مهم ترین دلایل شکستن ناخن ها + پیشگیری و درمان

ناخن ها نقش مهمی در زیبایی دست ها و پاها دارند اما گاهی دچار مشکلاتی مانند شکنندگی و ترک خوردگی می شوند که می تواند ظاهر ناخوشایندی ایجاد کند و حتی نشانه ای از یک مشکل درونی باشد. شکستن مداوم ناخن ها نه تنها آزاردهنده است بلکه می تواند اعتمادبه نفس فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد. درک دلایل این عارضه اولین قدم برای رفع و پیشگیری از آن است.

علت ناخن های شکننده و ضعیف

شکنندگی و ضعف ناخن ها می تواند دلایل متعددی داشته باشد که از عوامل محیطی ساده گرفته تا مشکلات سلامتی جدی تر را در بر می گیرد. شناخت این عوامل به شما کمک می کند تا علت اصلی را شناسایی کرده و برای درمان یا پیشگیری اقدام مناسبی انجام دهید. گاهی اوقات چند عامل به طور همزمان باعث ضعف ناخن ها می شوند و نیاز به بررسی دقیق دارند.

کمبود ویتامین ها مهم ترین علت شکستن ناخن

تغذیه نامناسب و کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی نقش حیاتی در سلامت و استحکام ناخن ها دارد. بیوتین (ویتامین B7) یکی از مهم ترین ویتامین ها برای تقویت ناخن است و کمبود آن می تواند منجر به شکنندگی شود. علاوه بر بیوتین کمبود ویتامین های A C D E و همچنین مواد معدنی مانند آهن روی و کلسیم نیز می تواند ناخن ها را ضعیف و مستعد شکستن کند.

کمبود آهن که معمولاً منجر به کم خونی می شود یکی از دلایل شایع شکنندگی ناخن است و گاهی باعث تغییر شکل ناخن به حالت قاشقی (کویل اونیشیا) می شود. اطمینان از دریافت کافی این ریزمغذی ها از طریق رژیم غذایی یا مکمل ها (تحت نظر پزشک) برای حفظ سلامت ناخن ضروری است.

خشکی و دهیدراته شدن ناخن

یکی از دلایل بسیار رایج شکنندگی ناخن خشکی و از دست دادن رطوبت طبیعی آن هاست. ناخن ها مانند پوست نیاز به رطوبت دارند و کمبود آن باعث سفت و غیرقابل انعطاف شدن آن ها می شود در نتیجه با کوچکترین ضربه یا فشار می شکنند یا ترک می خورند. عوامل محیطی مانند هوای خشک استفاده از وسایل گرمایشی یا سرمایشی و تماس مکرر با آب می تواند باعث دهیدراته شدن ناخن ها شود.

استفاده از محصولات آرایشی مانند لاک ناخن و به خصوص پاک کننده های حاوی استون نیز می تواند رطوبت ناخن را از بین ببرد و آن ها را خشک و شکننده کند. مرطوب نگه داشتن ناخن ها یک گام مهم در پیشگیری از این مشکل است.

استفاده مکرر از مواد شوینده؛ ناخن ها را ضعیف می کند

مواد شیمیایی موجود در مواد شوینده خانگی مانند مایع ظرفشویی پودرهای لباسشویی و پاک کننده های قوی به ساختار ناخن آسیب می رسانند. تماس مکرر و طولانی مدت با این مواد لایه های محافظ ناخن را از بین برده و باعث ضعف خشکی و شکنندگی آن ها می شود. حتی شستشوی مکرر دست ها با صابون های قوی نیز می تواند همین اثر را داشته باشد.

برای محافظت از ناخن ها در برابر این مواد استفاده از دستکش هنگام انجام کارهای خانه که با مواد شیمیایی یا آب سر و کار دارند توصیه می شود. این کار یک لایه محافظ بین ناخن و عوامل آسیب رسان ایجاد می کند.

کاشت غیر اصولی ناخن؛ علت شکستگی ناخن دست و پا

خدمات زیبایی ناخن مانند کاشت اکریلیک ژلیش و حتی مانیکور بیش از حد تهاجمی می تواند به ناخن طبیعی آسیب برساند. استفاده از مواد شیمیایی قوی در این فرآیندها سوهان کشی نادرست (به ویژه با سوهان برقی) و برداشتن غیر اصولی مواد از روی ناخن لایه های ناخن را نازک و ضعیف می کند. این ضعف ساختاری ناخن را بسیار مستعد شکستن ترک خوردن و حتی عفونت می کند.

اجازه دادن به ناخن ها برای استراحت بین دوره های کاشت یا ژلیش استفاده از محصولات با کیفیت و انجام این خدمات توسط متخصصین مجرب می تواند خطر آسیب را کاهش دهد. همچنین تغذیه و مراقبت از ناخن طبیعی در این دوره ها اهمیت دارد.

مشکلات پوست و بیماری ها

برخی بیماری های پوستی مانند پسوریازیس و اگزما می توانند به طور مستقیم بر سلامت و ظاهر ناخن ها تاثیر بگذارند و باعث شکنندگی تغییر رنگ یا شکل آن ها شوند. علاوه بر بیماری های پوستی برخی بیماری های سیستمیک نیز ممکن است خود را با علائمی در ناخن نشان دهند.

بیماری هایی مانند کم کاری تیروئید (که باعث خشکی عمومی پوست و ناخن می شود) سندرم رینود (که جریان خون به انگشتان را کاهش می دهد) بیماری های کلیوی (که بر سطح مواد مغذی در خون تاثیر می گذارند) و عفونت های قارچی یا باکتریایی نیز می توانند از دلایل شکنندگی ناخن باشند. در صورت مشکوک بودن به این موارد مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.

استرس و فشار عصبی

استرس مزمن و فشار عصبی می تواند تاثیرات منفی متعددی بر سلامت عمومی بدن داشته باشد از جمله تاثیر بر سلامت مو و ناخن. افزایش سطح هورمون کورتیزول ناشی از استرس می تواند به طور غیرمستقیم باعث ضعف و شکنندگی ناخن ها شود. علاوه بر تاثیرات بیولوژیکی استرس می تواند عادات مخربی مانند جویدن ناخن را تشدید کند.

جویدن ناخن نه تنها به ساختار فیزیکی ناخن آسیب می زند بلکه رطوبت اضافی ناشی از بزاق نیز می تواند ناخن را ضعیف تر کند. مدیریت استرس از طریق تکنیک های آرام سازی ورزش یا مشاوره می تواند به بهبود سلامت کلی بدن و ناخن ها کمک کند.

آسیب های فیزیکی

ضربه ها و آسیب های فیزیکی مستقیم به ناخن یکی از دلایل رایج شکستگی است. این آسیب ها می توانند ناشی از برخورد ناخن با اجسام سخت گیر کردن ناخن یا حتی کوتاه نکردن به موقع ناخن های بلند باشد. ناخن های بلند بیشتر در معرض این نوع آسیب ها قرار دارند و احتمال شکستگی کامل یا لب پر شدن آن ها بیشتر است.

عادات روزمره مانند استفاده از ناخن به عنوان ابزار برای باز کردن اشیاء نیز می تواند باعث وارد آمدن فشار بیش از حد به ناخن و شکستگی آن شود. مراقبت در انجام فعالیت ها و کوتاه نگه داشتن ناخن ها به اندازه مناسب می تواند از این نوع آسیب ها پیشگیری کند.

روش درمان شکستن ناخن

درمان ناخن های شکننده بستگی به علت اصلی آن دارد. اگر شکنندگی ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد درمان آن بیماری اولین قدم است. اما در بسیاری از موارد با تغییر عادات و استفاده از روش های مراقبتی می توان به بهبود استحکام ناخن ها کمک کرد. صبر و مداومت در رعایت نکات درمانی اهمیت زیادی دارد.

درمان های خانگی

برخی روش های ساده در خانه می توانند به تقویت ناخن های شکننده کمک کنند. کاهش تماس ناخن ها با آب و مواد شیمیایی استفاده از دستکش هنگام شستشو و کارهای خانه و خشک کردن کامل دست ها پس از شستشو از جمله این روش ها هستند. اجتناب از جویدن ناخن و استفاده از ناخن به عنوان ابزار نیز در پیشگیری از شکستگی موثر است.

استفاده از یک سوهان نرم برای مرتب کردن ناخن ها به جای کندن یا بریدن آن ها و سوهان کشیدن در یک جهت می تواند از لایه لایه شدن و شکستگی جلوگیری کند. همچنین دادن استراحت به ناخن ها از لاک و خدمات زیبایی به ترمیم آن ها کمک می کند.

استفاده از روغن ها

روغن های طبیعی مختلفی می توانند به تغذیه و مرطوب کردن ناخن ها کمک کنند. روغن هایی مانند روغن نارگیل روغن زیتون روغن بادام و روغن آرگان سرشار از اسیدهای چرب و ویتامین هایی هستند که می توانند به بهبود انعطاف پذیری و کاهش خشکی ناخن کمک کنند. ماساژ دادن چند قطره از این روغن ها روی ناخن و پوست اطراف آن (کوتیکول) به صورت روزانه به ویژه قبل از خواب می تواند بسیار مفید باشد.

این روغن ها با نفوذ به لایه های ناخن رطوبت مورد نیاز را تامین کرده و از شکنندگی ناشی از خشکی جلوگیری می کنند. استفاده منظم از روغن ها نه تنها ناخن ها را تقویت می کند بلکه باعث نرمی و سلامت کوتیکول ها نیز می شود و ظاهر کلی دست ها را بهبود می بخشد.

مرطوب کننده های طبیعی

استفاده از کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده به خصوص آن هایی که حاوی مواد طبیعی یا اوره هستند برای حفظ رطوبت ناخن ها و پوست اطراف آن ها بسیار مهم است. پس از هر بار شستشوی دست یا تماس با آب استفاده از مرطوب کننده به جلوگیری از خشکی ناخن کمک می کند. کرم های مخصوص ناخن و کوتیکول نیز در بازار موجود هستند که ترکیبات موثرتری برای تقویت ناخن دارند.

مرطوب نگه داشتن ناخن ها به خصوص در فصول سرد و خشک سال یا در شرایطی که ناخن در معرض عوامل دهیدراته کننده قرار می گیرد اهمیت بیشتری پیدا می کند. این کار یک سد محافظتی ایجاد کرده و از تبخیر رطوبت طبیعی ناخن جلوگیری می کند و در نتیجه استحکام آن را افزایش می دهد.

مراقبت از ناخن ها و راه های تقویت آن ها

مراقبت روزانه و رعایت برخی نکات کلیدی می تواند نقش بسزایی در سلامت و استحکام ناخن ها داشته باشد و از شکنندگی آن ها پیشگیری کند. این مراقبت ها شامل توجه به تغذیه محافظت در برابر عوامل محیطی و حفظ رطوبت ناخن است. ایجاد یک روتین مراقبتی برای ناخن ها به اندازه مراقبت از پوست و مو اهمیت دارد.

تغذیه مناسب

داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از پروتئین ویتامین ها و مواد معدنی برای سلامت ناخن ها حیاتی است. پروتئین جزء اصلی سازنده ناخن است بنابراین مصرف کافی منابع پروتئینی مانند گوشت مرغ ماهی تخم مرغ و حبوبات اهمیت دارد. همانطور که قبلا اشاره شد ویتامین ها (به ویژه بیوتین و ویتامین های گروه B) و مواد معدنی مانند آهن و روی نیز برای رشد و استحکام ناخن ها ضروری هستند. مصرف میوه ها سبزیجات و غلات کامل نیز به تامین این مواد کمک می کند.

کنترل تماس با مواد شوینده

برای محافظت از ناخن ها در برابر آسیب ناشی از مواد شیمیایی و آب همیشه هنگام انجام کارهای خانه که شامل شستشو یا استفاده از مواد شوینده است از دستکش استفاده کنید. این یک اقدام پیشگیرانه ساده اما بسیار موثر است که از تماس مستقیم ناخن ها با عوامل آسیب رسان جلوگیری می کند. انتخاب شوینده های ملایم تر نیز می تواند به کاهش آسیب کمک کند.

مرطوب نگه داشتن ناخن

همانند پوست ناخن ها نیز برای حفظ انعطاف پذیری و جلوگیری از شکنندگی به رطوبت نیاز دارند. استفاده منظم از کرم های مرطوب کننده دست و ناخن به ویژه پس از شستشو یا در معرض هوای خشک قرار گرفتن ضروری است. همچنین می توانید از روغن های طبیعی مانند روغن نارگیل یا زیتون برای ماساژ ناخن ها و کوتیکول استفاده کنید تا رطوبت مورد نیاز آن ها تامین شود. این کار به حفظ سلامت و زیبایی ناخن ها در بلند مدت کمک می کند.

علت شکستن ناخن در کودکان

شکستن ناخن در کودکان به خصوص در سنین پایین تر معمولاً جای نگرانی جدی ندارد. ناخن کودکان نرم تر و انعطاف پذیرتر از بزرگسالان است و ممکن است در اثر بازی شیطنت یا ضربه های جزئی بشکنند. عادت جویدن ناخن نیز در کودکان بسیار شایع است و یکی از دلایل اصلی شکنندگی ناخن در این گروه سنی محسوب می شود. رطوبت ناشی از بزاق ناخن را ضعیف می کند و جویدن باعث آسیب فیزیکی مستقیم می شود.

در موارد نادر شکستگی مکرر ناخن در کودکان می تواند نشانه ای از کمبودهای تغذیه ای یا مشکلات زمینه ای مانند اختلالات تیروئیدی باشد. اگر شکستگی ناخن همراه با علائم دیگری مانند تغییر رنگ شکل غیرعادی ناخن یا کندی رشد ناخن باشد بهتر است برای بررسی بیشتر به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

علل شکستن ناخن از وسط

شکستن ناخن به صورت طولی (از ریشه به سمت نوک) یا عرضی (لایه لایه شدن یا ترک خوردن افقی) می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. شکستگی طولی که گاهی با شیارهایی روی ناخن همراه است ممکن است ناشی از خشکی شدید ضربه به ماتریکس ناخن (بخشی که ناخن در آن رشد می کند) یا یک وضعیت پزشکی مانند اونیکورکسیس باشد. افزایش سن نیز می تواند باعث ایجاد شیارها و شکنندگی طولی شود.

شکستگی عرضی یا لایه لایه شدن ناخن معمولاً ناشی از خشکی تماس مکرر با آب و مواد شیمیایی استفاده از لاک پاک کن های قوی یا آسیب های فیزیکی است. در برخی موارد بیماری های پوستی مانند پسوریازیس نیز می توانند باعث تغییر در ساختار ناخن و شکنندگی به هر دو شکل شوند. در مجموع این نوع شکستگی ها غالباً بخشی از سندرم ناخن شکننده هستند.

شکستن ناخن به صورت عمودی یا افقی نشانه چیست؟

شکستگی عمودی (طولی) ممکن است ناشی از خشکی آسیب به ریشه ناخن یا اونیکورکسیس باشد. شکستگی افقی (لایه لایه شدن) معمولاً به دلیل خشکی مواد شیمیایی یا آسیب فیزیکی رخ می دهد. هر دو می توانند بخشی از سندرم ناخن شکننده باشند.

کدام قرص برای جلوگیری از شکستن ناخن مفید است؟

مکمل بیوتین (ویتامین B7) اغلب برای تقویت ناخن توصیه می شود اما اثربخشی آن برای همه یکسان نیست. قبل از مصرف هرگونه مکمل بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا علت اصلی بررسی شود.

کمبود چه ویتامینی باعث ترک خوردن ناخن می شود؟

کمبود بیوتین ویتامین های گروه B و همچنین ویتامین های A C D و E می تواند باعث ضعف و ترک خوردن ناخن ها شود. اطمینان از دریافت کافی این ویتامین ها از طریق رژیم غذایی یا مکمل ها مهم است.

کمبود چه ویتامینی باعث ریش ریش شدن ناخن می شود؟

ریش ریش شدن پوست اطراف ناخن و شکنندگی ناخن می تواند ناشی از خشکی شدید و کمبود رطوبت باشد. کمبود برخی ویتامین ها به ویژه بیوتین و ویتامین های مرتبط با سلامت پوست نیز می تواند در این امر نقش داشته باشد.

چه زمانی باید برای مشکل ناخن هایمان به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شکنندگی ناخن ها شدید مداوم و بدون علت مشخص است یا همراه با تغییر رنگ درد تورم قرمزی یا علائم عفونت باشد باید برای بررسی دقیق علت زمینه ای و دریافت درمان مناسب به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.