سهام چیست و معرفی انواع سهام
در این مقاله به بررسی مفهوم سهام و انواع مختلف آن خواهیم پرداخت. سهام به عنوان یکی از ابزارهای مهم در بازارهای مالی و سرمایه گذاری شناخته می شود و درک صحیح آن می تواند به تصمیم گیری های مالی هوشمندانه تری منجر شود. در ابتدا مفهوم سهام و نحوه تقسیم مالکیت در یک شرکت بررسی می شود.
به زبان ساده سهام مالکیت یک بخش از یک شرکت است که به سرمایه گذاران این امکان را می دهد تا در سود و زیان آن شرکت شریک شوند. برای کسانی که قصد دارند وارد دنیای سرمایه گذاری شوند فهم دقیق سهام و انواع مختلف آن امری حیاتی است. آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چرا برخی افراد در شرکت های مختلف سرمایه گذاری می کنند؟ پاسخ ساده است: سهام؛ این ابزار مالی به شما این امکان را می دهد که در موفقیت یا شکست یک شرکت شریک شوید و در سودهای آن شرکت سود کنید و در ضررهای آن متضرر شوید. اما آیا همه سهام ها مشابه هم هستند؟
هر سهم نمایانگر یک بخش از ارزش کل شرکت است. به عبارت دیگر وقتی شما سهام یک شرکت را خریداری می کنید شما صاحب بخشی از آن شرکت خواهید بود. این نوع مالکیت ممکن است شامل حقوقی مانند دریافت سود و حق رای در مجامع عمومی شرکت باشد.
برگه سهم
ورقه یا برگه سهم به سندی گفته می شود که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر بخشی از سرمایه یک شرکت است. این سند قانونی و رسمی به سهام داران شرکت ها این امکان را می دهد که در سود و زیان شرکت شریک شوند و در برخی موارد حق رأی در تصمیم گیری های شرکت داشته باشند.
اصطلاحات مرتبط
ابتدا بهتر است با برخی از مهم ترین اصطلاحات مرتبط با سهام و سرمایه گذاری آشنا شویم. در دنیای سهام و بازار بورس اصطلاحات مختلفی وجود دارند که به درک بهتر موضوع کمک می کنند:
- نسبت مالکانه نشان دهنده درصدی از مالکیت یک شخص یا گروه در یک شرکت است. نسبت مالکانه به طور معمول از طریق تقسیم تعداد سهام در اختیار یک فرد بر تعداد کل سهام شرکت محاسبه می شود. این اصطلاح به سرمایه گذاران کمک می کند تا میزان تسلط یا سهم خود در شرکت را تعیین کنند. جهت مطالعه ادامه مطلب در مورد نسبت مالکانه به لینک زیر بروید:
(لینک) - ارزش بازار شرکت حاصل ضرب قیمت هر سهم در تعداد کل سهام شرکت است. این شاخص برای سنجش اندازه و ارزش یک شرکت در بازار بورس به کار می رود.
- دیویند یا سود نقدی به بخشی از سود شرکت گفته می شود که به سهام داران پرداخت می شود. این پرداخت به طور معمول به سهام داران سهام عادی یا ممتاز تعلق می گیرد.
- نسبت قیمت به سود به سرمایه گذاران کمک می کند تا ارزیابی کنند که یک سهم چقدر نسبت به سود شرکتش ارزش گذاری شده است. نسبت P/E از تقسیم قیمت سهم بر سود هر سهم (EPS) محاسبه می شود. که می توانید
- EPS یا سود هر سهم معیاری است که نشان می دهد یک شرکت به ازای هر سهم چقدر سود تولید کرده است. این شاخص برای تحلیل عملکرد مالی شرکت و بررسی سودآوری آن بسیار مهم است.
میزان P/E و EPS هر سهام را می توانید از سایت بورس دریافت نمایید. به عنوان مثال هنگام انتشار این مطلب برای سهام سیسکو مقادیر EPS و P/E به ترتیب 381 و 9.80 می باشد.
- بازده سهام نشان می دهد که یک شرکت چقدر از سرمایه سهام داران خود بهره برداری کرده و سود کسب کرده است. ROE از تقسیم سود خالص شرکت بر حقوق صاحبان سهام محاسبه می شود.
- سهام جایزه به سهام دارانی که در حال حاضر سهام شرکت را دارند به صورت رایگان داده می شود. این سهام معمولاً به نسبت سهام موجود به آن ها اعطا می شود و هدف آن افزایش تعداد سهام در گردش است.
- نسبت نقد شوندگی نسبتی است که نشان می دهد که یک شرکت چقدر توانایی پرداخت بدهی های کوتاه مدت خود را دارد. نسبت نقدینگی معمولاً از تقسیم دارایی های نقدی و معادل های نقدی بر بدهی های کوتاه مدت محاسبه می شود.
- این حق به سهام داران فعلی اجازه می دهد که قبل از عرضه عمومی سهام جدید به خرید سهام جدید بپردازند و از رقیق شدن مالکیت خود جلوگیری کنند.
- شاخص قیمت سهام معمولاً به صورت یک عدد محاسبه می شود که عملکرد یک گروه از سهام را در بازار بورس نشان می دهد. این شاخص ها معمولاً برای ارزیابی عملکرد کلی بازار استفاده می شوند.
- آربیتراژ به معنای خرید و فروش همزمان یک دارایی در بازارهای مختلف است به گونه ای که از تفاوت قیمت ها در این بازارها سود برده شود. در بازار سهام این عمل به معنای خرید سهام در بازار با قیمت پایین و فروش آن در بازار دیگری با قیمت بالاتر است.
- حسابرسی داخلی در شرکت ها فرآیندی است که به بررسی و ارزیابی دقیق فرآیندهای مالی و سیستم های کنترلی شرکت می پردازد تا اطمینان حاصل شود که همه امور به درستی و مطابق با قوانین انجام می شود.
- سهام بدون حق رای به دارندگان آن ها حق رای در مجامع عمومی شرکت را نمی دهد اما معمولاً از مزایای مالی مانند دریافت سود بهره مند می شوند.
- بازار صعودی (Bull Market) زمانی است که قیمت ها در بازار به طور مداوم در حال افزایش هستند در حالی که بازار نزولی (Bear Market) به زمانی اطلاق می شود که قیمت ها در بازار در حال کاهش هستند.
- نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام نشان می دهد که یک شرکت چقدر از بدهی برای تأمین مالی فعالیت های خود استفاده می کند. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام از تقسیم بدهی های کل بر حقوق صاحبان سهام محاسبه می شود.
این اصطلاحات می توانند به شما در تحلیل بازار سهام و تصمیم گیری های سرمایه گذاری کمک کنند و درک بهتری از نحوه عملکرد شرکت ها و تأثیر آن ها بر سهام داران فراهم آورند.
انواع سهام
به طور کلی سهام به دو دسته عمده تقسیم می شود:
- سهام عادی: این نوع سهام رایج ترین و معمول ترین نوع سهام است که سرمایه گذاران معمولاً آن را خریداری می کنند.
- سهام ممتاز: این سهام مزایای خاصی دارد که در مقایسه با سهام عادی می تواند برای سرمایه گذاران جذاب تر باشد.
سهام با نام
این نوع سهام به نام شخصی خاص ثبت می شود و به طور معمول حقوق مالکانه آن تنها به دارنده اصلی منتقل می شود. این نوع سهام از امنیت بالاتری برخوردار است و در صورت تغییر مالکیت باید انتقال رسمی انجام گیرد.
سهام بی نام
برخلاف سهام با نام سهام بی نام هیچ گونه اطلاعات خاصی درباره مالک آن ندارد. این نوع سهام به سادگی قابل انتقال است و برای افرادی که تمایل به خرید و فروش سریع دارند مناسب تر است.
سهام عادی
سهام عادی معمول ترین نوع سهام است که به سرمایه گذاران حق رای در مجامع عمومی شرکت و دریافت سهمی از سود شرکت را می دهد. دارندگان سهام عادی در هنگام بروز مشکلات مالی در رده آخر دریافت سود یا دارایی های شرکت قرار می گیرند.
سهام ممتاز
دارندگان سهام ممتاز معمولاً از مزایای بیشتری برخوردار هستند از جمله اولویت در دریافت سود یا تقسیم دارایی ها در صورت ورشکستگی شرکت. با این حال معمولاً این نوع سهام به صاحبان آن حق رای نمی دهد.
سهام موسس
سهام موسس به افرادی داده می شود که شرکت را تأسیس کرده اند. این سهام معمولاً در ابتدا دارای ارزش بالایی است و می تواند مزایای خاصی برای بنیان گذاران شرکت داشته باشد.
سهام مدیریتی
این نوع سهام به افرادی داده می شود که در مدیریت و رهبری شرکت نقش دارند. این سهام ممکن است حقوق ویژه ای در خصوص تصمیم گیری های کلیدی به دارندگان آن بدهد.
سهام نقدی و غیر نقدی
سهام نقدی آن هایی هستند که در قبال پرداخت وجه نقد خریداری می شوند. در مقابل سهام غیر نقدی به ازای دارایی های غیر نقدی (مانند ملک یا تجهیزات) به سرمایه گذاران تعلق می گیرد.
سهام ترجیهی
این نوع سهام به دارندگان آن اولویت در دریافت سود و سهم از دارایی ها می دهد اما معمولاً در مجامع عمومی حق رای ندارند.
سهام عدالت
سهام عدالت به بخشی از مردم جامعه تعلق می گیرد و به طور معمول از طریق نهادهای دولتی توزیع می شود. این سهام معمولاً به کسانی که از طبقات پایین تر جامعه هستند داده می شود.
سهام جایزه
این نوع سهام به عنوان پاداش به سهام داران فعلی داده می شود. این سهام معمولاً به صورت رایگان به سهام داران قبلی داده می شود و به آن ها حق استفاده از فرصت های جدید را می دهد.
سهام با حق رای و بدون حق رای
سهام با حق رای به دارندگان آن اجازه می دهد تا در مجامع عمومی شرکت ها شرکت کنند و در مورد مسائل مهم شرکت رأی دهند. در حالی که سهام بدون حق رای به سرمایه گذاران این امکان را نمی دهد.
حق تقدم
حق تقدم به سهامی اطلاق می شود که به سهام داران قبلی داده می شود تا در خرید سهام جدید اولویت داشته باشند. این نوع سهام برای حفظ نسبت مالکیت سرمایه گذاران قبلی طراحی شده است.
کاربرد سهام در بورس و تاثیرات آن بر سرمایه گذاران
بورس اوراق بهادار محلی است که در آن سهام و دیگر اوراق بهادار معامله می شوند. سرمایه گذاران می توانند سهام شرکت ها را خریداری کنند و از طریق تغییرات قیمت این سهام سود به دست آورند. این تغییرات قیمت معمولاً به دلیل عواملی مانند عملکرد شرکت وضعیت اقتصادی یا اخبار سیاسی ایجاد می شود. بنابراین آگاهی از انواع سهام و نحوه تأثیر آن ها بر وضعیت مالی شرکت ها می تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا تصمیمات آگاهانه تری بگیرند.
نتیجه گیری و توصیه ها:
درک درست از انواع سهام و ویژگی های هرکدام می تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا استراتژی های مناسبی برای سرمایه گذاری انتخاب کنند. به طور کلی سهام عادی برای سرمایه گذاران بلندمدت که به دنبال رشد شرکت هستند مناسب است در حالی که سهام ممتاز برای کسانی که به دنبال درآمد ثابت و اولویت در دریافت سود هستند گزینه بهتری است.