نشست ۳+۳ ؛ یک اقدام بموقع

این نشست موسوم به( ۳+۳ ) اگر چه با غیبت گرجستان همراه بود اما اراده بازیگران اصلی قفقاز برای استقرار صلح و ثبات در این منطقه و جایگزین کردن همکاری بجای تنش را به نمایش گذارد.در این رابطه توجه به نکات زیر حائز اهمیت است.

۱.در این مقطع که مراحل نهایی امضای توافقنامه صلح بین آذربایجان و ارمنستان طی می شود برگزاری چنین نشستی یک اقدام بموقع و لازم بود و موجب شد که کشورهای تاثیرگذار همچون ایران روسیه و ترکیه به این جمع بندی برسند که باید به نهایی سازی توافقنامه صلح کمک کنند. در این صورت با پیوند آذربایجان و ارمنستان در اقتصاد منطقه ثبات و امنیت ایجاد خواهد شد و شکل گیری توسعه اقتصادی قفقاز را در پی خواهد داشت.

۲. بر اساس اخبار منتشرهباکو و ایروان در مورد حدود ۱۷ بند از بندهای بیست گانه قرارداد صلح توافق دارند و تنها چند بند دیگر باقی مانده که با حُسن نیت دو کشور و کمک های کشورهای منطقه می تواند محقق شود. رویکرد سازنده جمهوری های آذربایجان و ارمنستان در پذیرش تمامیت ارضی یکدیگر و عدم تغییر مرزهای بین المللی منجر به بازگشت قره باغ به جمهوری آذربایجان و رفع سایه جنگ از استان سیونیک در ارمنستان و زمینه سازی برای تامین حقوق ارامنه قره باغ شد.موکول کردن موضوع اختلاف برانگیز گذرگاه زنگزور به بعد از امضای توافقنامه صلح نیزحکایت از تمایل جدی باکو و ایروان برای ایجاد ثبات و آرامش در قفقاز داشت.

۳ . جمهوری اسلامی ایران با پذیرش احداث خط ریلی جمهوری آذربایجان از گذرگاه ارسامکان دسترسی ریلی جمهوری آذربایجان از شهر آغبند به نخجوان را فراهم کرد و با مشارکت مثبت خودگام مهمی در مسیر حل اختلافات منطقه ای برداشت.ایران نشان داد که برای بازبودن مسیرهای ارتباطی اهمیت قائل است و به همین دلیل در طول سی سال جنگ قره باغ نیز جمهوری های آذربایجان و ارمنستان و ترکیه از مسیرهای حمل و نقل ایران استفاده کردند.

۴. طبعاً کشورهای خارج از منطقه که منافع شان را در تداوم جنگ و اختلاف بین آذربایجان و ارمنستان جستجو می کنند از جمله آمریکا اسرائیل و چند کشور اروپایی؛ از توافق نهایی صلح بین این دو کشور ناراضی بوده و ممکن است اقداماتی در جهت ایجاد مانعی برای شکل گیری این تفاهم و یا تعویق آن داشته باشند.بنابراین باید این دو کشور همچنین بازیگران اصلی منطقه هوشیار باشند و از ترفندهای کشورهای غربی برای ایجاد اختلال در مسیر صلح جلوگیری کنند. در اجرای تفاهمات نشست استانبول می توان امیدوار بود که مشکلات منطقه با حضور کشورهای ذیربط و بدون دخالت کشورهای فرامنطقه ای و غربی حل و فصل شود.

۵.وزرای امورخارجه در این نشست و در حاشیه آندر دیدارهای دوجانبه به نسل کشی مردم فلسطین توسط رژیم صهیونیستی توجه خاص داشتند و رویکرد مشترک اعضای گروه ۳+۳ در حمایت از مردم غزه و و لبنان و برقراری فوری آتش بسیک اقدام مفید و ارزنده تلقی می شود.