لازمه موفقیت در مجامع بین المللی پشتوانه سازی است/ باشگاه‌های ورزشی در کشور عملکرد خوبی ندارند

به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری علم و فناوری آنا، در ادامه مبحث مهم ورزش حرفه‌ای که یکی از بخش‌های مهم ورزش است و دانشگاه‌ها یکی از محورهای رشد و توسعه ورزش حرفه‌ای شمرده می‌شوند با دکتر رضا بهدری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه خواهید خواند. 

آنا: نظرتان در مورد استعدادیابی و پشتوانه سازی در ورزش حرفه‌ای و اهمیت آن چیست؟

برای اینکه سهمی از مدال‌های بازی‌های جهانی داشته باشیم باید پشتوانه سازی اصولی از طریق به کارگیری روش‌های نوین استعدادیابی و توجه به روش‌های علمی استعدادیابی داشته باشیم، چرا که لازمه موفقیت پایدار در صحنه‌های بین‌المللی ورزش توجه خاص و ویژه به مبحث مهم پشتوانه سازی است. زمانی‌ که کشور‌هایی که در صدر جداول مدالی بازی‌های المپیکی و جهانی قرار می‌گیرند را بررسی می‌کنیم شاهد این هستیم که بستری را جهت پشتوانه سازی پایدار و موفقیت پایدار داشتند و ما به ندرت شاهد تک ستاره‌های ورزشی در یک دوره به مدت طولانی هستیم. اهمیت پشتوانه سازی و لزوم آن می‌تواند این باشد که هیچ حاشیه امنی برای ورزشکاران در سطح ملی نخواهد بود، در حالی که ضعف و کم کاری در پشتوانه سازی باعث می‌شود یک ورزشکار سالیان سال بدون رقیب عضو تیم ملی باشد. این ضعف در پشتوانه سازی بایستی با به کارگیری الگو‌های نوین و علم روز مدیریت شود. از آنجایی که فرایند پشتوانه سازی یک روند طولانی مدت چند ساله می‌باشد امروزه تمامی مدال آوران المپیکی از رده‌های نونهالان، نوجوانان، جوانان طی فرایند استعدادیابی انتخاب شده و می‌بینیم در بزرگسالی و یا در برخی رشته‌ها درجوانی مدال المپیک را برای کشور خود کسب می کنند.

آنا: آیا در ایران سیستم یکپارچه و سازمان یافته برای استعدادیابی وجود دارد؟

یکی از مهمترین مباحث و ضرورت در ورزش حرفه‌ای داشتن سیستم یکپارچه و سازمان یافته‌ای استعدادیابی و استعداد پروری و نگهداشت استعداد است. متاسفانه بین دستگاه‌های مختلف در زمینه استعدادیابی هماهنگی و همکاری لازم وجود ندارد و هر ارگان و نهادی به صورت جداگانه و جزیره‌ای فعالیت می‌کنند در حالی که در بسیاری از کشور‌ها فدراسیون‌های ورزشی حتی باشگاه‌های ورزشی از برنامه‌های بلند مدت به منظور توسعه و بهبود توانایی‌های ورزشکاران از سنین پایین استفاده می‌کنند. امروزه می‌بینیم اکثر کشور‌های دنیا برای کسب مدال‌های جهانی و المپیکی برنامه‌های زیربنایی چشمگیری انجام می‌دهند، هماهنگی و همپوشانی خوبی بین بخش‌های مختلف مرتبط با استعدادیابی در سازمان‌ها مختلف وجود داشته، این امر باعث شده فرایند طولانی استعدادیابی چندین ساله به گونه‌ای مدیریت و هدایت شود که تمامی مراحل استعدادیابی، استعداد پروری و نگهداشت استعداد را طی نمایند. از آنجایی که عوامل تاثیرگذاری مانند نظام‌های سیاسی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و آموزشی که نقش موثری در این فرایند دارند به خوبی مدیریت شوند با توجه به اینکه دوران طلایی استعدادیابی دوران نونهالی، نوجوانی و جوانی است این جامعه هدف در آموزش و پروش بوده و متاسفانه فعال نبودن آموزش و پرورش در این امر و عدم همکاری و نداشتن طرح جامع، یکپارچه، ساختارمند و استراتژیک هم راستا با سایر ارگان‌ها، باعث عدم موفقیت و به سرانجام نرسیدن این فرایند می شود.

آنا: به نظر شما بهترین محیط جهت استعدادیابی در ورزش کجاست؟

همانطوری که اشاره شده بهترین محیط برای استعدادیابی مدرسه است چرا که دانش آموزان دوران نوجوانی و جوانی را در مدرسه سپری می‌کنند. متاسفانه به دلیل عدم برنامه مدون و راهبردی مناسب عملاً امکان شناسایی مستعدین وجود ندارد، همانطوری که در بحث قبلی اشاره شد کشور‌هایی که نظام جامع جهت استعدادیابی داشتند و فرایند استعدادیابی به شکل یکپارچه و جامع در آنها اجرا می‌شد، همچنین هماهنگی بین سازمان‌های مختلف ورزش قهرمانی وجود داشت، در نتیجه بخش بودن استعدادیابی تاثیرگذار بود. شاید بتوان گفت اصلی‌ترین مجری استعدادیابی آموزش و پرورش است. چراکه با مطالعه کشور‌های پیشرو در استعدادیابی و اکثر کشور‌های اروپایی مشاهده می‌شود که در آموزش و پروش برنامه‌هایی برای توسعه و ارتقاء مربیان وجود دارد. به طوری که مدارس ورزش نقش مهمی در این امر دارند، ولی متاسفانه در ایران ما مدارسی به این شکل نداریم و حتی اگر مدارس مهارتی که جدیداً شکل گرفته اند، صرفاً پرورش و آموزش نیروی متخصص را در دستور کار دارند، ولی در مورد استعدادیابی، استعداد پروری و پرورش ورزشکار کار بخصوصی انجام نمی‌دهند. در حالی که در کشور‌های یاد شده طی برگزاری مسابقات در رده‌های مختلف سنی در مدارس در سطوح منطقه‌ای، استانی، ملی فرصت‌های خوبی جهت شکار استعداد ایجاد می‌کنند.

آنا: به نظر شما سهم باشگاه‌ها در استعدادیابی کشور به چه میزان می‌باشد؟

برخلاف باشگاه‌های اروپایی که نقش قابل توجهی در استعدادیابی و استعداد پروری به منظور ایجاد برتری ورزشی و پشتوانه سازی برای تیم‌های ملی دارند، متاسفانه باشگاه‌های کشور در بخش استعدادیابی که امروزه نقش مهمی در ورزش‌های المپیکی ایفا می‌کنند، عملکرد قابل قبولی ندارند. در حالی که باشگاه داری در ایران سابقه طولانی داشته، ولی شاید نوع نگرش در باشگاه داری و فرهنگ جامعه که پهلوان پروری به جای قهرمان پروری ملاک بوده باعث شده به استعدادیابی که زیربنای ورزش قهرمانی می‌باشد کمتر توجه شود.