اصطلاحات رایج شبکه های کامپیوتری

آشنایی با اصطلاحات کاربردی و رایج در شبکه و اینترنت

امروزه در راستای گسترش انواع خدمات مبتنی بر اینترنت و شبکه در اطراف ما و احساس نیاز به آشنایی با مفاهیم آن در جهت استفاده صحیح و بهینه تر از این تکنولوژی، در مقاله ذیل برای شما عزیزان برخی اصطلاحات رایج شبکه و اینترنت که در استفاده و پشتیبانی شبکه کاربرد دارد را به اختصار توضیح خواهیم داد.

در ذیل به معرفی برخی اصطلاحات اینترنت و شبکه خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.

1. ISP یا Internet Service Provider: شرکت تامین کننده اینترنت
2. LAN یا Local Area Network: شبکه محلی کوچک در مقیاس خانه یا دفتر
3. MAN یا Metropolitan Area Network: شبکه متوسط در مقیاس شهر یا استان
4. WAN یا Wide Area Network: شبکه وسیع و گسترده در مقیاس کشوری و قاره ای
5. IP یا Internet Protocol: آدرسی برای دستیابی به کامپیوترهای دیگر در بستر شبکه یا اینترنت می باشد.
6. IPv4: آدرس آی پی ورژن 4 از عدد تشکیل شده و با فضای محدود مواجه است.
7. IPv6: آدرس آی پی ورژن 6 از عدد و حروف تشکیل شده و فضایی بسیار بسیار وسیع را پوشش می دهد.
8. Modem: این دستگاه وظیفه تبدیل دیتا را از آنالوگ به دیجیتال و بالعکس بر عهده دارد.
9. Router: از روتر برای تبادل و مسیردهی به ورودی و خروجی ترافیک شبکه استفاده می شود.
10. Gateway: دروازه ای جهت ارتباط بین دو شبکه به یکدیگر
11. Bridge: در لایه دوم مدل OSI قرار دارد که با جدول بسیار ساده روتینگ بر اساس مک آدرس کار می کند.
12. Subnet Mask: مشخص کننده کلاس IP و جداکننده Network و Host می باشد.
13. VPI: مشخص کننده مسیر مجازی یک Packet تا ISP
14. VCI: مشخص کننده کانال مجازی یک Packet تا ISP
15. SNR Margin: میزان سیگنال به نویز خط تلفن
16. Destination IP Address: آی پی مقصد می باشد.
17. Source IP Address: آی پی مبدا می باشد.
18. Servicename: نام شرکت سرویس دهنده می باشد.
19. Username: نام کاربری
20. Password: رمز عبور
21. SSID: نام شبکه وایرلس
22. Dynamic IP Address: آدرس IP متغیر می باشد.
23. Static IP Address: آدرس IP ثابت می باشد.
24. PPPoE/PPPoA: پروتکلی جهت اتصال اتوماتیک به اینترنت با استفاده از نام کاربری و کلمه عبور می باشد.
25. Transmit Power: توان خروجی وایرلس می باشد.
26. Authentication Type: استاندارد رمزنگاری ارتباطات بی سیم می باشد.
27. Firmware Upgrade: به روزرسانی نسخه نرم افزاری دستگاه می باشد.
28. Backup: تهیه فایل پشتیبان از تنظیمات دستگاه می باشد.
29. Restore: بازیابی پشتیبان گرفته شده از دستگاه می باشد.
30. Status: وضعیت دستگاه را نشان می دهد.
31. NAT یا Network Address Translation: برای اشتراک گذاری یک IP با سایر دستگاه ها استفاده می شود.
32. DHCP یا Dynamic Host Configuration Protocol: وظیفه DHCP اختصاص یک IP اتوماتیک به دستگاه های متصل به روتر می باشد.
33. Hostname: نام یا برچسبی می باشد که به یک IP تعلق می گیرد.
34. Domain Name: نام دامنه یا وب سایت می باشد.
35. DNS یا Domain Name System: از DNS برای تبدیل نام دامنه که قابل خواندن برای ما می باشد به IP استفاده می شود.
36. Ethernet: به درگاهی که کابل شبکه به آن متصل می گردد Ethernet می گویند.
37. Network Interface یا Nework Adaptor: به شکل اتصال به شبکه که بصورت بی سیم Wifi یا کابل Ethernet می باشد و هر کدام یک IP منحصر به فرد دارد network interface می گویند.
38. Localhost: نام یا برچسبی می باشد که به یک IP اشاره می کند و اغلب به دستگاه مورد استفاده اصلی اشاره می کند.
39. MAC یا Media Access Control: هر دستگاه دیجیتال برای اتصال به شبکه دارای یک آدرس منحصر به فرد به نام مک می باشد.
40. Packet: کوچک ترین واحدهای اطلاعات که بین دستگاه ها تبادل می شود.
41. Firewall: فایروال یا دیوار آتشین به صورت نرم افزاری یا سخت افزاری قایل تهیه می باشد و ترافیک شبکه را می تواند در بخش های مشخص شده مسدود نماید.
42. HTTP یا Hypertext Transfer Protocol: پروتکلی جهت ایجاد ارتباط، دریافت و ارسال اطلاعات بین سرور و کلاینت می باشد.
43. URL یا Uniform Resource Locater: آدرس وب سایت می باشد.
44. Server: سرور یک کامپیوتر قدرتمند است که منابع خود را در اختیار کاربران قرار می دهد.
45. Switch: برای اتصال کامپیوترها به یکدیگر از سوئیچ استفاده می شود.
46. Bandwidth: به میزان دریافت و ارسال اطلاعات در واحد زمان گفته می شود.
47. Shared Bandwidth: پهنای باند اشتراکی و ارزان قیمت تر از اختصاصی
48. Dedicated Bandwidth: پهنای باند اختصاصی
49. ADSL: اینترنت بر بستر خطوط تلفن
50. VLAN یا Virtual Local Area Networks: مجازی سازی چندین شبکه بر روی یک رابط فیزیکی
51. VRRP یا Virtual Router Redundancy Protocol: مجازی سازی چندین روتر بر روی شبکه
52. MESH: شبکه از روترهای به هم پیوسته برای پوشش دهی اینترنت در محوطه می باشد.
53. MPLS یا MultiProtocol Label Switching: بستر ارتباطی خصوصی جدا از اینترنت می باشد که تنها از طرف مخابرات یا شرکت های بزرگ ارائه می شود.
54. QUEUE: محدود کردن سرعت انتقال اطلاعات روی IP
55. Terminal: اجرای دستورات در محیط کد نویسی
56. IP TUNNEL: از این پروتکل برای دسترسی به پروتکل های خارجی که در بستر شبکه در دسترس نیست، استفاده می شود.
57. LTE یا Long Term Evolution: یک استاندارد در بستر شبکه 4G می باشد.
58. 4G: نسل چهارم شبکه موبایل می باشد.
59. 3G: نسل سوم شبکه موبایل
60. 2G: نسل دوم شبکه موبایل
61. DHCP یا Dynamic Host Configuration Protocol: وظیفه اختصاص IP به صورت اتوماتیک را در شبکه بر عهده دارد.
62. DHCP Client: وظیفه دریافت IP از یک DHCP Server را برعهده دارد.
63. DHCP Server: وظیفه اختصاص IP به کلاینت ها را برعهده دارد.
64. HotSpot: انتشار بی سیم اینترنت در محیط برای دسترسی کاربران
65. IP Security یا IPsec: نوعی پروتکل برای ایجاد Tunnel ما بین دو نقطه می باشد.
66. Neighbor: جهت شناسایی روترهای همسایه در شبکه می باشد. به شرطی که گزینه neighbor در آنها فعال باشند.
67. POOL: یک رنج از IP می باشد که در سرویس هایی همچون DHCP ,PPP, Hotspot مورد استفاده قرار می گیرد.
68. SMB یا Server Message Block: پروتکلی برای اشتراک گذاری فایل ها در شبکه می باشد.
69. SNMP یا Simple Network Management Protocol: جهت جمع آوری اطلاعات مانیتورینگ کانفیگ های کلاینت بر اساس IP می باشد.
70. Socket Secure یا Socks: پروتکلی امن جهت ارتباط غیر مستقیم کلاینت ها با مقصد (Socks نسبت به رول های فایروال ارجهیت دارد.)
71. TFTP یا Trivial File Transfer Protocol: پروتکلی جهت انتقال فایل های Boot یا تنظیمات سوئیچ، IP Phone و غیره در شبکه داخلی را می گویند.
72. UPnP یا Universal Plug and Play: اجرا و اتصال همگانی تجهیزات موجود در شبکه
73. Traffic: میزان انتقال اطلاعات در بستر شبکه
74. WEB Proxy: امکان مدیریت سرویس های Http در شبکه را به وجود می آورد.
75. ARP یا Address Resolution Protocol: در روتر، IP دستگاه هایی که به آن شبکه متصل اند به همراه مک آدرس در ARP Table ثبت می شود.
76. Cloud: فضای ذخیره سازی ابری
77. Address: برای مشاهده آدرس IP های اختصاص داده شده به Interface ها بکار می رود.
78. Logging: محیطی برای تبدیل Log به SysLog می باشد.
79. Ports: درگاه هایی که توسط دستگاه پشتیبانی می شوند.
80. Reboot: آغاز بکار مجدد در دستگاه
81. Reset Configuration: برگرداندن تنظیمات دستگاه به تنظیمات اولیه کارخانه
82. SNTP Client: برای تنظیم ساعت و تاریخ دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد.
83. Schedular: جدول زمان بندی اجرای دستورات به صورت اتوماتیک می باشد.
84. Watchdog: ابزاری جهت نظارت بر روی دستگاه می باشد که در صورت هنگ کردن، دستگاه را ریبوت کرده و از طریق ایمیل به ادمین شبکه اطلاع رسانی می نماید.
85. BTest Server: وظیفه صدور مجوز جهت تست پینگ و پهنای باند را دارد.
86. Bandwidth Test: تست پهنای باند از طریق مقصد به IP مبدا می باشد.
87. Flood Ping: به کاربر اجازه می دهد که تعداد و سایز مشخصی از پاکت ها را به صورت یکباره به سمت یک IP مشخص ارسال نمایید.
88. IP Scan: با استفاده از پروتکل ICMP آی پی های متصل به آن Interface را پیدا خواهد کرد.
89. MAC Server: وظیفه غیرفعال سازی ورود به میکروتیک از طریق مک آدرس را دارد.
90. Netwatch: ابزاری جهت بررسی وضعیت یک شبکه و یا سیستم جهت پایداری ارتباط بین میکروتیک و یک دستگاه دیگر در آن شبکه و اطلاع دادن از قطع ارتیاط آن دستگاه از شبکه می باشد.
91. Packet Sniffer: امکان بررسی و آنالیز Packet ها از طریق یک Interface مشخص در شبکه را می گویند.
92. Ping: یکی از مهم ترین ابزارهای ادمین شبکه جهت بررسی اتصالات شبکه می باشد.
93. Ping Speed: تست سرعت ارسال بزرگ ترین بسته و کوچک ترین بسته یک IP را برعهده دارد.
94. Router Management Overlay Network یا RoMON: با استفاده از این پروتکل می توانید تمام تجهیزات میکروتیک استفاده شده در کل شبکه خود را مشاهده و مدیریت نمایید. این پروتکل در لایه 2 به صورت مک و هم در لایه 3 شبکه استفاده می شود.
95. Telnet: این ابزار توانایی اتصال به تجهیزات دیگر در شبکه از طریق SSH، Telnet و MAC Telnet را دارد.
96. Traceroute: با استفاده از این ابزار مسیر بسته ها را می توان بررسی کرد.
97. Bidirectional Forwarding Detection یا BFD: پروتکل تشخیص سریع قطع شدن ارتباط بین روترهای همسایه می باشد. این پروتکل با ارسال بسته های Hello در بازه های زمانی بسیار کوتاه به یکدیگر سلامت مسیر را تایید می کند و در صورت عدم دریافت بسته روتر متوجه قطع شدن ارتباط با روترهای مجاور می شود.
98. Border Gateway Protocol یا BGP: یک پروتکل مسیریابی از نوع خارجی است که ارتباط بین سیستم های مستقل را فراهم می کند.
99. Open Shortest Path First یا OSPF: یک پروتکل مسیریابی داخلی است که اطلاعات مسیریابی را تنها بین روترهای متعلق به همان سیستم توزیع می کند.

اگر نیاز به خدمات شبکه کامپیوتری دارید بهتر است کمی با این اصطلاحات نیز آشنا شوید. درک پایه‌ای از شبکه برای هر کسی که با کامپیوتر کار می‌کند مهم است. شبکه نه تنها به دریافت خدمات در اینترنت کمک می‌کند، بلکه به شما بینشی برای تشخیص مشکلات را می‌دهد.

در اینجا یک مرور کلی از برخی مفاهیم شبکه‌ای رایج ارائه می‌دهم. ما در مورد اصطلاحات پایه، پروتکل‌های مشترک، و مسئولیت‌ها و ویژگی‌های لایه‌های مختلف شبکه صحبت خواهیم کرد.

سایر اصطلاحات شبکه و پروتکل‌ها

قبل از شروع بحث درباره شبکه، باید برخی از اصطلاحات رایج را که شما در این راهنما و همچنین در راهنماها و مستندات مربوط به شبکه‌ها مشاهده می‌کنید، تعریف کنیم.

*** قبل از هر اصطلاح یک حرف “و” قرار داده‌ام که متن راست‌چین شود ***

و Connection : در شبکه، connection به قطعات اطلاعات اشاره دارد که از طریق یک شبکه منتقل می‌شود و به طور کلی نشان می‌دهد که اتصال قبل از انتقال داده ساخته شده است و در پایان انتقال داده‌ها قطع شده است.

و Packet : به طور کلی بسته (Packet)، پایه‌ای‌ترین واحدی است که در یک شبکه منتقل می شود. هنگام برقراری ارتباط با یک شبکه، بسته‌ها هستند که اطلاعات شما را از یک نقطه به نقطه‌ی دیگری حمل می کنند.

بسته‌ها دارای یک بخش Header هستند که حاوی اطلاعاتی مثل مبدأ و مقصد و … می‌باشد. بخش اصلی بسته که شامل اطلاعات واقعی است body یا payload نامیده می‌شود.

و HOP : قسمتی از یک مسیر (Path) بین مبدأ و مقصد بسته اطلاعاتی است. بسته‌های اطلاعاتی از طریق روترهای موجود در شبکه بین مبدأ و مقصد بسته پیموده می‌شود. هر بسته اطلاعاتی زمانی که از یک روتر در شبکه عبور میکند یک عمل Hop انجام میشود.

و Network Interface : در واقع همان پورت شبکه است که تجهیزات دیجیتالی را به شبکه‌های کامپیوتری متصل می کند. رابط شبکه یا Network Interface می‌تواند سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری و مجازی باشد. به عنوان مثال loopback یک رابط مجازی شبکه است.

و LAN: به معنای “شبکه محلی” یا Local Area Network است. به شبکه یا بخشی از یک شبکه اشاره دارد که در اینترنت نیست!!! یک شبکه خانگی یا اداری نمونه ای از یک شبکه LAN است.

و WAN: “شبکه گسترده ” نامیده می شود و به معنای شبکه ای است که بسیار گسترده تر از شبکه LAN است. WAN اصطلاح مناسبی برای توصیف شبکه های بزرگ و پراکنده است.

اگر گفته می شود interface به WAN متصل است، عموما فرض می شود که از طریق اینترنت قابل دسترس است اما این فرض لزوماً صحیح نمی‌باشد.

• با اتصال چندین شبکه LAN به یکدیگر می‌توان یک شبکه LAN بزرگ‌تر یا یک شبکه‌ WAN ایجاد کرد. این موضوع کاملا به ساختار شبکه‌ی ایجاد شده بستگی دارد و لزوماً اتصال چندین شبکه LAN باعث ایجاد شبکه WAN نمی‌شود.
• شبکه WAN مناسب برای توصیف شبکه‌های بزرگ و پراکنده است و خیلی از مواقع این جمله را خواهید شنید که: “اینترنت یک شبکه WAN است”؛ این جمله کاملا صحیح است اما یک شبکه‌ی WAN اینترنت نیست! یک شبکه‌ی WAN می‌تواند دسترسی به اینترنت نداشته باشد.

و Protocol: یک پروتکل مجموعه‌ای از قوانین و استانداردها است که اساسا یک زبان را تعریف می‌کند که دستگاه‌ها می توانند برای برقراری ارتباط استفاده کنند. تعداد زیادی از پروتکل‌ها در شبکه وجود دارد که در لایه‌های مختلف شبکه اجرا می‌شوند.

از پروتکل های سطح پایین میتوان TCP، UDP، IP و ICMP را نام برد. برخی از نمونه های آشنا از پروتکل های لایه application که بر اساس پروتکل های سطح پایین ساخته شده اند عبارتند از HTTP، SSH، TLS/SSL و FTP.

و Port: پورت یک آدرس در یک دستگاه واحد است که می‌تواند به یک قطعه خاص از نرم افزار متصل شود. این یک رابط فیزیکی نیست، اما اجازه می دهد که کامپیوتر(سرور و …) شما بتواند با استفاده از آن با بیش از یک برنامه ارتباط برقرار کند.

و Firewall: یک فایروال برنامه‌ایست که تصمیم می گیرد چه ترافیکی مجاز است به یک دستگاه (کامپیوتر، سرور و …) وارد و یا خارج ‌شود. به طور کلی، فایروال‌ها پورت‌هایی را که توسط برنامه خاصی بر روی سرور استفاده نمی شوند، مسدود می کنند.

و NAT: در شبکه های محلی از Private IP استفاده می‌شود و برای شبکه تعداد محدودی IP معتبر (Public) گرفته می شود و با استفاده از سرویس NAT ارتباط دستگاه‌ها به اینترنت برقرار می شود.NAT تبدیل یک IP به IP دیگر را انجام می‌دهد یا عبارتی Private IP را به Public IP تبدیل می کند. به طور مثال یک شبکه را در نظر بگیرد که دارای 20 کامپیوتر است که می خواهند از اینترنت استفاده کنند با استفاده از سرویس NAT به جای اینکه برای هر کامپیوتر یک Public IP تهیه شود کلا یک Public IP تهیه می شود و این دستگاه‌ها با استفاده از یک Public IP به اینترنت متصل می شوند. با اینکار در مصرف IP و هزینه صرفه‌جویی می‌شود.

و VPN: مخفف virtual private network است. یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) برنامه‌ای‌است که یک اتصال امن و رمزگذاری شده را در یک شبکه ناامن مانند اینترنت ایجاد می‌کند. در واقع، پروتکل ها با رمزگذاری داده ها و رمزگشایی آن در مقصد، داده ها را از طریق یک “تونل” ارسال می‌کنند و داده‌هایی که به درستی رمزگذاری نشده‌اند، نمی‌توانند وارد تونل شوند.

اصطلاحات بسیاری وجود دارد که ممکن است با آن روبرو شوید. در این مرحله، شما باید برخی از مفاهیم پایه و سطح بالا را درک کنید.

در حالی که شبکه، از نظر توپولوژی بین میزبان‌ها (hosts) اغلب به صورت افقی مورد بحث قرار می گیرد، اجرای آن به شکل عمودی در یک کامپیوتر یا شبکه لایه‌بندی می‌شود.

این به این معنی است که تکنولوژی‌ها و پروتکل‌های چندگانه‌ای وجود دارد که در بالای یکدیگر ساخته می‌شوند تا ارتباطات به راحتی کار کند. هر لایه متوالی، اطلاعات اولیه‌ی لایه بالاتر را کمی بیشتر می کند و باعث می‌شود که برای برنامه‌ها و کاربران آسان تر باشد.

زبان مورد استفاده ما برای صحبت در مورد هر یک از طرح‌های لایه‌بندی، بسته به مدل مورد صحبت متفاوت است. صرف نظر از مدل مورد استفاده برای بحث در مورد لایه‌ها، مسیر داده‌ها یکسان است.

ارسال داده از یک دستگاه از بالای پشته شروع می‌شوند و به سمت پایین حرکت می‌کنند. در پایین ترین سطح، انتقال واقعی به ماشین دیگری اتفاق می افتد.

هر لایه توانایی اضافه کردن “بسته بندی” خود را در اطراف داده‌های دریافت شده از لایه بالاتر دارد، که به لایه های پایین‌تر برای تصمیم گیری در مورد نحوه انجام کار با این داده ها کمک می‌کند.

یک روش صحبت در مورد لایه‌های مختلف ارتباطات شبکه است. OSI مخفف Open Systems Interconnect است.

این مدل هفت لایه جداگانه را تعریف می‌کند. لایه‌ها در این مدل عبارتند از:

لایه‌ هفتم یا Application: لایه کاربرد، لایه‌ای است که کاربران و برنامه‌های کاربردی با آن ارتباط برقرار می‌کنند. این لایه تنها لایه‌ای است که کاربر می‌تواند آن را بصورت ملموس حس کند و با آن ارتباط برقرار کند. از نمونه پروتکل‌هایی که در این لایه فعالیت می‌کنند می‌توان به HTTP ، FTP ، TELNET ، SNMP ، POP3 و مشابه آنها اشاره کرد.

لایه‌ ششم یا Presentation layer: لایه نمایش ، همانطور که از اسم این لایه پیداست نحوه نمایش اطلاعات را به ما نشان می‌دهد. به عنوان مثال در این لایه تعیین می‌شود که اطلاعات چگونه رمزنگاری یا فشرده‌سازی شوند. از این لایه‌ برای انتقال داده‌های سطح پایین شبکه به اطلاعاتی که برنامه‌ها انتظار دیدن آن را دارند استفاده می‌شود.

در انتهای مقاله میخواهیم یک مجموعه معتبر را بعنوان شرکت خدمات شبکه به شما معرفی کنیم. تکنویار یکی از بهترین شرکت ها میباشد.