سناریوهای مختلف برای مواجهه ایران با تجاوزات رژیم صهیونیستی/ ایران به اسراییل پاسخ بدهد یا ندهد؟
به گزارش بیگ نیوز، روزنامه هم میهن در گفتگو با حسن لاسجردی کارشناس مسائل خاورمیانه نوشت: به نظر می رسد که موضوع جنگ های نیابتی در خاورمیانه به عنوان یک اصل مسلم پذیرفته شده است و با توجه به اینکه این جنگ های نیابتی بعضاً با الگوهای دیگری مثل تفکرات، اعتقادات و باورها در هم تنیده شده است، بنابراین توجیه قابل قبولی نیز دارد.
همچنین با توجه به اینکه رژیم صهیونیستی یک سیستم تجاوزگر و توسعه طلب است و لااقل در شش دهه ای که در خاورمیانه زندگی می کند نشان داده که به قواعد بین المللی خیلی پایبند نیست و تلاش می کند به ضرب و زور و با وسایل قهرآمیز مثل جنگ و نزاع و درگیری و ترور خودش را به اثبات برساند، بنابراین جمهوری اسلامی ایران همین سیاستی که در حال حاضر در پیش گرفته است را باید ادامه دهد.
یعنی ضربه زدن های مقطعی و موردی و نشستن و فعال کردن بازوهای منطقه ای و ارتباطاتی که با گروه های مختلف مقاومت دارد. با توجه به مجموع نگاه هایی که ما در خاورمیانه نسبت به قدرت های بزرگ و اسرائیل داریم، شاید این سیاست راهگشاتر باشد و در حال حاضر تاکنون توانسته است ضمن حفظ تمامیت ارضی و امنیت ما بعضاً پاسخ های مناسبی به اسرائیل به خاطر تجاوزات و تعدی هایش چه به ایران و چه به دیگر کشورهای محور مقاومت در منطقه بدهد.
درباره پاسخ دادن به اسرائیل، آنچه که مسلم است این است که همه کشورها در حوزه مسائل امنیتی و نظامی با ملاحظه عمل می کنند و دقت نظر دارند؛ مگر قدرت های بزرگ که به نوعی هم امکان استفاده از گزینه های مختلف دارند و به نوعی خیال شان راحت است و چنته شان اصطلاحاً پر است. درباره ایران به نظر می رسد که اولاً ما حتماً باید ملاحظات کشورها و قدرت های بزرگ نسبت به اسرائیل را داشته باشیم.
یعنی با یک دوراندیشی و یک حساب و کتاب و یک ارزیابی مناسب وارد عمل شویم. نکته دوم که نکته مهمی است این که آنچه که مسلم است در حال حاضر در خاورمیانه به دلیل اینکه بخشی از سیاست های قدرت های بزرگ تغییر کرده بنابراین ما دچار تلاطم هستیم. به طور مشخص انتخابات آمریکا به نظر من می تواند در این زمینه مقداری ذهن دولت مردان آمریکا را مشغول کند.
چون یک رقابت نفس گیر در جریان است. بنابراین آنها مقداری هوش و حواس شان را از منطقه برداشته اند. از طرف دیگر، روس ها هم سیاست های زیگزاگی دارند و بعضی مواقع همراه هستند و برخی مواقع همراه نیستند. بنابراین این درهم تنیدگی و آشفتگی و به نوعی سیاست با فرازونشیب، سبب شده منطقه ما هم دچار تلاطم شود و به جهت نگاه های ایدئولوژیک نگاه دو طرف نسبت به هم تند شود. ولی هر دو طرف می دانند که ورود به یک جنگ منطقه ای علاوه بر اینکه می تواند منطقه را دچار فروپاشی سیاسی- اقتصادی کند حتماً دو طرف اصلی دعوا را هم با هزینه های غیرقابل جبران و باورنکرنی مواجه می کند.
ظاهراً پاسخ دادن ایران یا پاسخ ندادن، یک معادله دقیق و یک ذهن حسابگر می خواهد که به نظر می رسد در دو طرف موجود است و ایران در تلاش است با نقطه زنی و یا با صبر و انتظار برخی از مواقع به اسرائیل ضرباتی بزند که این ضربات می تواند مؤثر باشد و اسرائیل را متنبه کند که درباره سیاست های منطقه ای و نوع تجاوز به نیروهای مقاومت دقت بیشتری داشته باشد.
برخی معتقدند که ایران باید با شدت و حدت به اسرائیل پاسخ بدهد. به نظر می رسد در معادلات امنیتی و ترتیبات سیاسی و اطلاعاتی آنچه که خیلی مهم است این است که شما بتوانید رفتار طرف مقابل را بسنجید و دوم اینکه خودتان را آماده ضربه بعدی کنید و سوم اینکه این تیک تاک رفتار متقابل را بتوانید پیش بینی و مدیریت کنید. با توجه به مجموعه نکاتی که در بالا ذکر شد، در مجموع اگر ایران بخواهد یک رفتار با شدت و حدت انجام بدهد باید این ملاحظه را داشته باشد که این رفتار شدید چه واکنشی در طرف مقابل خواهد داشت و دوباره ما سیکل پاسخگویی مان چه خواهد بود و در نهایت این رفت و برگشت چه هزینه هایی بر منطقه، بر ما و بر فضای کلی رفقای ما و همچنین رقبای ما خواهد داشت.
من فکر می کنم که ایران تلاش می کند تا آنجا که ممکن است رژیم صهیونیستی را در حالت سیاست انتظار بگذارد و همیشه آنها را وادار به این کند که منتظر یک رفتار حساب گرانه از سمت ما باشند. در عین حال نکته مهم این است که آیا نیاز است همیشه رفتارهایمان را نظامی انجام دهیم؟ نمی توانیم رفتار اقتصادی و تبلیغاتی کنیم؟ فکر می کنم که در رقابت منطقه ای با توجه به اینکه رژیم صهیونیستی معمولاً با سیاست های ارعاب و نظامی-امنیتی جواب می دهد، پاسخ ما طرف مقابل را هم مجاب می کند که همینطور پاسخ دهد.
لذا رفتارشناسی اسرائیل خیلی مهم است و ما باید به این نتیجه برسیم که آیا حتماً باید رفتار نظامی داشته باشیم یا خیر؟ آیا راه های دیگری هم وجود دارد یا خیر؟ اقدامات حقوقی، اقدامات بازرگانی، اقدامات بانکداری و موارد دیگر می تواند مدنظر باشد. ما باید یک سلسله از رفتارها را در منطقه داشته باشیم تا بتوانیم هماوردی داشته باشیم. در نهایت فکر می کنم که به جهت حساسیتی که ایران و اسرائیل نسبت به هم دارند می دانند که هر نوع رفتار کلان یا هر نوع رفتار قهرآمیز حساب نشده چقدر می تواند بر حیات سیاسی-اجتماعی دو طرف اثرگذار باشد و چه تبعاتی برای همسایگان و منطقه داشته باشد.
بنابراین حساب گری هوشمندانه و دوراندیشانه در رابطه با نوع رفتار به ویژه رفتار شدید یا رفتار هیجانی یا رفتار بزرگ وجود دارد. تاکنون خویشتنداری را دیده ایم و ایران تلاش کرده تا نقطه زنی کند و اهداف مشخص داشته باشد و به نوعی بیشتر رفتارهای ایران بیدارکردن اسرائیل و هشدار دادن بوده است.
درباره واکنش اسرائیل به پاسخ احتمالی ایران لااقل در سال های اخیر اسرائیل خیلی تلاش کرده که با خود ایران درگیر شود و به نوعی بقیه را تابع یا ذیل ایران تعریف کرده است؛ چه حزب الله لبنان و چه گروه های مقاومت در عراق و یمن و سوریه. به نظر می رسد که این موضوع سبب شده رژیم صهیونیستی همیشه تلاش کند ایران را طرف خودش بداند و با این موضوع دو نکته را پی گیری می کند. نخست اینکه به رقبا اعلام می کند شما کوچک تر از آن هستید که با شما طرف شوم و نکته دوم که خیلی مهم است این است که تلاش می کند با نزاعی که با ایران طراحی می کند به نوعی سطح منازعه و سطح چالش را بالا ببرد و بالارفتن سطح چالش هزینه های بالایی هم خواهد داشت.
ظاهراً ایران با درک این موضوع تلاش کرده که اولاً از هر نوع منازعه رودررو با اسرائیل پرهیز کند مگر اینکه بخواهد یک هشدار جدی بدهد. مثل عملیات وعده صادق. اما ایران تا جایی که می تواند تلاش می کند اسرائیل را در مرزهای خودش محاصره کند و از نگاه سنگر به سنگر یا خطوط مختلف درگیری و نزاع استفاده کند و از همه مهمتر تلاش می کند که اسرائیل که به یک سیستم نظامی کلاسیک دارای ارتش خاص متکی است را با یک نیروی غیرمتقارن پارتیزانی مواجه کند که این دو با هم جور نیستند و در خیلی از مواقع نیروی پارتیزانی به دلایل فرصت موقعیت و نوع مواجهه نظامی خودش می تواند قابلیت هایی داشته باشد که ارتش های کلاسیک ندارند.
بنابراین تلاش ایران در حال حاضر این است که بتواند این نزاع را به گونه ای مدیریت کند که حاصل جمع جبری آن به نفع ایران باشد. از سوی دیگر موضوع مهم و اساسی ورود جنگ افزارها و سخت افزارها و امکانات جدید در جنگ مثل جنگ لیزری، جنگ سایبری و جنگ های مرتبط با حوزه پهپادها و دیگر اموری که از جنگ های کلاسیک فاصله گرفته، سبب شده که نظامات جنگ تغییر یابد و دو طرف مطمئن باشند که می توانند از نظامات دیگری هم استفاده کنند. آنچه که خیلی مهم است این است که ایران تلاش می کند نقطه زنی هدفمندی داشته باشد و در برخی مواقع که شرایط به گونه ای است که باید پاسخ محکمی بدهد، پاسخ بدهد و اگر می تواند از طریق بازوهای منطقه ای خودش اقداماتی انجام دهد.
به نظر من آنچه که شاید خیلی مهم باشد این است که در هر صورت ایران در حال پاسخ دادن است اما شاید یکی از ملاحظاتی که دو طرف دارند این است که نمی خواهند منطقه را دچار چالش کنند. البته فقط خواستن دو طرف مهم نیست. بلکه قدرت های بزرگ و منطقه ای و رقبا هم چنین حسی را دارند و اول اینکه خود این موضوع می تواند یک چالش باشد. دوم اینکه حوزه امنیت مقداری از مفاهیم گذشته فاصله گرفته و با مفاهیم جدیدی همراه شده که ظاهراً تکنیک ها راحت تر در دسترس قرار می گیرد اما اثرات شان بیشتر است. مثل استفاده از پهپاد و ابزارهای سایبری و ترورهای از راه دور و یا ترور بیولوژیک. یعنی نوع جنگ و منازعه هم متفاوت شده است. بنابراین به همان اندازه که تکنیک و لوازم و امکانات جنگ تغییر پیدا کرده به همان اندازه هم جلوه های جنگ تغییر یافته است.
بنابراین اگر می بینیم که بحث های مرتبط با رقابت ما با اسرائیل در منطقه از جنگ نظامی و موشک فاصله گرفته، به این خاطر است که حوزه های دیگری هم برای رقابت وجود دارد. امیدوارم که جامعه جهانی بتواند اسرائیل را مجاب کند به اینکه منطقه تحمل مشخصی دارد و اگر تحمل منطقه تمام شود، شاید مناسبات منطقه به هم بریزد. بنابراین همه تلاش کشورهای منطقه به ویژه آنهایی که معقول هستند و به منافع خودشان و مردم شان و منطقه اهمیت می دهند این است که رفتار حساب شده و معقولانه و متکی به یک منطق رفتاری از خود نشان دهند. اما به نظر من اسرائیل چنین نگاهی ندارد و تلاش می کند به خصوص در روزهای اخیر با رفتارهای جنون آمیز و غیرمعقول به اهداف خودش برسد.
2323
منبع: www.khabaronline.ir