همه چیز درباره پلاسما تراپی: از مزایا تا نکات مراقبتی

چین و چروک های مزاحم افتادگی پلک ها یا جای جوش هایی که یادگار گذشته اند اغلب می توانند اعتماد به نفس را تحت تأثیر قرار دهند. بسیاری به دنبال روش های کم تهاجمی برای بهبود ظاهر پوست و دستیابی به پوستی صاف تر و جوان تر هستند. پلاسما تراپی یکی از این روش هاست که با استفاده از تکنولوژی پیشرفته راهکاری برای مقابله با این مشکلات ارائه می دهد و می تواند به شما در رسیدن به پوستی شاداب تر کمک کند.

پلاسما تراپی چیست

پلاسما تراپی که گاهی با نام های پلاسما جت یا پلاسما پن نیز شناخته می شود یک روش زیبایی غیرجراحی است که از حالت چهارم ماده یعنی پلاسما استفاده می کند. این تکنیک با ایجاد یک قوس الکتریکی کوچک بین نوک دستگاه و سطح پوست لایه های سطحی پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. این عمل باعث تصعید (تبدیل مستقیم جامد به گاز) سلول های لایه اپیدرم می شود بدون اینکه به بافت اطراف آسیب حرارتی گسترده ای وارد کند.

انرژی پلاسما باعث انقباض فوری فیبرهای کلاژن و الاستین در ناحیه مورد نظر شده و به مرور زمان فرآیندهای ترمیمی طبیعی پوست را تحریک می کند. این تحریک شامل تولید کلاژن و الاستین جدید (نئوکلاژنز و نئوالاستوژنز) است که به سفت شدن پوست و بهبود بافت آن منجر می شود. این روش برای درمان نواحی حساسی مانند اطراف چشم و دهان که پوست نازک تری دارند بسیار مناسب است.

پلاسما تراپی چگونه عمل میکند

عملکرد پلاسما تراپی بر پایه تولید یک قوس الکتریکی کوچک و کنترل شده استوار است. هنگامی که نوک دستگاه به فاصله بسیار کمی از سطح پوست قرار می گیرد اختلاف پتانسیل ایجاد شده باعث یونیزاسیون گازهای موجود در هوا (عمدتاً نیتروژن و اکسیژن) می شود و پلاسما شکل می گیرد. این پلاسما انرژی حرارتی بسیار متمرکزی را به نقطه کوچکی از پوست منتقل می کند.

این انرژی منجر به تصعید سلول های سطحی پوست در آن نقطه می شود و یک نقطه کوچک کربنی روی پوست ایجاد می کند. این نقاط متعدد و کنترل شده پوست را به صورت شبکه ای تحت تأثیر قرار می دهند. این فرآیند نه تنها باعث انقباض فوری پوست می شود بلکه پاسخ ترمیمی بدن را فعال کرده و تولید فاکتورهای رشد و پروتئین های ساختاری مانند کلاژن و الاستین را برای بازسازی و بهبود کیفیت پوست در طول زمان تحریک می کند.

کاربردهای پلاسما تراپی

پلاسما تراپی به دلیل دقت و اثربخشی در درمان مشکلات پوستی مختلف کاربردهای گسترده ای در زمینه زیبایی دارد. این روش به خصوص برای نواحی حساسی که نیاز به دقت بالا دارند محبوب است. از مهمترین کاربردهای آن می توان به بهبود ظاهر پلک ها کاهش جای جوش و اسکار درمان لک های پوستی و رفع افتادگی های خفیف تا متوسط پوست اشاره کرد.

این تکنیک به عنوان یک جایگزین غیرجراحی برای روش های تهاجمی تر مانند جراحی پلک یا لیفت صورت در موارد خاص مطرح است. همچنین برای درمان ضایعات پوستی کوچک مانند خال های مسطح یا زگیل های ریز نیز کاربرد دارد اما همیشه باید توسط متخصص پوست ارزیابی و انجام شود.

پلاسما تراپی برای پلک

افتادگی پلک بالا و پف زیر چشم از جمله شایع ترین مشکلاتی هستند که با افزایش سن یا عوامل ژنتیکی بروز می کنند و ظاهر فرد را خسته نشان می دهند. پلاسما تراپی به عنوان یک روش غیرجراحی برای بلفاروپلاستی (جراحی پلک) مطرح است.

این روش با ایجاد نقاط کوچک تصعید روی پوست پلک باعث انقباض و سفت شدن پوست این ناحیه می شود. این انقباض به لیفت شدن پلک بالا و کاهش پف زیر چشم کمک کرده و نتیجه ای طبیعی و بدون نیاز به برش جراحی ارائه می دهد. دقت بالای دستگاه پلاسما آن را برای استفاده در ناحیه ظریف اطراف چشم مناسب می سازد.

پلاسما تراپی برای جای جوش

اسکارها و جای جوش به خصوص اسکارهای آتروفیک (فرورفته) مانند اسکارهای آکنه می توانند بافت پوست را ناهموار کنند. پلاسما تراپی با تحریک فرآیندهای بازسازی پوست و تولید کلاژن جدید در ناحیه اسکار به بهبود ظاهر این ناهمواری ها کمک می کند.

انرژی پلاسما باعث تحریک فیبروبلاست ها در لایه های زیرین پوست می شود تا کلاژن و الاستین بیشتری تولید کنند. این فرآیند به پر شدن تدریجی فرورفتگی ها و صاف شدن سطح پوست در ناحیه اسکار کمک می کند. بسته به عمق و نوع اسکار ممکن است به چندین جلسه درمان نیاز باشد تا نتایج قابل توجهی حاصل شود.

پلاسما تراپی برای لک صورت

لک های تیره ملاسما کک و مک و سایر پیگمانتاسیون های ناخواسته می توانند ظاهر پوست را تحت تأثیر قرار دهند. پلاسما تراپی می تواند در درمان برخی از انواع لک های سطحی مؤثر باشد.

انرژی پلاسما باعث تصعید و از بین رفتن لایه های سطحی پوست که حاوی پیگمانت اضافی هستند می شود. با کنده شدن نقاط کربنی و بازسازی پوست جدید لک ها کمرنگ تر شده یا از بین می روند. این روش برای لک های عمقی تر ممکن است کمتر مؤثر باشد و انتخاب روش درمان لک باید بر اساس نوع و عمق آن توسط متخصص تعیین شود.

پلاسما تراپی برای افتادگی پوست

با افزایش سن تولید کلاژن و الاستین در پوست کاهش یافته و منجر به شل شدن و افتادگی پوست به خصوص در نواحی مانند فک گردن و گونه ها می شود. پلاسما تراپی می تواند به بهبود افتادگی خفیف تا متوسط پوست کمک کند.

ایجاد نقاط تصعید روی پوست باعث انقباض فوری بافت و تحریک طولانی مدت فرآیندهای بازسازی و تولید کلاژن می شود. این اثر دوگانه به سفت شدن پوست و کاهش ظاهر افتادگی کمک می کند. این روش برای افتادگی های شدید پوست معمولاً جایگزین جراحی لیفت نیست اما برای بهبود قوام پوست و لیفت ملایم در نواحی خاص مؤثر است.

مزایای پلاسما تراپی

پلاسما تراپی چندین مزیت قابل توجه نسبت به روش های جراحی یا برخی روش های لیزر دارد. یکی از اصلی ترین مزایای آن غیرتهاجمی بودن یا حداقل تهاجمی بودن آن است. این روش نیازی به برش جراحی بخیه یا بیهوشی عمومی ندارد و معمولاً با بی حسی موضعی انجام می شود.

دوره نقاهت آن نسبت به جراحی کوتاه تر است اگرچه شامل قرمزی تورم و وجود نقاط کربنی برای چند روز تا یک هفته است. دقت بالای دستگاه در ایجاد نقاط کوچک و کنترل شده امکان درمان نواحی حساس مانند اطراف چشم و دهان را فراهم می کند. همچنین این روش فرآیندهای طبیعی بازسازی پوست را تحریک کرده و نتایج آن به مرور زمان بهبود می یابد.

نحوه انجام پلاسما تراپی

روش انجام پلاسما تراپی معمولاً شامل چند مرحله است. ابتدا ناحیه مورد نظر به دقت تمیز و ضدعفونی می شود. سپس برای کاهش هرگونه ناراحتی یک کرم بی حس کننده موضعی روی پوست مالیده شده و برای مدت زمان لازم (معمولاً ۲۰ تا ۴۰ دقیقه) باقی می ماند تا اثر کند. پس از بی حسی کرم پاک می شود.

متخصص با استفاده از دستگاه پلاسما نوک آن را با فاصله بسیار کم (حدود ۱ میلی متر) از سطح پوست نگه می دارد و با فشردن دکمه یک قوس پلاسما ایجاد می کند که نقطه بسیار کوچکی از پوست را تصعید می کند. این فرآیند به صورت نقطه نقطه و با الگوی مشخصی روی ناحیه درمان تکرار می شود تا پوشش مناسبی ایجاد شود. تعداد نقاط و الگوی درمان بسته به ناحیه و مشکل پوستی متفاوت است. پس از اتمام کار ناحیه تمیز شده و دستورالعمل های مراقبتی پس از درمان به بیمار داده می شود.

مراقبت های قبل از پلاسما تراپی

رعایت برخی نکات قبل از انجام پلاسما تراپی می تواند به آمادگی پوست و کاهش خطر عوارض کمک کند. معمولاً توصیه می شود چند هفته قبل از درمان از قرار گرفتن مستقیم و طولانی مدت در معرض نور خورشید خودداری کرده و از کرم ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید تا از آفتاب سوختگی یا برنزه شدن پوست جلوگیری شود.

استفاده از محصولات مراقبت پوستی حاوی رتینوئیدها آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) یا بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) در چند روز قبل از درمان باید قطع شود زیرا ممکن است پوست را حساس کنند. همچنین در صورت داشتن سابقه تبخال باید پزشک را مطلع کرد تا در صورت لزوم داروی ضد ویروس تجویز شود. عدم مصرف الکل و دخانیات در روزهای قبل از درمان نیز می تواند به بهبود سریع تر کمک کند.

مراقبت های بعد از پلاسما تراپی

مراقبت های پس از پلاسما تراپی نقش حیاتی در فرآیند بهبودی و نتایج نهایی دارند. بلافاصله پس از درمان نقاط کربنی کوچک و تیره ای روی پوست دیده می شوند که نباید آن ها را دستکاری کرد یا کند. این نقاط معمولاً ظرف ۵ تا ۱۰ روز خود به خود می ریزند.

ناحیه درمان ممکن است دچار قرمزی تورم و احساس گرما باشد. استفاده از کمپرس سرد در ساعات اولیه می تواند به کاهش تورم کمک کند. شستشوی ناحیه باید با آب ولرم و شوینده ملایم انجام شود و از مالش شدید پرهیز گردد. استفاده منظم و مکرر از کرم ترمیم کننده یا پمادهای توصیه شده توسط متخصص برای حفظ رطوبت و کمک به ترمیم پوست ضروری است. مهمترین نکته محافظت کامل ناحیه در برابر نور خورشید با استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا و پوشش فیزیکی (کلاه عینک) تا چند ماه پس از درمان است.

عوارض و معایب احتمالی پلاسما تراپی

پلاسما تراپی به طور کلی یک روش ایمن محسوب می شود اما مانند هر روش درمانی دیگری می تواند با عوارض جانبی احتمالی همراه باشد. شایع ترین عوارض شامل قرمزی تورم و احساس سوزش در ناحیه درمان است که معمولاً ظرف چند روز برطرف می شوند. تشکیل نقاط کربنی نیز بخش طبیعی فرآیند است.

عوارض نادرتر شامل هیپرپیگمانتاسیون (تیره تر شدن پوست) هیپوپیگمانتاسیون (روشن تر شدن پوست) عفونت اسکار یا جای زخم (به خصوص در صورت دستکاری نقاط کربنی یا عدم رعایت مراقبت های پس از درمان) و واکنش های آلرژیک به بی حسی موضعی است. این عوارض نادر با انتخاب متخصص مجرب و رعایت دقیق دستورالعمل ها به حداقل می رسند.

ماندگاری نتایج پلاسما تراپی

ماندگاری نتایج پلاسما تراپی بسته به عواملی مانند ناحیه درمان شدت مشکل پوستی اولیه سبک زندگی فرد و فرآیند طبیعی پیری پوست متغیر است. اثرات انقباض فوری پوست معمولاً پایدار هستند اما فرآیند اصلی بهبود و سفت شدن پوست که ناشی از تولید کلاژن جدید است به مرور زمان و طی چند هفته تا چند ماه پس از درمان کامل می شود.

نتایج پلاسما تراپی می تواند از یک تا چند سال ماندگاری داشته باشد. با این حال این روش نمی تواند فرآیند طبیعی پیری را متوقف کند. برای حفظ نتایج توصیه می شود از پوست در برابر آفتاب محافظت کرده رژیم غذایی سالم داشته باشید و از استعمال دخانیات پرهیز کنید. ممکن است برای حفظ نتایج مطلوب جلسات ترمیمی یا تکرار درمان در فواصل زمانی طولانی نیاز باشد.

هزینه پلاسما تراپی

هزینه پلاسما تراپی به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی توان یک قیمت ثابت برای آن تعیین کرد. این عوامل شامل وسعت ناحیه درمان (مثلاً پلک بالا زیر چشم کل صورت یا یک ناحیه کوچک) تعداد جلسات مورد نیاز برای دستیابی به نتیجه مطلوب موقعیت جغرافیایی کلینیک یا مطب و تجربه و تخصص پزشک یا اپراتور انجام دهنده است.

به طور کلی درمان نواحی کوچکتر مانند پلک ها هزینه کمتری نسبت به درمان نواحی بزرگتر یا چندین ناحیه به صورت همزمان دارد. برای اطلاع دقیق از هزینه لازم است با کلینیک یا متخصص مورد نظر مشورت کرده و پس از ارزیابی هزینه دقیق برآورد شود. معمولاً هزینه در هر جلسه محاسبه می شود.

کاندید مناسب پلاسما تراپی

کاندیدای مناسب برای پلاسما تراپی افرادی هستند که به دنبال بهبود مشکلات پوستی خفیف تا متوسط هستند و می خواهند از روش های جراحی تهاجمی تر پرهیز کنند. این روش برای افرادی با افتادگی خفیف تا متوسط پلک خطوط و چین و چروک های ریز اطراف چشم دهان و پیشانی جای جوش و اسکار لک های سطحی و افتادگی خفیف پوست در نواحی دیگر بدن مناسب است.

افرادی که سلامت عمومی خوبی دارند انتظارات واقع بینانه از نتایج درمان دارند و قادر به رعایت دقیق دستورالعمل های مراقبتی قبل و بعد از درمان هستند کاندیدای خوبی محسوب می شوند. مشاوره با متخصص برای ارزیابی وضعیت پوست و تعیین اینکه آیا پلاسما تراپی گزینه مناسبی است یا خیر ضروری است.

موارد منع انجام پلاسما تراپی

پلاسما تراپی برای همه افراد مناسب نیست و در برخی شرایط نباید انجام شود. از جمله موارد منع قطعی می توان به بارداری و شیردهی اشاره کرد. همچنین افرادی که دارای بیماری های خودایمنی فعال اختلالات انعقاد خون عفونت فعال در ناحیه درمان بیماری های پوستی مانند پسوریازیس یا اگزما در فاز فعال در ناحیه مورد نظر یا سابقه ایجاد کلوئید (اسکار گوشتی) هستند کاندید مناسبی برای این درمان نیستند.

افرادی که از داروهای خاصی مانند ایزوترتینوئین (برای درمان آکنه) در ۶ ماه گذشته استفاده کرده اند یا دارای پیس میکر قلبی یا سایر ایمپلنت های الکترونیکی هستند نیز نباید پلاسما تراپی انجام دهند. هرگونه بیماری مزمن یا مصرف داروهای خاص باید به پزشک اطلاع داده شود.

آیا پلاسما تراپی دردناک است؟

پلاسما تراپی معمولاً با استفاده از کرم بی حس کننده موضعی انجام می شود تا هرگونه ناراحتی به حداقل برسد. اکثر افراد در حین درمان تنها احساس سوزش خفیف یا گرما را تجربه می کنند.

تعداد جلسات مورد نیاز پلاسما تراپی چند جلسه است؟

تعداد جلسات مورد نیاز بستگی به شدت مشکل پوستی و پاسخ فرد به درمان دارد. برای مشکلات خفیف ممکن است یک جلسه کافی باشد اما برای اسکارهای عمیق تر یا افتادگی بیشتر معمولاً ۲ تا ۴ جلسه با فاصله ۶ تا ۸ هفته توصیه می شود.

دوره نقاهت پلاسما تراپی چقدر طول میکشد؟

دوره نقاهت اولیه که شامل وجود نقاط کربنی قرمزی و تورم است معمولاً بین ۵ تا ۱۰ روز طول می کشد تا نقاط بریزند. قرمزی خفیف ممکن است تا چند هفته باقی بماند اما بافت پوست به مرور زمان بهبود می یابد.

آیا پلاسما تراپی برای رفع اسکار موثر است؟

بله پلاسما تراپی می تواند برای بهبود ظاهر انواع خاصی از اسکارها به خصوص اسکارهای آتروفیک مانند جای جوش مؤثر باشد. این روش با تحریک تولید کلاژن به پر شدن و صاف شدن ناحیه اسکار کمک می کند.

چه مدت بعد از پلاسما تراپی میتوان آرایش کرد؟

تا زمانی که نقاط کربنی کاملاً نریخته اند (معمولاً ۵ تا ۱۰ روز) نباید از آرایش استفاده کرد. پس از افتادن نقاط و بهبود اولیه پوست می توان با احتیاط و استفاده از محصولات ملایم آرایش کرد.

آیا نتایج پلاسما تراپی دائمی هستند؟

نتایج پلاسما تراپی طولانی مدت هستند و می توانند از یک تا چند سال ماندگاری داشته باشند. با این حال فرآیند طبیعی پیری متوقف نمی شود و برای حفظ نتایج ممکن است نیاز به جلسات یادآور باشد.

تفاوت پلاسما جت و پلاسما پن چیست؟

پلاسما جت و پلاسما پن اغلب به یک روش درمانی اشاره دارند که از دستگاه های مشابه برای تولید پلاسما استفاده می کنند. تفاوت اصلی ممکن است در نام تجاری دستگاه یا طراحی خاص آن باشد اما اصول عملکرد و کاربرد آن ها یکسان است.