رد پای گروه واگنر در ناآرامی‌های سودان

پایگاه اینترنتی دیلی تلگراف انگلیس در تحلیلی درباره تحولات اخیر در سودان نوشته است: جرقه درگیری‌های اخیر در شهر خارطوم و دیگر نقاط سودان با نزاع‌هایی که بین ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس نیروهای مسلح سودان، و ژنرال محمد حمدان دقلو یا به اختصار “حمیدتی” رخ داد، بالا گرفت. برهان و حمیدتی در سال ۲۰۲۱ کودتایی را به اجرا در آورده و قدرت را از شورای انتقالی که بعد از سرنگونی عمر البشیر، روی کار آمد، تصاحب کردند. حمیدتی فرمانده یک گروه شبه نظامی تحت عنوان نیروهای واکنش سریع است که نشات گرفته از شبه نظامیان “جنجاوید” است؛ شبه نظامیانی که تحت حکومت عمر البشیر به اجرای نسل کشی دارفور که بر اساس برآوردها صدها هزار نفر از مردم را در غرب سودان به کام مرگ کشاند، کمک کردند.

جای تعجب نیست که شبه نظامیان نیروهای واکنش سریع با شرکت نظامی خصوصی واگنر روسیه متعلق به یِوگنی پریگوژین مرتبط بوده و طبق گزارش‌ها شرکت واگنر به آموزش و تجهیز آنها کمک کرده است. گمانه زنی شده که پای شرکت واگنر توسط عمر البشیر بعد از نشستی که او با ولادیمیر پوتین داشت و در آن قول تبدیل کردن کشورش به متحد کلیدی روسیه در آفریقا را داد در سال ۲۰۱۷ به سودان باز شد تا این گروه به تقویت حکومت متزلزل او کمک کند.

یکی از برنامه‌های او این بود که در بندر سودان در دریای سرخ یک پایگاه دریایی برای نیروی دریایی روسیه ایجاد کند و این پروژه توسط شرکت واگنر حمایت می‌شد.

از آن زمان تا کنون، شرکت واگنر مقادیر زیادی تسلیحات و تجهیزات از جمله کامیون های نظامی، خودروهای آبی خاکی و دو هلیکوپتر ترابری را به سودان فرستاده است. پس از سقوط عمر البشیر، این گروه متشکل از مزدوران روس مجددا با برهان و به ویژه حمیدتی هماهنگ شد. هم اکنون این گروه همچنان شرکت Meroe Gold را مدیریت می‌کند و بر اساس گزارش‌ها این شرکت از معادن سودان بهره‌برداری کرده و مقادیر زیادی طلا را به خارج از این کشور قاچاق می‌کند؛ فرض می‌شود که این شرکت در حال پر کردن جیبهای پریگوژین و محروم کردن سودان از درآمدی که نیاز زیادی به آن دارد، است. همچنین این تلاشها به پوتین در دور زدن تحریم‌های غربی‌ها کمک کرده و به او اجازه گرم نگاه داشتن جنگ در اوکراین را می‌دهد.

در حال حاضر گمانه زنی شده که شبه نظامیان نیروهای واکنش سریع سودان که شدیدا مسلح و ثروتمند هستند، مترصد به بار آوردن ویرانی در منطقه حوزه شمال آفریقا هستند. عبدالفتاح السیسی،‌ رئیس جمهور مصر وجود یک حکومت با ثبات در خارطوم را در راستای منافع حیاتی کشورش می‌بیند. او نگران اسیر شدن گروهی از سربازان مصری که برای شرکت در رزمایشی مشترک به سودان سفر کرده بودند، در روز شنبه توسط نیروهای واکنش سریع حتی با وجود اینکه حمیدتی نسبت به بازگشت ایمن آنها در آینده به کشورشان اطمینان داده، است. از سوی دیگر زنگ خطر در قاهره به صورت جدی از بابت تاثیر بالقوه این جنگ قدرت بر پروژه سد بزرگ رنسانس اتیوپیایی (النهضه) به صدا در آمده است. مصر برای رفع نگرانی‌هایش از بابت تامین آب رود نیل به پشتیبانی خارطوم نیاز دارد.

در نهایت مساله درگیری‌ها در سودان چنان مساله استراتژیک مهمی است که در صورتی که از کنترل خارج شود ممکن است مصر و احتمالا اتیوپی را به این نتیجه برساند که لازم است با قدرت بیشتری در این موضوع ورود پیدا کنند.

علاوه بر این، چاد، اریتره و سودان جنوبی هم ممکن است با سیلی از آوارگان مواجه شده و شاهد اضافه شدن مشکل جدیدی به درگیری‌های داخلی خودشان باشند و از طرف دیگر خلا قدرت گروه‌های افراطگر را در سراسر منطقه قادر به سواستفاده از آن چه که در حال رخ دادن است خواهد ساخت. سودان همان جایی است که اسامه بن لادن مدت پنج سال از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۶ در آنجا زندگی کرد. گشوده شدن بخش وسیعی از فضاهای بیابان سودان برای بن لادن بعدی چیزی است که آشکارا امنیت انگلیس و آمریکا را هم تضعیف خواهد کرد.

310310