ی کودک در این هفته تقریباً 17 اینچ است. ناخن انگشتان آنها تماماً تا نوک انگشتان آنها تکامل یافته است و ورنیکس ضخیم تر از قبل شده است.

هفته 35

اکنون سریع ترین مرحله افزایش وزن کودک – تا 12 اونس در هر هفته – آغاز می شود. در حال حاضر، آنها حدود 5 پوند و 5 اونس هستند. عمده چربی آنها در اطراف شانه ها تجمع می یابد.

هفته 36

طول کودک از فرق سر تا نشیمنگاه به 17 تا 19 اینچ می رسد و وزن آن 5 تا 6 پوند است. فضای موجود در رحم در حال اتمام است، بنابراین ممکن است آن ها اندکی کمتر از حد طبیعی حرکت داشته باشند. در مورد شمارش ضربات برای ارزیابی سلامت جنین با پزشک خود صحبت کنید.

هفته 37

کودک شما اکنون حدود نیم اونس چربی در هر روز اضافه می کند. و ارگان های اصلی کودک آماده کار در خارج از رحم هستند.

هفته 38

در هفته 38، کودک بیش از 18 تا 20 اینچ طول و وزن معادل 6 پوند و 6 اونس دارد.

هفته 39

تبریک می گویم! کودک شما رسماً ترم کامل است.

هفته 40ام و پس از آن

طول اکثر نوزادان متولد شده در هفته 40ام حدود 19 تا 21 اینچ و وزن آنها بین 6 تا 9 پوند است. معمولاً وزن پسرها بیشتر از دخترها است. به خاطر داشته باشید که تنها 5 درصد از نوزادان در موعد مقرر به دنیا می آیند. از اینکه چند روز یا حتی یک هفته زودتر یا دیرتر از موعد مقرر زایمان کنید، شگفت زده نشوید.