بی نظیر بوتو هم در ایران تذکر حجاب گرفت/ خوشحالی تندروها در ایران از ترور او

به گزارش بیگ نیوز نیره خادمی در روزنامه سازندگی نوشت: در میانه های دهه ۷۰ بی نظیر بوتو نخست وزیر وقت پاکستان در جریان سفر به ایران با لباس سنتی پاکستانی وارد یک فروشگاه بزرگ در خیابان شریعتی شد و چلچراغ های گران قیمتی را خرید تا همراه خود به پاکستان ببرد. بیش از یک دهه بعد این زن شرقی که از سمت مادری تبار ایرانی داشت پس از پایان سخنرانی اش در «باغ ملی لیاقت» در حالی که سوار بر خودرو شده بود ترور شد. عامل انتحاری از میان جمعیت نزدیک شد چندین گلوله به سمت ماشین حامل بوتو شلیک سپس خود را منفجر کرد. گلوله ها به گردن و سینه او برخورد کردند و ساعتی بعد در بیمارستان از دنیا رفت.

او دوم دسامبر سال ۱۹۸۸ برای نخستین بار به مقام نخست وزیری در پاکستان رسید و این دوره برای دومین بار از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ ادامه یافت. هر چند بوتو در انتخابات پا به عرصه سیاست گذاشته بود اما هر دو بار هم با تصمیم رئیس جمهور از مقامش برکنار شد. سازندگی همزمان با سالروز انتخاب نخستین زن مسلمان در مقام نخست وزیری از جهان اسلام به زندگی روابط او با ایران و معمای ترورش پرداخته است.

از قدرت تا ترور

بی نظیر بوتو سرنوشتی همچون پدرش داشت. ذوالفقار علی بوتو سال ها قبل به عنوان نخست وزیر پاکستان اعدام شده بود؛ کسی که در پیشبرد برنامه هسته ای پاکستان نقش ویژه ای داشت. بی نظیر بوتو هم راه پدر را در سیاست ادامه داد و به عنوان نماد تغییر از دیکتاتوری به دموکراسی در پاکستان تبدیل شد. او همان ابتدای حضور در مقام نخست وزیری متوجه بارداری خود شد و نخستین فرزندش را به دنیا آورد؛ تجربه ای که دو سال بعد هم تکرار شد و این تابو را در میان جوامع ضدزن شکست که یک مادر باردار توانایی حضور در عرصه سیاست را ندارد. او در آن زمان به رسانه ها گفته بود؛ زمانی که ژنرال ضیاءالحق رئیس جمهوری پاکستان از بارداری او مطلع شده بود تصمیم به برگزاری انتخابات گرفت زیرا فکر می کرد که یک زن باردار نمی تواند به فعالیت های سیاسی بپردازد و درنهایت در انتخابات شکست خواهد خورد: «اما من توانستم این کار را انجام دادم و به پیروزی رسیدم.».از سقوط هواپیمای ضیاءالحق و مرگ او در تابستان ۱۹۸۸ این زن ۳۵ ساله در واقع نخستین زنی بود که در انتخابات دموکراتیک در کشوری اسلامی به قدرت رسید.

برای برکناری بی نظیر بوتو دست به هر کاری زدند از فساد مالی تا همدستی با همسرش در پول شویی. مجموعه اتهامات نه تنها او را از معادلات قدرت کنار زد که باعث تبعید خودخواسته اش از پاکستان شد. برای مردم پاکستان اما این زن خاطره اصلاحات سیاسی را زنده می کرد بنابراین همزمان با ژنرال پرویز مشرف به کشور برگشت. تهدیدات تمامی نداشت و حتی در زمان ورود با یک حمله تروریستی از سوی جریان افراطی پاکستان مواجه شد و اگرچه خود آسیبی ندید اما ۱۳۶ نفر در جریان آن بمب گذاری جان خود را از دست دادند. بی نظیر بوتو در نهایت پس از چندین ترور ناموفق در جریان یک حمله انتخاری کشته شد و این بار هم ۲۰ نفر به همراه او جان باختند. ترور بی نظیر بوتو نه تنها پاکستان را تکان داد و وارد دومینوی خشونت کرد که جهان را نیز در حیرت برد. با گذشت بیش از نزدیک به دو دهه همچنان معمای ترور نخست وزیر سابق پاکستان حل نشده است. فرضیه های مختلفی درباره عامل ترور او وجود دارد؛ برخی همسر بی نظیر بوتو یا رئیس جمهور مستعفی را متهم کردند و برخی دیگر انگشت اتهام را به سمت عاملان طالبان القاعده مذهبی های تندرو بردند. حدود یک دهه بعد طالبان در یک کتاب اردو زبان به نام «انقلاب محسود وزیرستان جنوبی» مسئولیت این ترور را به عهده گرفت. این کتاب به قلم یکی از رهبران طالبان پاکستان به نام ابومنصور آسیم مفتی نورولی نوشته و در تاریخ ۳۰ نوامبر ۲۰۱۷ [۹ آذر ۱۳۹۶] در استان پکتیکای افغانستان منتشر شد.

سفر به ایران

بی نظیر بوتو در دوران نخست وزیری اش دو بار به ایران سفر کرد. او در جریان یکی از این سفرها به قدری چادر و روسری خود را محکم بسته بود که هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت ایران به شوخی به او گفت: «چقدر خودتان را پیچانده اید؟!» اما در جریان همین سفر وقتی برای دیدار با رهبر معظم انقلاب به بیت آیت الله خامنه ای رفت هم باز تذکر حجاب گرفت. چندی بعد هم که معاون وزیر خارجه در نقش فرستاده ویژه رئیس جمهور به ملاقات بی نظیر بوتو در پاکستان می رود از توهین به شیعه از سوی برخی در آن کشور گلایه می کند. بی نظیر بوتو هم در پاسخ می گوید: «هر کاری که در اختیارات قانونی ام باشد برای حل این مشکل انجام خواهم داد. سروزیر پنجاب از حزب مردم نیست اما از حزب مسلم لیگ جونجو است که هم پیمان حزب مردم است با وجود این من تذکر جدی به او خواهم داد.»

پس از ترور بی نظیر بوتو در ایران هم بحث های زیادی مطرح شد و حتی عده ای از تندروها از این اقدام ابراز خوشحالی کردند. روزنامه کیهان در حالی که تنها چند ماه به انتخابات ایران مانده بود در یادداشتی نوشت: «آمریکایی ها در پاکستان ابتدا تلاش وافری کردند تا از طریق تبلیغات و دیپلماتیک بی نظیر بوتو را به قدرت برسانند و از طریق او پاکستان را بدوشند اما زمانی که دریافتند به هیچ قیمتی حزب او توان به دست آوردن اکثریت را ندارد به روش دیگری متوسل شدند. این یک عبرت است. بعضی از اصلاح طلبان سابقه روشنی! در این خصوص دارند.» علی یونسی مشاور امنیتی رئیس قوه قضائیه همان زمان از برخی نشریات که ترور «بی نظیر بوتو» را با شرایط سیاسی ایران شبیه سازی کرده بودند انتقاد کرد و گفت: «این اظهارات موضع رسمی هیچ نهاد و ارگانی نیست بلکه ناشی از تصورات ذهنی افراد تند و افراطی است که البته همه بزرگان دلسوز نظام از این موضوع ناراحت شدند.»

۲۵۹