افزایش ۱۵ درصدی جمعیت سالمندان تا سال ۱۴۲۰
دکتر وحید راشدی با اشاره به جمعیت ۱۰.۵ درصدی سالمندان در ایران به وضعیت مناسب سازی محیط پرداخت و گفت: درحالی که با افزایش سن نیازهای افراد متفاوت و محدودیت هایشان افزایش می یابد همسانی مناسب سالمندان با محیط ایجاد توازن و تناسب میان محیط و آنها منجر به افزایش کیفیت زندگی و رضایت در سالمندان می شود به طوریکه افراد سالمند در فضای مناسب سازی شده قادرند که آزادانه و بدون خطر در محیط پیرامون خود حرکت کنند و از تسهیلات محیطی اشتغال اقتصادی و فرهنگی با حفظ استقلال فردی خود بهره مند شوند.
این متخصص سالمندشناسی مناسب سازی محیط را در دو بعد مناسب سازی بافت شهری و بافت محل سکونت تعریف کرد و با طرح این پرسش که آیا در قوانین خاصی به بحث مناسب سازی محیط اشاره شده است یا خیر؟ ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی بحث مناسب سازی محیط را برای همه گروه های آسیب پذیر در چهار گروه کودکان زنان باردار معلولان و سالمندان در نظر گرفته و در این زمینه معتقد است که باید با یک طراحی فراگیر و جهان شمول برای همه گروه ها دسترسی مناسب ایجاد کنیم از همین رو است که در قوانین و کنوانسیون های مختلف ملی و بین المللی به این موضوع پرداخته شده است.
وی در توضیح بیشتر این موضوع یادآور شد: در یکی از مواد قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت و همچنین در بحث آیین نامه ضوابط و شهرسازی برای عبور و مرور افراد دارای معلولیت و دیگر آیین نامه هایی که در سطح ملی در کشور وجود دارد به بحث مناسب سازی محیط اشاره شده است. این موضوع به قدری دارای اهمیت است که در سازمان بهزیستی کشور به عنوان یکی از متولیان ارائه دهنده خدمات سالمندان ستادی تحت عنوان ستاد مناسب سازی وجود دارد که به طور ویژه اولین سند راهبردی مناسب سازی کشور نیز در آنجا نوشته شده است.
به گفته راشدی از سال ۲۰۰۷ نیز سازمان بهداشت جهانی به بحث مناسب سازی محیط برای سالمندان ورود و مفهومی را تحت عنوان «شهر دوستدار سالمند» مطرح کرد به طوریکه طی نشست ها و مطالعات مختلف ۸ شاخص و مولفه «فضای باز و ساختمان ها» «مسکن» «مشارکت اجتماعی» «حمل و نقل» «تکریم سالمندان و مشمولیت اجتماعی آنها» «اشتغال و مشارکت مدنی» «اطلاعات و ارتباطات» و «حمایت اجتماعی و خدمات سلامت» را به عنوان مولفه ها و شاخص های شهر دوستدار سالمند معرفی کردند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با اشاره به مولفه «فضای باز و ساختمان ها» تاکید کرد: محیط برون شهری و ساختمان های عمومی تاثیر موثری در تحرک کیفیت زندگی و استقلال سالمندان دارند از این رو ساختمان ها باید به طور مطلوبی مناسب سازی شوند. سطوح شیب دار آسانسورها بالابرها و درهای بزرگ و راه پله هایی با عرض مناسب تعبیه صندلی های راحت سرویس بهداشتی و… از جمله عوامل موثر در این مولفه هاست. ارزان قیمت بودن مسکن طراحی مناسب خانه ویژه سالمندان شامل نور مناسب مجهز کردن سرویس های بهداشتی و… نیز از شاخص های مناسب در مولفه مسکن به شمار می رود.
راشدی در ادامه با اشاره به مولفه مشارکت اجتماعی تصریح کرد: اگر شهر ما شهر مناسب سازی شده باشند سالمندان با مشارکت اجتماعی مورد احترام واقع می شوند. فرصت های برابر را برای برقراری روابط اجتماعی با دیگر گروه های سنی و گروه همسالان خود مثل دوران سالمندی و بازنشستگی شان تجربه می کنند.
وی با اشاره به مولفه حمل و نقل و تکریم سالمندان تاکید کرد: در دسترس بودن ارزان قیمت بودن فراوانی و پوشش دهی خوب خدمات و رعایت حق تقدم برای سالمندان جزو مواردی است که باید در شاخص حمل و نقل در نظر گرفته شود. از سوی دیگر نیز باتوجه به تکریم سالمندان باید در پروژه شهر دوستدار سالمند نیاز اساسی برای تعامل بین نسل ها در رویدادهای مختلف ایجاد شود تا منجر به حفظ ایجاد احترام به سالمندان شود.
این متخصص سالمندشناسی با اشاره به بحث اشتغال و مشارکت مدنی سالمندان افزود: از آنجایی که بسیاری از سالمندان بعد از دوره بازنشستگی به انجام کار اشتیاق دارند شهر دوستدار سالمند به آنها این فرصت را می دهد تا کار پاره وقت داشته باشند و مانند سایر افراد با کسب مهارت های جامعه ایفای نقش کنند. در مولفه ارتباطات و اطلاعات مراکز و مکان های عمومی شهری باید به نحوی آماده سازی شوند؛ به طور مثال بروشورها باید خوانا و با حروف بزرگ نوشته شوند و همچنین سامانه های ارائه دهنده خدمات به صورت آرام و شمرده اطلاعات را در اختیار آنها قرار دهند.
راشدی درخصوص حمایت های اجتماعی و خدمات شاخص سلامت نیز تصریح کرد: باتوجه به اینکه در دوره سالمندی ممکن است سالمندان به لحاظ جسمی و روحی دچار محدودیت هایی شوند و نیازمند خدمات سلامت روان شوند باید دسترسی به این خدمات برای آنها به سادگی انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه در چند سال گذشته حوزه های مختلف حاکمیتی به موضوع سالمندی پرداخته اند گفت: شهر دوستدار سالمند این فرصت را ایجاد می کند تا با فراهم کردن مشارکت اجتماعی فرصت های بیشتری برای ارتقای سلامت سالمندی فراهم کنیم.
منبع: aftabnews.ir