انواع میلگرد تقویتی در آرماتور بندی
میلگردها از اساسی‌ترین مقاطع فولادی در ساختمان‌سازی محسوب می‌شوند که میلگرد تقویتی نیز یکی از انواع این محصول به حساب می‌آید. به طور کلی، از میلگردها و مخصوصا میلگرد تقویتی، برای افزایش استحکام و مقاوم‌سازی ساختمان استفاده می‌شود، تا ساختمان بتواند در برابر حوادث مانند سیل و زلزله، و نیروهای وارده مستحکم باقی بماند.
برای اینکه بتوانید از این محصول به درستی و در مکان و موقعیت مناسبی استفاده نمایید، نیاز است که ابتدا با میلگرد تقویتی آشنا شوید. سپس از انواع، کاربردها و عوامل تعیین کننده اطلاعات کافی کسب کنید، تا خریدی درست و مطابق کاربرد مورد نظر خود داشته باشید.برای استفاده از این نوع میلگرد در بتن، فونداسیون و ستون‌ها، مقدار و نحوه استفاده از میلگرد از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه به معرفی انواع آرماتوربندی، کاربردها و نحوه محاسبه وزن میلگردهای تقویتی می‌پردازیم.
معرفی میلگرد تقویتی
این محصول، از انواع پراهمیت و کاربردی میلگرد است که از شمش‌های فولادی، طی فرآیند نورد گرم تولید می‌شود. بتن که از مصالح مستحکم و مورد استفاده در انواع سازه‌هاست، دربرابر نیروهای خمشی و کششی مقاومت بالایی ندارد، به همین دلیل از میلگردهای تقویتی به دلیل خواص فنی مانند مقاومت کششی بالا، برای افزایش مقاومت کششی بتن استفاده می‌شود.
یکی از ویژگی‌های پراهمیت و خاص این محصول، امکان 180 درجه خم کردن آن است که این توانایی باعث می‌شود بتوان این محصول را در هر بخشی از ساختمان که به مقاومت بالا نیاز است، به کار برد. همچنین این محصول در قطرهای 6 تا 16 میلی‌متر تولید می‌شود.
این میلگرد در دو نوع آج‌دار و بدون آج تولید می‌شود که اکثر میلگردهای تقویتی از نوع آج‌دار هستند. برآمدگی‌های سطح میلگرد آج‌دار به اتصال این مقطع فولادی به بتن کمک می‌کنند تا مقاومت سازه را افزایش داده و مانع لغزش سطح مقطع بتن در طول زمان شود.
انواع آرماتوربندی میلگرد تقویتی
در نقشه ساختمان، از انواع میلگردهای تقویتی در آرماتوربندی استفاده می‌شود که هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و در موارد متفاوتی به کار می‌روند. همچنین برای اتصال آن‌ها به هم از بست یا جوش سرد استفاده می‌شود. در اینجا به معرفی انواع آرماتور تقویتی می‌پردازیم.
میلگرد سنجاقی
این نوع، یکی از کوچکترین سایزهای میلگرد تقویتی است که به خاطر شکل سنجاق‌مانندش اینگونه نامگذاری شده است. از این نوع برای اتصال کامل خاموت به میلگردهای طولی ستون استفاده می‌شود.
میلگرد راستا
میلگرد راستا، میلگردی طویل است که لبه‌های آن منحنی شکل می‌باشد. از این مقطع فولادی، برای افزایش مقاومت کششی بتن به همراه میلگردهای معمولی استفاده می‌شود.
میلگرد خرک
میلگرد خرک، برای قرار دادن دو دسته میلگرد به صورت متوالی افقی و با فاصله مشخص در قالب بتن استفاده می‌شود و بیشتر در بخش‌های فوقانی فونداسیون نقش دارد. این میلگرد به آرماتور پایه‌دار هم معروف است و جایگزین مناسبی برای میلگرد خاموت محسوب می‌شود، زیرا نمی‌توان از میلگرد خاموت در فونداسیون استفاده کرد.
میلگرد خاموت
خاموت مشابه میلگرد خرک است، اما با این تفاوت که به جای فونداسیون، در ستون‌ها کاربرد دارد. در ستون‌های بسیار بلند، از خاموت دور تا دور میلگردهای ستون استفاده می‌شود تا مانع از کمانش، باز شدن، خم شدن و شکستن ستون‌ها شود.
میلگرد رکابی
میلگرد رکابی، در واثع نوعی میلگرد خاموت است که دو انتهای آن باز می‌باشد. این نوع، در دیوارهای برشی، برای نگه‌داشتن میلگردهای طولی و عمودی به کار می‌رود.
میلگرد اُتکا
این نوع آرماتور، متداول‌ترین نوع محسوب می‌شود که برای تحمل نیروهای برشی و لنگرهای منفی در تکیه‌گاه در تیرچه به کار می‌رود. همچنین کشش‌های ناشی از خمش را هم از بالا و پایین و هم به صورت مایل تحمل می‌کند. میلگرد اتکا در دیوارهای برشی نقش مهمی دارد.
کاربرد میلگرد تقویتی
همانطور که میدانید، به ساختمان‌ها و سازه‌ها از جهات مختلفی نیروهای گوناگونی وارد می‌شود، که می‌توانند آسیب‌های جدی به ساختمان وارد کرده و خرابی‌های فراوانی را به بار آورند. به همین دلیل از میلگردهای تقویتی برای مقاوم‌سازی و افزایش استحکام این ساختمان‌ها در برابر نیروهای وارده، استفاده می‌شود.
این مقاطع فولادی را می‌توان با توجه به نوع و نحوه چینش آن‌ها در مکان‌های مختلفی مانند ستون، فونداسیون، دیوارهای برشی، تیرچه بلوک و تیرها به کار برد. در اینجا به بررسی کاربردهای این محصول در مکان‌های مختلف می‌پردازیم.
- کاربرد میلگرد تقویتی در تیرچه بلوک
تیرچه بلوک، درواقع بخش اصلی یک ساختمان محسوب می‌شود که از انواع آرماتورها و بلوک بتنی تشکیل شده است. تیرچه در سقف قرار می‌گیرد و تمامی نیروهای فشاری و برشی که از سمت طبقات بالا و فونداسیون به آن وارد می‌شود را تحمل می‌کند.
به همین دلیل نیاز است که تیرچه با میلگردهای تقویتی آج‌دار مسلح شود، تا مقاومت و استحکام آن افزایش پیدا کند.
برای استفاده از میلگردهای تقویتی در این بخش از سازه، نیاز است که به چند نکته توجه شود:
- برای تقویت تیرچه، حتما باید از میلگرد آج‌دار استفاده شود.
- طول میلگردهای استفاده شده از خود تیرچه کمتر باشد.
- طول هر میلگرد باید از روی نمودارد لنگر خمشی مشخص شود.
- میلگردها درون بتن کاملا دفن شوند و چیزی از بتن بیرون نزند.
- شیوه چیدمان میلگردها، فاضله از هم و نحوه قرارگیری آن‌ها اهمیت بسیاری دارد.
درصورت عدم رعایت این نگات، خسارات بسیاری به بار می‌آورد که به سختی قابل جبران هستند. نوع آرماتور تقویتی مورد استفاده در تیرچه، اُتکا است. در زمانی که در ساختمان پهنای بال تحتانی کم باشد، هنگام بتن‌ریزی، تیرچه جایجا می‌شود.
به همین دلیل ابتدا تیرچه را به بال تحتانی جوش داده و سپس از میلگرد اُتکا برای ثابت نگه داشتن آن و افزایش مقاومت تیرچه استفاده می‌شود.
برای به کار بردن میلگردها در تیرچه بلوک، مکان و فاصله میلگردها از هم بسیار مهم است. این مکان و میزان فاصله، به قطر میلگرد و ارتفاع موثر تیرچه بلوک بستگی دارد.
- کاربرد میلگرد تقویتی در فوندانسیون
فونداسیون، به مجموعه خاک و بخشی از سازه که با خاک در تماس است گفته می‌شود، و مهم‌ترین و ضروری‌ترین بخش ساختمان برای تحمل نیروهای ایستایی و دینامیکی می‌باشد. فونداسیون یا پِی، وزن کلی سازه را که ابتدا به اسکلت و سپس به ستون‌ها وارد می‌شود را از ستون‌ها دریافت و به زمین و خاک اطراف آن منتقل می‌کند.
پِی ساختمان مرکز تحمل ثقل سازه است و نوع سازه، تعداد طبقات و فلزی یا بتنی بودن ستون‌ها تاثیری بر این موضوع ندارند. به همین دلیل باید تمامی مراحل پی‌ریزی ساختمان به درستی انجام شود. در پی ساختمان، میلگردهای معمولی و تقویتی همزمان باهم قرار دارند، اما اکثرا جای میلگردهای تقویتی در بخش‌های پایینی فونداسیون قرار دارد.
قبل از اینکه این میلگردها درون فونداسیون قرار بگیرند، نیاز است که میلگردها برش داده و خم شوند تا دو سر میلگرد به ناحیه مرکزی تیرچه یا بتن فشاری وارد شود. سپس طبق مکتنی که در نقشه برای هر میلگرد تعیین شده است، میلگردها جایگذاری می‌شوند. میلگردها را به روش‌های مختلفی محاسبه می‌کنند که در ادامه به بیان آن‌ها خواهی پرداخت.
- کاربرد میلگرد تقویتی در دیوار برشی
در ساختمان‌هایی که در مکان‌های در معرض زلزله و طوفان‌های شدید و مداوم قرار دارند، از دیوار برشی استفاده می‌شود تا مقاومت سازه را افزایش دهد. این دیوار به طور مستقیم به فونداسیون و اسکلت ساختمان متصل می‌شود.
دیوار برشی دو نوع جفت و مونولیتیک دارد که انتخاب نوع آن براساس تشخیص مهندس و طراح پروژه است. این دیوار نقش بسیار مهمی در استحکام ساختمان دارد و وطیفه اصلی آن مانع شکستن و کمانش دیوار برشی شدن است.
درصورت استفاده از میلگردهای تقویتی در دیوار برشی، مشکلی ایجاد می‌شود که آن،دشوار شدن بتن‌ریزی در اطراف دیوار و مناطق نزدیک به فوداسیون است. برای حل این مشکل، دو راه حل وجود دارد:
- از میلگردهایی با ضخامت و قطر بیشتر استفاده شود.
- تعداد میلگردها را کاسته و از میلگردهای سرتاسری بیشتری استفاده شود.
نحوه محاسبه وزن میلگرد تقویتی
در هنگام انجام دادن یک پروژه ساختمانی دانستن وزن میلگرد تقویتی به دو علت زیر بسیار مهم می باشد:
- می توانیم با محاسبه ی وزن میلگرد خریداری شده از سواستفاده فروشنده های سودجو جلوگیری کنیم.
- با دانستن وزن دقیق میلگرد های تقویتی خریداری شده نحوه ی چیدمان و جایگذاری آن ها در سازه ی خود با محاسبات دقیق تری بدست می آید و مانع زیان های مالی و جانی ممکنه می شود.
وزن میلگرد تقویتی را می توان از دو راه سنتی و مدرن محاسبه کرد:
- راه سنتی: در روش سنتی مهندسین از مقادیر از پیش تعیین شده بر اساس تجربیات سابق خود استفاده می کنند.برای تشخیص وزن دقیق تر میلگرد تقویتی فرمولی نیز وجود دارد که به شرح زیر می باشد:
تعداد کل میلگرد های تقویتی * طول میلگرد تقویتی مورد نظر * وزن یک میلگرد
مثال:
اگر کل تعداد میلگرد را ۱۰۰ عدد در نظر بگیریم، طول میلگرد ها ۱۴ سانتی متر باشد و وزن آن ۳ کیلوگرم باشد؛ طبق فورمول ذکر شده عدد ۴۲۰۰ بدست می آید که وزن ۱۰۰ عدد میلگرد تقویتی را نشان می دهد.
- روش مدرن: در روش مدرن اندازه گیری میلگرد تقویتی مهندسین از نرم افزار Etabs استفاده می کنند. در این روش به دلیل استفاده از نرم افزار کامپیوتری نه تنها محاسبه با دقت بسیار بالاتری انجام خواهد شد، بلکه به دلیل استفاده از کامپیوتر پروسه محاسبه با سرعت خیلی بیشتری اتفاق می افتد.
نقشه خوانی میلگرد تقویتی
در نقشه علامت هر میلگرد نشان دهنده ی قطر و تعداد میلگرد است. فاصله ی بین میلگرد ها یکی دیگر از اطلاعاتی است که می توان در نقشه خوانی به آن پی برد.
در نقشه خوانی میلگرد های تقویتی دو حالت وجود دارد:
- در صورتی که مشخصات میلگرد در جایی به غیر از پلان های اصلی قرار بگیرد، فقط تعداد و اندازه ی میلگرد مشخص می شود.
- در شرایطی که میلگرد تقویتی در پلان اصلی مشخص شود، علامت آن در نقشه ADD است.
قیمت میلگرد
در این مقاله توضیح دادیم که برای تقویت ساختمان از میلگردهای آج‌دار استفاده می‌شود تا به دلیل برآمدگی‌هایی که دارد، با بتن درگیر شده و از لغزش آن جلوگیری کند. این میلگرد در انواع و سایزهای متنوعی تولید می‌شود که این موضوع یکی از فاکتورهای تاثیرگذار بر است.
از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت آن، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوسانات ارز
- شرایط بازار بورس و فولاد
- قیمت مواد اولیه
- سایز و ضخامت میلگرد
- نوع استانداردهای میلگرد
- برند و کارخانه تولیدکننده و …
سخن پایانی
این مقاله تمامی اطلاعات کافی برای شناخت میلگرد تقویتی، انواع، کاربردها و نحوه محاسبه وزن آن را به زبان ساده در اختیار شما قرار می‌دهد. شما با مطالعه آن می‌توانید با شناخت کافی و با داشتن اطلاعات درست، این نوع محصول را خریداری کرده و از آن در مکان، موقعیت و کاربرد مناسب استفاده کنید.
اگر درباره این محصول سوالی در ذهن خود دارید، می‌توانید آن را در بخش نظرات با کارشناسان ما درمیان قرار دهید تا به سوالات شما در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخ دهند.