حکم جلب سیار چه زمانی صادر میشود؟

حکم جلب سیار زمانی صادر می شود که متهم یا محکوم علیه فراری باشد یا آدرس مشخصی از او در دسترس نباشد و مقام قضایی تشخیص دهد که حضور فوری او برای روند پرونده ضروری است. این حکم به ضابطین قضایی اجازه می دهد تا فرد مورد نظر را در هر نقطه از کشور دستگیر کرده و به مرجع قضایی تحویل دهند.

حتماً تا به حال اسم «حکم جلب» به گوشتان خورده. شاید حتی فکر کنید یک اصطلاح ترسناک است، ولی در واقع یک ابزار قانونی مهم و کاربردیه که به سیستم قضایی کمک می کنه عدالت اجرا بشه. خب، حالا بین انواع مختلف حکم جلب، یکی هست که خیلی ها ممکنه باهاش مواجه بشن یا اسمش رو بشنوند: «حکم جلب سیار». اصلاً می دونید این حکم دقیقاً چیه و کی صادر میشه؟ چرا بعضی وقت ها ممکنه یه نفر با همچین حکمی دستگیر بشه و اصلاً چه فرقی با حکم جلب عادی داره؟

موضوع حکم جلب سیار، مثل خیلی از مسائل حقوقی دیگه، یکم پیچیده ست و شاید اطلاعات درست و کاملی در موردش نداشته باشیم. تو این مقاله، می خوایم از سیر تا پیاز این موضوع رو با هم بررسی کنیم. قراره بفهمیم حکم جلب سیار چیه، چه زمانی و تحت چه شرایطی صادر میشه، چقدر اعتبار داره و اگه خدای نکرده باهاش روبه رو شدیم، یا خواستیم برای کسی درخواستش رو بدیم، باید چیکار کنیم. پس اگه دنبال اطلاعات کامل و به درد بخور در مورد این موضوع هستید، جای درستی اومدید. بیایید شروع کنیم!

حکم جلب سیار چیست؟ از تعریف تا تفاوت های کلیدی

قبل از اینکه بریم سراغ اینکه حکم جلب سیار چه زمانی صادر می شود، بیایید اول ببینیم اصلاً منظور از حکم جلب سیار چیه. توی دنیای حقوق، «جلب» یعنی آوردن اجباری یک شخص به مرجع قضایی. این شخص می تونه متهم، محکوم علیه، یا حتی یک شاهد باشه که حضورش برای رسیدگی به پرونده ضروریه. خب، حالا این «سیار» بودنش چه معنی ای می ده؟

۱.۱. تعریف حقوقی حکم جلب سیار به زبان ساده

حکم جلب سیار، دستوری قضاییه که به ضابطین دادگستری (یعنی همون مامورین نیروی انتظامی) اجازه می ده تا یک فرد خاص رو، هر جا که پیدا کردن، دستگیر کنن و به مرجع قضایی تحویل بدن. این «هر جا» خیلی مهمه! یعنی دیگه محدود به یک شهر یا حوزه قضایی خاص نیست و مثل یک چتر گسترده تر عمل می کنه.

تصور کنید یک نفر جرمی مرتکب شده یا بدهی بزرگی داره و بعد از اینکه پرونده اش تو دادسرا یا دادگاه مطرح میشه، آب میشه میره زیر زمین! آدرسی ازش نیست، خبری ازش نیست و احتمال فرارش خیلی بالاست. اینجا دیگه حکم جلب سیار وارد عمل میشه تا فراری ها رو به دست قانون بسپاره.

۱.۲. تفاوت اساسی با حکم جلب عادی

شاید فکر کنید خب، جلب جلب است دیگه! اما بین حکم جلب عادی و حکم جلب سیار، تفاوت های مهمی وجود داره که دونستنش به ما کمک می کنه قضیه رو بهتر بفهمیم:

• محدوده جغرافیایی: مهم ترین تفاوت همینه. حکم جلب عادی معمولاً فقط تو همون حوزه قضایی (مثلاً یک شهرستان یا استان خاص) که صادر شده، قابل اجراست. اما حکم جلب سیار، همونطور که از اسمش پیداست، سیاره! یعنی تو کل کشور، ضابطین می تونن فرد رو دستگیر کنن.
• مدت اعتبار: معمولاً حکم جلب سیار یک مدت اعتبار مشخص داره (که بعداً مفصل تر در موردش صحبت می کنیم) و بعد از اون باید تمدید بشه. حکم جلب عادی ممکنه اعتبارش فرق کنه یا حتی تا زمان مشخص شدن تکلیف پرونده معتبر باشه.
• کاربرد: حکم جلب عادی بیشتر برای احضار اولیه یا در مواردی که آدرس مشخصی از فرد هست و اون حاضر نمیشه، کاربرد داره. حکم جلب سیار برای موارد فرار، اختفا یا عدم دسترسی به فرد صادر میشه.

۱.۳. مراجع صالح برای صدور حکم جلب سیار

مرجع صالح برای صدور حکم جلب سیار، مقام قضاییه. این یعنی:

• دادسرا: بازپرس یا دادیار که مسئول تحقیقات مقدماتی پرونده های کیفری هستن، می تونن حکم جلب سیار صادر کنن.
• دادگاه: در پرونده های حقوقی یا در مراحل بعدی پرونده های کیفری، قاضی دادگاه هم می تونه این حکم رو صادر کنه.

پس اینطور نیست که هر کسی بتونه بره حکم جلب بگیره! حتماً باید یک مقام قضایی اون رو صادر کنه و پشتش دلایل و مستندات قانونی وجود داشته باشه.

حکم جلب سیار چه زمانی صادر می شود؟ شرایط و موارد اختصاصی

حالا رسیدیم به قسمت اصلی بحثمون: دقیقاً کی و تحت چه شرایطی یک مقام قضایی تصمیم می گیره حکم جلب سیار صادر کنه؟ همونطور که گفتیم، این حکم یه جورایی آخرین تیر تو کمان دستگاه قضایی برای احضار افرادیه که به روش های عادی حاضر نمیشن یا خودشون رو مخفی کردن.

۲.۱. شرایط عمومی برای صدور هر نوع جلب (به عنوان پیش نیاز)

قبل از اینکه به فکر حکم جلب سیار باشیم، باید یک سری شرایط عمومی برای صدور هر نوع حکم جلب وجود داشته باشه:

• احضار قانونی و عدم حضور بدون عذر موجه: یعنی اول باید فرد رو به صورت قانونی احضار کرده باشن (مثلاً با فرستادن احضاریه) و اون بدون دلیل موجه حاضر نشده باشه. تا وقتی احضاریه نرفته و فرد از ماجرا بی خبره، معمولاً حکم جلب صادر نمیشه.
• ضرورت حضور فوری: تو بعضی موارد خاص، ممکنه حضور فوری یک نفر برای پیشبرد تحقیقات یا جلوگیری از ادامه جرم خیلی ضروری باشه. اینجا ممکنه حتی بدون احضار قبلی هم حکم جلب صادر بشه. مثلاً اگه کسی مرتکب قتل شده و احتمال فرارش بالاست.

۲.۲. موارد و شرایط صدور حکم جلب سیار در امور کیفری

توی پرونده های کیفری، جایی که پای جرم و مجازات در میونه، حکم جلب سیار بیشتر برای کسایی صادر میشه که سعی می کنن از دست قانون فرار کنن. مهم ترین شرایط اینجا ایناست:

• فراری بودن متهم: این مهم ترین شرطه. یعنی برای بازپرس محرز بشه که متهم واقعاً فرار کرده یا خودش رو مخفی کرده تا دستگیر نشه. این محرز بودن یعنی بازپرس باید دلایل و قرائن کافی برای این موضوع داشته باشه، نه صرفاً یک حدس و گمان.
• عدم دسترسی به محل سکونت یا کار متهم: اگه آدرس مشخصی از متهم نباشه یا اون آدرسش رو عوض کرده باشه و نشه پیداش کرد، حکم جلب سیار صادر میشه.
• استناد به ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری: این ماده قانونی دقیقاً به همین موضوع اشاره می کنه. می گه:

  در صورتی که متواری بودن متهم به نظر بازپرس محرز باشد، برگه جلب، با تعیین مدت اعتبار، در اختیار ضابطان دادگستری قرار می گیرد تا هر جا متهم را یافتند، جلب و نزد بازپرس حاضر کنند.

  این ماده سنگ بنای صدور حکم جلب سیار در پرونده های کیفریه. یعنی بازپرس باید مطمئن بشه که متهم عمداً داره از دست قانون فرار می کنه.

معمولاً تو جرائمی مثل کلاهبرداری های بزرگ، سرقت های مسلحانه، قتل، آدم ربایی یا جرائم سازمان یافته، وقتی متهم خودش رو مخفی می کنه، پای حکم جلب سیار به میان میاد. تصور کنید یه نفر میلیون ها تومن کلاهبرداری کرده و بعد از بالا کشیدن پول مردم، غیبش زده. اینجا دیگه احضاریه فایده ای نداره و باید سراغ حکم جلب سیار رفت.

۲.۳. موارد و شرایط صدور حکم جلب سیار در امور حقوقی (به ویژه دعاوی مالی)

خب، فکر نکنید حکم جلب سیار فقط برای پرونده های کیفریه. تو پرونده های حقوقی، مخصوصاً اونایی که مربوط به پول و بدهی میشن، هم ممکنه این حکم صادر بشه. شرایط اینجا کمی متفاوته:

• بعد از صدور اجراییه و عدم پرداخت محکوم به: اول باید یک حکم قطعی از دادگاه صادر بشه که مثلاً فلان شخص بدهکاره. بعد از اون، یک اجراییه صادر میشه که به بدهکار فرصت می ده بدهیش رو پرداخت کنه. اگه باز هم پرداخت نکرد، تازه نوبت به اقدامات بعدی می رسه.
• استنکاف محکوم علیه از معرفی اموال یا عدم اطلاع خواهان از اموال: یعنی بدهکار (محکوم علیه) با اینکه حکم قطعی شده، حاضر نمیشه بدهیش رو بده و حتی مالی هم برای پرداختش معرفی نمی کنه. یا شاکی (خواهان) هیچ اطلاعاتی از اموال محکوم علیه نداره. اینجاست که ماده ۲ و تبصره های قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی وارد عمل میشن.
• متواری شدن یا مخفی شدن محکوم علیه: اگه محکوم علیه برای فرار از پرداخت بدهیش، متواری یا مخفی شده باشه و پیدا کردنش سخت باشه، خواهان می تونه از دادگاه درخواست حکم جلب سیار کنه.

تو پرونده های حقوقی، برخلاف کیفری، قاضی مستقیماً حکم جلب سیار رو صادر نمی کنه مگر اینکه خواهان (شاکی) درخواست کتبی بده و بتونه ثابت کنه که محکوم علیه متواری شده یا به عمد خودش رو مخفی کرده تا بدهیش رو پرداخت نکنه. یعنی اینجا بار اثبات بیشتر روی دوش خواهان هست.

مدت اعتبار حکم جلب سیار و نحوه تمدید آن

یکی از سوالات مهمی که خیلی ها در مورد حکم جلب سیار دارن، اینه که «آقا این حکم تا کی اعتبار داره؟» یا «اگه مهلتش تموم شد، باید چیکار کنیم؟» این همون بحث مدت اعتبار حکم جلب سیار هست.

۳.۱. مدت اعتبار قانونی

برخلاف تصور بعضی ها، قانونگذار یک مدت زمان مشخص و ثابتی رو برای مدت اعتبار حکم جلب سیار تعیین نکرده. این یعنی چی؟ یعنی این موضوع کاملاً به اختیار مرجع قضایی (بازپرس یا قاضی) که حکم رو صادر می کنه، بستگی داره. خب، پس این یعنی ممکنه یه حکم جلب سیار یک ماهه صادر بشه و یکی دیگه یک ساله؟ بله، از لحاظ قانونی امکانش هست، اما معمولاً اینطور نیست.

۳.۲. مدت زمان مرسوم برای حکم جلب سیار

اگرچه قانون مدت مشخصی رو تعیین نکرده، اما تو رویه قضایی ما یک مدت زمان عرفی وجود داره. معمولاً حکم جلب سیار برای یک دوره ۶ ماهه صادر میشه. چرا ۶ ماه؟ چون این مدت زمان هم به ضابطین فرصت کافی برای پیگیری و دستگیری میده و هم از قدیمی شدن بیش از حد اطلاعات پرونده جلوگیری می کنه. بعد از ۶ ماه، اگه هنوز فرد دستگیر نشده باشه، ممکنه اطلاعات آدرس ها یا سایر سرنخ ها نیاز به بازبینی داشته باشن.

۳.۳. چطور حکم جلب سیار رو تمدید کنیم؟

اگه مدت اعتبار حکم جلب سیار تموم شد و فرد مورد نظر هنوز پیدا نشده بود، خب اون حکم دیگه بی اعتباره و باهاش نمی تونن کسی رو دستگیر کنن. تو این شرایط، شاکی یا خواهان باید دوباره به مرجع قضایی صادرکننده حکم مراجعه کنه و درخواست تمدید بده.

مراحل درخواست تمدید معمولاً به این شکله:

1. مراجعه به مرجع قضایی: باید به همون دادسرا یا دادگاهی که حکم جلب رو صادر کرده بود، برید.
2. ارائه درخواست کتبی: یک درخواست کتبی مبنی بر تمدید حکم جلب سیار ارائه بدید.
3. توجیه تمدید: باید دلایل قانع کننده ای برای تمدید ارائه بدید. مثلاً اینکه متهم یا محکوم علیه هنوز متواریه و دستگیر نشده، یا سرنخ های جدیدی به دست آوردید.
4. صدور مجدد یا تمدید: مقام قضایی با بررسی پرونده و دلایل شما، در صورت لزوم، دستور تمدید حکم یا صدور یک حکم جدید رو صادر می کنه.

پس یادتون باشه، حکم جلب سیار ابدی نیست! حواستون به مهلتش باشه تا اگه لازم شد، به موقع تمدیدش کنید.

روند و نحوه دریافت حکم جلب سیار

شاید براتون سوال باشه که خب، اگه کسی رو داریم که باید با حکم جلب سیار پیداش کنیم، باید چیکار کنیم؟ مراحلش چیه؟ آیا پیچیده ست؟ بریم ببینیم روند گرفتن حکم جلب سیار چطوریه.

۴.۱. از شکایت تا صدور دستور: مراحل اداری و قضایی

گرفتن حکم جلب سیار یک شبه اتفاق نمی افته و مثل هر اقدام قضایی دیگه ای، مراحل خاص خودش رو داره:

1. ثبت شکایت یا دادخواست: اول از همه، بسته به نوع پرونده (کیفری یا حقوقی)، باید شکایت یا دادخواست مربوطه رو تو مراجع قضایی ثبت کنید.
2. تحقیقات مقدماتی: تو پرونده های کیفری، بازپرس یا دادیار شروع به تحقیقات می کنن. اگه پرونده حقوقی باشه، دادگاه رسیدگی رو آغاز می کنه.
3. احضاریه و عدم حضور: تو این مرحله، مرجع قضایی سعی می کنه فرد مورد نظر رو با احضاریه به دادسرا یا دادگاه فرا بخونه. اگه فرد بدون عذر موجه حاضر نشه و ثابت بشه که داره از حضور طفره میره یا فراری شده، زمینه برای صدور حکم جلب فراهم میشه.
4. درخواست صدور جلب (توسط شاکی/خواهان): تو بیشتر موارد (به خصوص تو پرونده های حقوقی)، شما به عنوان شاکی یا خواهان باید کتباً از مقام قضایی درخواست صدور حکم جلب سیار رو بکنید و دلایلتون رو ارائه بدید که چرا فکر می کنید فرد متواریه یا مخفی شده.
5. صدور دستور جلب سیار: در نهایت، اگه مقام قضایی (بازپرس یا قاضی) دلایل شما رو قانع کننده دید و فراری بودن فرد محرز شد، دستور حکم جلب سیار رو صادر می کنه.

نکته مهم اینه که حکم جلب سیار به این راحتی ها صادر نمی شه و معمولاً وقتیه که راه های دیگه برای احضار فرد جواب نداده باشه یا ضرورت حضورش خیلی بالا باشه.

۴.۲. مدت زمان تقریبی صدور حکم جلب سیار

واقعیتش اینه که نمی شه یک زمان دقیق برای صدور حکم جلب سیار تعیین کرد. این موضوع به عوامل مختلفی بستگی داره:

• پیچیدگی پرونده: پرونده های ساده تر ممکنه سریع تر پیش برن تا پرونده های پیچیده که نیاز به تحقیقات گسترده دارن.
• حجم کار دادگاه/دادسرا: تو شهرهای بزرگ که حجم پرونده ها زیاده، ممکنه رسیدگی ها کمی بیشتر طول بکشه.
• همکاری شاکی/خواهان: اگه شما به عنوان شاکی، اطلاعات دقیق و به موقع به پرونده اضافه کنید و پیگیر باشید، روند ممکنه سریع تر بشه.

ولی به طور کلی، از زمان درخواست و احراز شرایط، ممکنه چند روز تا چند هفته طول بکشه تا حکم جلب سیار صادر بشه. صبور بودن و پیگیری منظم، کلید کاره.

۴.۳. نقش شاکی/خواهان در پیگیری و تسریع روند

به عنوان کسی که درخواست حکم جلب سیار رو داده، نقش شما تو سرعت گرفتن کار خیلی مهمه. باید:

• اطلاعات دقیق بدید: هر آدرس، شماره تماس، محل کار یا سرنخ دیگه ای که از متهم یا محکوم علیه دارید، ارائه بدید. حتی اگه فکر می کنید فراریه، دلایلتون رو کامل توضیح بدید.
• همکاری با ضابطین: اگه ضابطین دادگستری برای پیدا کردن فرد از شما کمک خواستن، حتماً همکاری کنید و اطلاعات لازم رو در اختیارشون بذارید.
• پیگیری منظم: به صورت منظم از طریق دفاتر خدمات قضایی یا سیستم ثنا، وضعیت پرونده رو پیگیری کنید.

یادتون باشه، این یک پروسه قانونیه و نیاز به همکاری همه طرفین داره.

اجرای حکم جلب سیار: از دستگیری تا تحویل به مرجع صالح

خب، فرض کنیم حکم جلب سیار صادر شد و رفت تو فاز اجرا. حالا دقیقاً چه اتفاقی میفته؟ مامورین چه کارایی می تونن بکنن؟

۵.۱. وظایف و اختیارات ضابطین دادگستری

وقتی حکم جلب سیار به دست ضابطین دادگستری (نیروی انتظامی) می رسه، اون ها موظف میشن فرد مورد نظر رو پیدا و دستگیر کنن. اختیاراتشون هم تو این زمینه مشخصه:

• پیدا کردن در هر مکان: همونطور که گفتیم، سیار بودن حکم به این معنیه که ضابطین تو هر شهر و منطقه ای که فرد رو پیدا کنن، می تونن دستگیرش کنن.
• نیاز به حکم ورود به منزل: این یک نکته خیلی مهمه که در ادامه مفصل تر توضیح می دیم. صرف داشتن حکم جلب سیار به معنی اجازه ورود به منزل نیست و برای این کار نیاز به حکم جداگانه ای به اسم «حکم ورود به منزل» دارن.

۵.۲. نحوه دستگیری: وقتی با حکم جلب سیار مواجه میشیم

اگه حکم جلب سیار علیه شخصی صادر شده باشه، ضابطین دادگستری به محض اینکه اون شخص رو ببینن، باید اقدام به دستگیریش کنن. این دستگیری می تونه تو خیابون، محل کار، یا هر جای عمومی دیگه ای اتفاق بیفته. بعد از دستگیری، فرد رو به نزدیک ترین کلانتری منتقل می کنن.

گاهی اوقات شاکی یا خواهان ممکنه خودش از محل اختفای متهم خبر داشته باشه. تو این شرایط، نمی تونه خودش بره متهم رو دستگیر کنه! باید حتماً این اطلاعات رو به ضابطین دادگستری همون حوزه قضایی (مثلاً کلانتری) اطلاع بده تا اون ها با رعایت موازین قانونی و با حکم، اقدام به دستگیری کنن.

۵.۳. مهلت تحویل متهم به مرجع قضایی

بعد از اینکه فرد با حکم جلب سیار دستگیر شد، ضابطین باید خیلی سریع، یعنی همون روز یا حداکثر تا ۲۴ ساعت بعد، اون رو به مرجع قضایی صادرکننده حکم (بازپرس یا قاضی) تحویل بدن. این یک قاعده مهمه تا حقوق فرد دستگیر شده حفظ بشه و سریعاً وضعیتش مشخص بشه. در مرجع قضایی هم، بازپرس یا قاضی کشیک وظیفه دارن همون روز وضعیت فرد رو بررسی و تعیین تکلیف کنن.

۵.۴. دستگیری در روز یا شب: استثنائات قانونی

بر اساس ماده ۱۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری، «جلب در شب ممنوع است، مگر در موارد ضروری که بازپرس باید ضرورت آن را احراز و در پرونده قید کند.» این یعنی اصل بر اینه که دستگیری باید تو روز انجام بشه.

اما خب، هر قانونی استثنائاتی هم داره. اگه متهم یک جرم مهم مرتکب شده باشه و خطر فرار یا از بین بردن مدارک وجود داشته باشه، بازپرس می تونه با قید دلیل، اجازه دستگیری تو شب رو هم صادر کنه. پس فکر نکنید اگه شب شد، دیگه از حکم جلب سیار خبری نیست! ممکنه شرایط اضطراری، ماجرا رو فرق بده.

جنبه های خاص و مهم حکم جلب سیار

حالا که با کلیات حکم جلب سیار آشنا شدیم، خوبه که به چند تا نکته مهم و خاص تر هم اشاره کنیم که خیلی از افراد در موردشون سوال دارن. این نکات می تونه دید جامع تری به شما بده.

۶.۱. آیا با حکم جلب سیار می توان وارد منزل شد؟ (حکم ورود به منزل)

این یکی از پر تکرارترین سوالات در مورد حکم جلب سیار هست. خیلی ها فکر می کنن اگه مامورین حکم جلب سیار دارن، دیگه می تونن در خونه رو بشکنن و وارد بشن. اما واقعیت چیز دیگه ایه!

باید بگم که خیر، صرف داشتن حکم جلب سیار، به ضابطین اجازه ورود به منزل رو نمی ده. خونه مردم حریم خصوصی محسوب میشه و قانون برای ورود به اون، شرایط خاصی رو در نظر گرفته.

توضیح تبصره ۳ ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری:
این تبصره به وضوح می گه:

در صورتی که متهم، در منزل یا محل کار خود یا دیگری مخفی شده باشد، ضابطان باید، حکم ورود به آن محل را از مقام قضائی، اخذ کنند.

این یعنی چی؟ یعنی برای ورود به منزل (چه منزل خود متهم، چه منزل شخص دیگه که متهم اونجا پنهان شده)، ضابطین دادگستری باید یک حکم ورود به منزل جداگانه از مقام قضایی بگیرن. این حکم کاملاً از حکم جلب سیار متفاوته و برای صدورش، شرایط و دلایل خاصی لازم هست. پس اگه خدای نکرده با همچین موقعیتی روبه رو شدید، یادتون باشه که مامورین بدون حکم ورود به منزل، اجازه ورود رو ندارن.

۶.۲. حکم جلب سیار با نیابت قضایی چیست؟

یکی از اصول مهم قضایی، «صلاحیت محلی» هست. یعنی هر دادگاه یا دادسرا، فقط تو حوزه قضایی خودش می تونه حکم صادر کنه یا اقدام قضایی انجام بده. مثلاً یک دادگاه تو تهران، نمی تونه مستقیماً برای کسی که تو مشهد هست، حکم جلب سیار صادر کنه و ضابطین مشهد رو مکلف به اجرا کنه.

اینجاست که «نیابت قضایی» به کار میاد. نیابت قضایی یعنی یک مقام قضایی، اختیارات قانونی خودش رو برای یک مورد خاص، به یک مقام قضایی دیگه تو حوزه قضایی متفاوت، تفویض می کنه.

• کاربرد نیابت قضایی: زمانی که متهم یا محکوم علیه تو حوزه قضایی دیگه ای اقامت داره یا اونجا مخفی شده، مرجع قضایی صادرکننده حکم جلب سیار، یک نیابت قضایی به مرجع قضایی همون محل (مثلاً دادسرای مشهد) می ده.
• نحوه درخواست و اجرا: مرجع قضایی که نیابت رو دریافت کرده، با توجه به اطلاعات و دستورات نیابتی، خودش حکم جلب سیار رو صادر می کنه و ضابطین خودش رو برای اجرا مکلف می کنه. اینطوری، عدالت تو تمام نقاط کشور قابل اجرا میشه.

پس اگه یک پرونده ای تو تهران باشه و متهمش رفته باشه بندرعباس، نمی تونن مستقیم از تهران حکم رو برای ضابطین بندرعباس بفرستن. باید از طریق نیابت قضایی اقدام کنن.

۶.۳. چطور حکم جلب سیار لغو و بی اعتبار می شود؟

حکم جلب سیار هم مثل هر حکم دیگه ای، دائمی نیست و تو شرایطی ممکنه لغو بشه یا اعتبارش رو از دست بده:

• حضور متهم: ساده ترین راه لغو، اینه که خود متهم یا محکوم علیه تو مرجع قضایی حاضر بشه و وضعیتش مشخص بشه.
• پرداخت بدهی: تو پرونده های حقوقی (مثلاً بدهی مالی)، اگه محکوم علیه بدهیش رو پرداخت کنه یا با خواهان به توافق برسه، حکم جلب لغو میشه.
• ارائه وثیقه یا کفالت: تو بعضی پرونده های کیفری، اگه متهم وثیقه یا کفالت مناسبی ارائه بده و مقام قضایی قبول کنه، حکم جلب لغو میشه و متهم به صورت موقت آزاد میشه.
• پذیرفته شدن اعسار: تو پرونده های مالی، اگه اعسار (یعنی ناتوانی مالی) محکوم علیه ثابت بشه و مورد قبول قرار بگیره، حکم جلب لغو میشه.
• انقضای مدت اعتبار: همونطور که قبلاً گفتیم، اگه مدت اعتبار حکم جلب سیار تموم بشه و تمدید نشه، خود به خود بی اعتبار میشه.

برای پیگیری لغو حکم، باید به مرجع قضایی صادرکننده حکم مراجعه کنید و مدارک لازم (مثل فیش پرداخت بدهی، سند آزادی با وثیقه و…) رو ارائه بدید.

۶.۴. چطوری از صدور حکم جلب سیار علیه خودمان مطلع شویم؟ (استعلام)

شاید براتون سوال پیش بیاد که «از کجا بفهمم حکم جلب سیار دارم یا نه؟» خوشبختانه با پیشرفت سیستم قضایی و الکترونیکی شدن خدمات، این کار راحت تر شده.

• سامانه ثنا (sana.adliran.ir): این سامانه اصلی ترین و مطمئن ترین راه برای اطلاع از وضعیت پرونده های قضایی و احکام صادر شده علیه شماست. اگه تو سامانه ثنا ثبت نام کرده باشید، هرگونه ابلاغیه، احضاریه یا حکم قضایی (از جمله حکم جلب سیار) به صورت الکترونیکی به شما اطلاع داده میشه.

  مراحل استعلام از طریق ثنا:

  1. به سایت ثنا (sana.adliran.ir) مراجعه کنید.
  2. با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور وارد حساب کاربری خودتون بشید.
  3. تو قسمت «ابلاغیه های الکترونیکی»، می تونید همه ابلاغیه ها و وضعیت پرونده هاتون رو ببینید. اگه حکم جلب سیار علیه شما صادر شده باشه، ابلاغش اونجا نشون داده میشه.
• مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: اگه به هر دلیلی نتونستید خودتون از طریق سامانه ثنا پیگیری کنید، می تونید با در دست داشتن کارت ملی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و از وضعیت پرونده هاتون و اینکه آیا حکم جلب سیار علیه شما صادر شده یا نه، مطلع بشید.

پس اگه حس می کنید ممکنه پرونده ای علیه شما وجود داشته باشه، بهترین کار ثبت نام و پیگیری از طریق سامانه ثناست تا غافلگیر نشید.

نکات مهم و جمع بندی درباره حکم جلب سیار

خب، تا اینجا خیلی چیزها در مورد حکم جلب سیار یاد گرفتیم. از اینکه این حکم اصلاً چیه و چه فرقی با حکم جلب عادی داره، تا اینکه کی و تحت چه شرایطی صادر میشه، مدت اعتبارش چقدره و چطور اجرا میشه. دیدیم که این حکم هم تو پرونده های کیفری کاربرد داره و هم تو پرونده های حقوقی، مخصوصاً برای بدهی های مالی.

یه نکته خیلی مهم که باید همیشه یادتون باشه، اینه که مسائل حقوقی، مخصوصاً حکم جلب سیار، پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن. ممکنه شرایط هر پرونده با پرونده دیگه فرق کنه و یک اشتباه کوچیک، عواقب بزرگی داشته باشه.

اگه خدای نکرده خودتون یا یکی از عزیزانتون با موضوع حکم جلب سیار درگیر شدید، یا حتی اگه خواستید برای کسی درخواستش رو بدید، بهترین و عاقلانه ترین کار، اینه که حتماً با یک وکیل یا مشاور حقوقی متخصص مشورت کنید. اون ها با تجربه و دانششون می تونن شما رو راهنمایی کنن تا بهترین تصمیم رو بگیرید و اقدامات قانونی رو به درستی انجام بدید. اینطوری هم از حقوق خودتون دفاع می کنید و هم از مشکلات احتمالی جلوگیری می کنید.

امیدواریم این مقاله تونسته باشه اطلاعات مفید و کاملی در مورد حکم جلب سیار چه زمانی صادر می شود در اختیارتون قرار بده و ابهامات شما رو برطرف کنه. یادتون نره که آگاهی از قوانین، بهترین سپر شما در مواجهه با مسائل حقوقیه.