بندبازی ترامپ بر لبه فناوری؛ ایلان ماسک مشاوری از جنس «ایوانکا»؟

گروه سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا، «سرپرست کمیسیون درآمدی دولت»؛ این نقشی است که «دونالد ترامپ» نامزد جمهوری خواه پست ریاست جمهوری آمریکا، برای «ایلان ماسک» کارآفرین حوزه فناوری انتخاب کرده است.

آنگونه که از ادعای سکان دار سابق کاخ سفید برمی آید، ماسک هم پذیرفته که هدایت کارگروهی را بپذیرد که هدف از ایجاد آن «حسابرسی کامل مالی و نظارت نحوه عملکرد کل دولت فدرال» است و «توصیه هایی برای اصلاحات چشمگیر» در دولت ارائه خواهد کرد.

*هدف احتمالی ترامپ چیست؟

زمزمه هایی که از پشت در های بسته به گوش می رسد، از این حکایت دارد که ترامپ از ماسک (مالک خودروسازی تسلا، شرکت اکتشافات فضایی اسپیس ایکس و صاحب توئیتر سابق یا ایکس امروزی) خواسته است با توجه به اقدام مشابهی که در شبکه اجتماعی ایکس انجام داده بود، هزینه های دولت فدرال را کاهش دهد- اشاره ای به تعدیل نیمی از نیروی کار توئیتر در ابتدای واگذاری مالکیت آن به ماسک. 

نامزد جمهوری خواه صحنه انتخابات ۲۰۲۴ می گوید این کمیسیون ظرف ۶ ماه اقداماتی را برای محو کلاهبرداری و رشوه انجام خواهد داد که به صرفه جویی تریلیون ها دلار منجر می شود.

*این ایده از کجا به ذهن نامزد جمهوری خواه رسید؟

یک ماه پیش ترامپ در بستر شبکه اجتماعی توئیتر، مصاحبه ای دوساعته با ماسک داشت و آنجا بود که این کارآفرین حوزه فناوری برای اولین بار ایده ایجاد «کمیسیون کارآمدی دولت» را مطرح کرد تا به قول خودش «پول مالیات دهندگان آمریکایی» را در «راه درست» خرج کند؛ چراکه باور دارد «ولخرجی دولت، آمریکا را ورشکسته می کند.»

ترامپ همان جا این ایده را از او قاپید؛ چراکه کاهش هزینه های دولت فدرال دغدغه او هم بود.

در همان مصاحبه، ترامپ به ایلان ماسک لقب «بزرگ ترین کاهش دهنده» را داد و از او به خاطر اخراج کارکنانی که قصد اعتصاب داشتند، تقدیر کرد.

چند هفته بعد، در یک پادکست، ترامپ این کارآفرین حوزه فناوری را به عنوان «مردی باهوش» توصیف کرد که می تواند در دولت آینده او نقش مشاور برای «بریدن چربی های اضافه (کنایه از هزینه ها) را داشته باشد».

*ایرادی که وارد است

«نیویورک تایمز» تلاش ماسک برای اثرگذاری بر نامزد جمهوری خواه انتخابات و به همان میزان، سواری گرفتن ترامپ از موج حمایت کارآفرین حوزه فناوری را زیر ذره بین برده و روی این تمرکز کرده که این دو تاجر چه توقعی از هم پیمانی با یکدیگر دارند؟

ماسک ۵۳ ساله در راستای تأمین منافع خود و شرکت هایش، با رهبران راست گرای دنیای سیاست رابطه خوبی دارد. برای مثال، او باهدف سود رساندن به اسپیس ایکس با «ژائیر بولسونارو» رئیس جمهور سابق برزیل که به «ترامپ استوایی» شهرت داشت، رابطه خوبی به هم زد.

همچنین، او آشکارا از «خاویر میلی» رئیس جمهور آرژانتین حمایت می کند- کشوری که ذخایری غنی از فلز ارزشمند لیتیوم دارد که به کار باتری های خودرو های تسلا می آید.

گره کار همین جاست. ایلان ماسک یک کسب وکار تجاری بزرگ و زنجیره ای دارد که ممکن است با بلندپروازی های سیاسی او تضاد منافع داشته باشد و در آینده ای نه چندان دور، دوستی وی با ترامپ را به میدان مین برای منافع تجاری اش بدل کند.

تسلا از محل قرارداد با دولت فدرال میلیارد ها دلار عایدی دارد و بعضی از شرکت های ماسک هم به دلیل تخلف، از سوی وزارت دادگستری، کمیسیون تجارت فدرال و کمیسیون بورس و اوراق بهادار تحت پیگرد و بازرسی است.

این تضاد منافع یکی از بزرگ ترین دغدغه هایی است که اگر ترامپ پیروز شود و ماسک پیشنهاد شغلی اش را بپذیرد، گریبان دولت فدرال آمریکا را می گیرد.

البته ماسک هنوز به پیشنهاد ترامپ واکنش نشان نداده، اما او قبل از اینکه نامزد جمهوری خواه درخواستش را علنی کند با انتشار پیامی در ایکس گفته بود: «اگر فرصتی دست دهد، مشتاق خدمت به آمریکا هستم. بدون مزد و بدون عنوان رسمی»

اگر این ادعا راست باشد، ماسک هم یکی مانند «ایوانکا» خواهد بود- دختر بزرگ ترامپ که ادعا می شد عنوان رسمی ندارد و بدون مزد و منت در دوران زمامداری پدر در فاصله ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ نقش مشاور اعظم او را ایفا می کرد. به این ترتیب، ماسک بدون کناره گیری از بازار فناوری می تواند کنار سکان دار احتمالی کاخ سفید، تا جایی که به منافع تجاری اش لطمه نخورد، در دنیای سیاست آزمون وخطا کند.