«ارتش پان نوردیک» در مقابل ناتو

به گزارش بیگ نیوز روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت: اکنون اما این ویژگی بارز در حال محو شدن است. کشورهای نوردیک به عنوان مدلی برای دفاع اروپا در حال ظهور هستند. آنها تلاش می کنند تا برای مقابله با اقدامات احتمالی روسیه و عدم اطمینان بابت تضمین های امنیتی از جانب کاخ سفید ترامپ روش و شیوه سنتی خود را کاملا تغییر دهند.

به نوشته بیگ نیوز چهار کشور از کشورهای حوزه نوردیک (دانمارک فنلاند ایسلند نروژ و سوئد) در میان اهداکنندگان اصلی کمک های نظامی از اروپا به اوکراین هستند و اقداماتی را برای مطرح کردن یک معماری جدید امنیت منطقه ای که اتکای کمتری به آمریکا دارد ارائه داده اند.

هیچ یک از کشورهای نوردیک به تنهایی قادر به مقابله نظامی با روسیه نیستند اما اگر این کشورها با هم متحد شوند می توانند قدرت اقتصادی قابل توجهی داشته باشند که تقریبا به اندازه اقتصاد مکزیک و نزدیک به اندازه اقتصاد روسیه است. و در پی الحاق سوئد و فنلاند به ناتو آنها برخی از نیروهای خود را هم ادغام کرده اند.

سوئد دارای صنعت دفاعی پیشرفته ای است که زیردریایی ها تانک های جنگی و جنگنده های مافوق صوت می سازد. نروژ دارای قابلیت های نظارت دریایی و جنگی در قطب شمال است. فنلاند یکی از بزرگترین ارتش ها و نیروهای توپخانه ای را در اروپا دارد و نیروهای ویژه دانمارک چندین دهه تجربه استقرار در برخی از خطرناک ترین مناطق افغانستان و عراق برای مبارزه با جنگ های آمریکا را دارند. (پنجمین کشور شمال اروپا ایسلند ارتش دائمی یا صنعت دفاعی ندارد.)

«اریک سیاراملا» کارشناس ارشد برنامه روسیه و اوراسیا در اندیشکده کارنگی برای صلح بین المللی و تحلیلگر ارشد سابق اطلاعاتی ایالات متحده می گوید: «شما یک گروه منطقه ای با پتانسیل اقتصادی و منابع برای ایجاد یک پایگاه دفاعی-صنعتی کاملا یکپارچه مانند آلمان دارید اما با نوع کاملا متفاوتی از تهدید و اراده سیاسی.»

نوردیک ها پیوندهای فرهنگی تاریخی دارند. در قرون وسطی وایکینگ های اسکاندیناوی در سراسر اروپا مستعمره داشتند و غارت کردند حتی به آمریکای شمالی رسیدند. قرن ها پس از آن کشورهای شمال اروپا جنگ های خونینی را با قدرت های منطقه ای دانمارک و سوئد بر سر قلمرو داشتند و اشراف یکدیگر را در میادین شهر سر بریدند. پس از آن در یک حرکت آشتی جویانه تر سوئد اجازه داد که جایزه صلح نوبل در نروژ اعطا شود حتی پس از اینکه این دو کشور اتحادیه خود را در سال ۱۹۰۵ منحل کردند.

اکنون دیدگاه مشترک شمال اروپا که روسیه را به عنوان یک تهدید جدی در آینده می بیند باعث شده تا این کشورها بیش از هر مقطعی در تاریخ مدرن به یکدیگر نزدیک شوند. یک ارزیابی اخیر اطلاعاتی دانمارک نشان می دهد که روسیه می تواند در عرض سه تا پنج سال جنگ بزرگی را علیه یک یا چند کشور اروپایی ناتو آغاز کند؛ دیدگاهی که کشورهای حوزه بالتیک بیش از هر کشور دیگری در اروپا با آن موافقند.

ینس استولتنبرگ دبیرکل سابق ناتو که اکنون وزیر دارایی نروژ است در این باره گفت: «کشورهای شمال اروپا برای اولین بار از زمان اتحادیه کالمار در دهه ۱۴۰۰ یک سیاست امنیتی یکپارچه دارند. آنها اهمیت تعمیق همکاری نظامی خود را به گونه ای که ما چندین قرن ندیده ایم درک کرده اند.»

کشورهای نوردیک همچنین نیروهای هوایی خود را ادغام و در سال ۲۰۲۳ یک فرماندهی مشترک نیروی هوایی نوردیک ایجاد کردند. سال گذشته آنها نسخه ای از فرماندهی دفاعی را بر اساس همکاری دفاعی نوردیک ارائه کردند که تا ۲۰۳۰ ایجاد می شود.

به طور حتم نوردیک ها در حال جبران دهه ها خلع سلاح پس از پایان جنگ سرد هستند. نیاز به تسلیح مجدد تنها در بحبوحه کاهش اعتماد اروپا به ایالات متحده به عنوان یک متحد قابل اعتماد تحت ریاست جمهوری ترامپ افزایش یافته است.

این وضعیت را بیش از همه کپنهاگ احساس می کند که در خط مقدم رویارویی اروپا با ترامپ آن هم پس از تهدیدش برای الحاق گرینلند قرار دارد. حفاظت دانمارک از این جزیره واقع در قطب شمال که وسعت آن سه برابر تگزاس است عمدتا به هفت کشتی قدیمی متکی است که به قدری از سلاح ها و حسگرها تهی شده اند که به سختی به عنوان کشتی جنگی به حساب می آیند.

«پیتر ویگو جاکوبسن» استادیار رویال کالج دفاعی دانمارک گفت: «تصمیم فوریه دانمارک برای افزایش هزینه های نظامی به ۷۰ درصد در دو سال آتی شامل گرینلند باعث نگرانی زیادی شده است.»

وی افزود: «دانمارک تحت فشار زمانی قرار دارد زیرا دیگر به آمریکایی ها اعتماد ندارد. دلیل اینکه دانمارک با چنین اشتیاقی به همکاری های نوردیک پرداخته این است که نمی تواند از خود دفاع کند و اگر ناتو نتواند این کار را انجام دهد همکاری های نوردیک یک گزینه جایگزین است.»

تغییر هویت

درحالیکه درخواست نوردیک برای سلاح بر خلاف وجهه جهانی آنهاست اما این کشورها به دنبال دستیابی به سلاح های جدید هستند.

فنلاند یکی از بزرگترین نیروهای مسلح اروپا را در سرانه دارد. می تواند ۲۸۰ هزار سرباز را در هفته بسیج کند و از هر شش فنلاندی تقریبا یک نفر یا حدود ۹۰۰ هزار نفر ذخیره هستند. پناهگاه های زیرزمینی در سراسر کشور می توانند تقریبا بقیه جمعیت را در خود جای دهند. فنلاند اکنون در حال بررسی خروج از کنوانسیون اتاوا است که مین های زمینی ضد نفر را ممنوع می کند.

سوئد موتور نوآوری نظامی است. جنگنده های JAS ۳۹ Gripen که برای عملیات در باندهای کوتاه و مقابله با هواپیماهای روسی طراحی شده اند برای اولین بار در ماه مارس در یک ماموریت نظارتی ناتو شرکت کردند. تانک Stridsvagn ۱۲۲ سوئدی یکی از پیشرفته ترین تانک های جنگی جهان است و CV۹۰ آن یکی از بهترین خودروهای جنگی پیاده نظام محسوب می شود.

در فنلاند و سوئد خدمت سربازی اجباری است. در سوئد خدمت سربازی از نظر جنسیت خنثی و بسیار گزینشی است و آن را به یک شغل عالی رتبه تبدیل می کند.

نروژ که مدت هاست به دلیل حضور در بزرگترین صندوق دارایی ۱.۵ تریلیون دلاری مورد انتقاد قرار دارد اخیرا اعلام کرد حمایت خود از کی یف را دو برابر کرده و به بیش از ۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ رسانده است.

استولتنبرگ گفت: «این باور وجود دارد که ما باید بیش از اینها به اوکراین کمک کنیم.»

دانمارک به یکی از حامیان اصلی تسلیح مجدد اروپا تبدیل شده است. مته فردریکسن نخست وزیر دانمارک در ماه مارس گفت که امکان ساخت سلاح های هسته ای در خاک دانمارک را رد نمی کند که این خود یک تغییر تاریخی در این باره است.

کپنهاگ پس از اهدای تمام توپخانه خود به اوکراین طرحی را برای تامین مالی قراردادهای بین دولت اوکراین و شرکت های دفاعی این کشور برای تولید سلاح های متناسب با نیازهای در حال تغییر میدان جنگ طراحی کرده که «مدل دانمارکی» نامیده می شود.

«آنا ویزلندر» مدیر بخش اروپای شمالی مستقر در استکهلم در اندیشکده شورای آتلانتیک گفت: «حمایت از صنعت دفاعی اوکراین راهی پایدار برای افزایش بازدارندگی علیه روسیه است در حالی که ایالات متحده جلوی عضویت اوکراین در ناتو را گرفته است. مرتبط کردن صنایع دفاعی یک سیگنال بسیار قوی است.»

مسیر کشورهای نوردیک ممکن است در آینده از هم جدا شود. به عنوان مثال در حالی که دانمارک و سوئد مایلند پس از آتش بس در اوکراین به نیروهای حافظ صلح کمک کنند فنلاند با مرز ۸۳۰ مایلی خود با روسیه احتمالا ترجیح می دهد سربازانش را در کشور نگه دارد.

«ماتی پسو» محقق ارشد در موسسه روابط بین الملل فنلاند گفت: «در حال حاضر یک بلوک نوردیک متحد می تواند به عنوان یک مدل برای دیگر کشورهای منطقه از جمله کشورهای حوزه دریای سیاه عمل کند. این مدل می تواند به عنوان سیاست تضمینی برای آینده و در صورتی ایفای نقش کند که ائتلاف ناتو در دولت ترامپ از هم بپاشد.»

وی افزود: «در صورتی که ناتو دیگر کارایی نداشته باشد این یک طرح جایگزین است.»

311311