زمان مصرف کود دی آمونیوم فسفات برای مرکبات: راهنمای جامع برای کشاورزان و باغداران

کود دی آمونیوم فسفات (DAP) یکی از مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین کودهای شیمیایی برای تأمین فسفر و نیتروژن مورد نیاز گیاهان است. این کود به‌ویژه برای درختان مرکبات که به تغذیه مداوم و مناسب نیاز دارند انتخابی عالی محسوب می‌شود. در این مقاله به‌طور جامع به زمان و نحوه مصرف کود دی آمونیوم فسفات برای مرکبات پرداخته می‌شود.

1. کود دی آمونیوم فسفات چیست؟

کود دی آمونیوم فسفات ترکیبی از دو عنصر اصلی نیتروژن و فسفر است که به‌صورت گرانول تولید می‌شود. این کود به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود از جمله محلولیت بالا و جذب سریع توسط ریشه‌ها برای گیاهان مختلف از جمله مرکبات بسیار مناسب است. فسفر موجود در این کود برای رشد ریشه‌ها و توسعه سیستم ریشه‌ای درختان مرکبات اهمیت زیادی دارد در حالی که نیتروژن به تقویت رشد سبز و شاخ و برگ کمک می‌کند.

2. بهترین زمان مصرف کود دی آمونیوم فسفات برای مرکبات

زمان مصرف کود دی آمونیوم فسفات برای درختان مرکبات بستگی به چند عامل مهم دارد از جمله سن درختان نوع خاک شرایط آب و هوایی و نیازهای غذایی گیاهان. در اینجا بهترین زمان‌های مصرف این کود برای درختان مرکبات آورده شده است:

2.1. زمان کاشت یا آغاز فصل رشد

بهترین زمان برای مصرف اولیه کود دی آمونیوم فسفات در هنگام کاشت درختان مرکبات یا در آغاز فصل رشد است. این زمان معمولاً در اوایل بهار زمانی که درختان در حال بیدار شدن از خواب زمستانی هستند می‌باشد. در این مرحله نیاز به فسفر بیشتر می‌شود تا ریشه‌ها به‌طور مؤثرتر در خاک رشد کنند و توانایی جذب مواد مغذی را افزایش دهند.

نکته: در این زمان کود باید به‌طور مستقیم در اطراف ریشه‌ها قرار گیرد تا حداکثر اثرگذاری را داشته باشد. فاصله مصرف کود از ریشه‌ها باید حدود ۵ سانتی‌متر باشد تا از تماس مستقیم کود با ریشه‌های جوان و آسیب احتمالی جلوگیری شود.

2.2. قبل از گل‌دهی و میوه‌دهی

یکی از زمان‌های حساس برای استفاده از کود دی آمونیوم فسفات در درختان مرکبات پیش از شروع فصل گل‌دهی و میوه‌دهی است. در این زمان نیاز درخت به فسفر به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد تا بتواند به‌خوبی شکوفه بدهد و میوه‌هایی با کیفیت تولید کند. مصرف این کود قبل از گل‌دهی موجب می‌شود که فسفر در دسترس گیاه قرار گیرد و فرآیند فتوسنتز و جذب انرژی به‌طور مؤثر انجام شود.

2.3. پس از برداشت محصول

پس از برداشت محصول درختان مرکبات برای شروع دوره استراحت خود به تقویت نیاز دارند. در این مرحله مصرف کود دی آمونیوم فسفات به بازسازی سیستم ریشه‌ای و تأمین فسفر و نیتروژن مورد نیاز برای رشد مجدد ریشه‌ها کمک می‌کند. این زمان معمولاً در پایان تابستان یا اوایل پاییز است.

نکته: استفاده از کود در این زمان به درختان کمک می‌کند تا انرژی لازم برای رشد سالم در فصل بعد را ذخیره کنند. بنابراین مصرف کود دی آمونیوم فسفات به‌طور مداوم در این دوره می‌تواند باعث افزایش ذخایر غذایی گیاه و بهبود رشد در فصل بعد شود.

2.4. در طول دوره رشد

در طول فصل رشد اگر خاک حاوی مقدار کافی فسفر نباشد ممکن است نیاز به یک دوره تغذیه اضافی با DAP باشد. این کود به‌ویژه در مواقعی که رشد شاخ و برگ گیاه کند شده یا نشانه‌های کمبود فسفر (مثل زردی برگ‌ها) مشاهده می‌شود می‌تواند مفید باشد.

نکته: در این صورت مصرف کود دی آمونیوم فسفات باید به‌طور تدریجی و با مقادیر کمتر صورت گیرد تا از مشکلات احتمالی مانند افزایش اسیدیته خاک جلوگیری شود.

3. مقدار مصرف کود دی آمونیوم فسفات برای مرکبات

مقدار مصرف کود دی آمونیوم فسفات بستگی به سن درخت نوع خاک شرایط آب و هوایی و نیازهای غذایی درختان دارد. به‌طور کلی برای درختان مرکبات معمولاً مقدار مصرف این کود بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار متغیر است. در درختان جوان مصرف مقادیر کمتری از این کود توصیه می‌شود.

نکته: برای درختان بالغ و محصول‌دهنده استفاده از ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار می‌تواند مناسب باشد. اما برای درختان جوان‌تر یا درختانی که خاک فقیر از فسفر دارند ممکن است نیاز به مقادیر بیشتری باشد.

4. نحوه استفاده از کود دی آمونیوم فسفات برای مرکبات

• روش مصرف: بهترین روش برای استفاده از کود دی آمونیوم فسفات مخلوط کردن آن با خاک است. کود باید به‌طور یکنواخت در اطراف درختان پخش شود و سپس آبیاری شود تا مواد مغذی بهتر در خاک حل شوند و به ریشه‌ها برسند.

• توزیع یکنواخت: از آنجا که کود دی آمونیوم فسفات بسیار محلول است توصیه می‌شود که آن را به‌طور یکنواخت در اطراف درختان پخش کنید تا درختان از تمام مواد مغذی موجود بهره‌مند شوند.

• زمان آبیاری: پس از مصرف کود آبیاری منظم ضروری است تا مواد مغذی بهتر در خاک حل شده و به ریشه‌ها برسند.

5. مزایای استفاده از کود دی آمونیوم فسفات برای مرکبات

استفاده از کود دی آمونیوم فسفات در درختان مرکبات مزایای متعددی به همراه دارد:

• تقویت رشد ریشه‌ها: فسفر موجود در DAP به تقویت سیستم ریشه‌ای درختان کمک می‌کند که باعث جذب بهتر آب و مواد مغذی می‌شود.
• افزایش کیفیت میوه‌ها: مصرف این کود به درختان مرکبات کمک می‌کند تا میوه‌هایی با کیفیت بالاتر و مقاومت بیشتر در برابر بیماری‌ها و آفات تولید کنند.
• بهبود گل‌دهی: فسفر موجود در کود دی آمونیوم فسفات به درختان کمک می‌کند تا شکوفه‌های سالم‌تری تولید کنند و فرآیند باروری بهبود یابد.
• پایداری رشد: استفاده از DAP به صورت مداوم باعث افزایش پایداری رشد درختان مرکبات و جلوگیری از مشکلات تغذیه‌ای می‌شود.

6. نکات پایانی

• در مصرف کود دی آمونیوم فسفات برای مرکبات باید دقت کنید که مقدار مصرف بر اساس شرایط خاص باغ خاک و درختان تنظیم شود.
• توصیه می‌شود که قبل از شروع استفاده آزمایش خاک انجام دهید تا نیاز دقیق گیاهان مشخص شود.
• از استفاده بیش از حد این کود خودداری کنید تا از مشکلاتی مانند افزایش اسیدیته خاک جلوگیری شود.

با رعایت این نکات می‌توانید به بهبود رشد و عملکرد درختان مرکبات خود کمک کنید و محصولاتی با کیفیت بالا به دست آورید.